حرف خود مخفـی مدار!

در این میان، با ظهور فیس‌بوک و تشویق به استفاده‌ افراد از هویت حقیقی‌شان، این مساله در مقابل بحث حریم خصوصی تا حدی به حاشیه رانده شد. با این حال، کمتر کاربری است که حداقل یک بار با خود نگفته باشد کاش هویتم مخفی بود تا چیزی را که واقعا در ذهن داشتم بیان می‌کردم! نرم‌افزار اجتماعی سیکرت (Secret) دقیقا بر پایه‌ همین گزاره بنا شد، اما به قول ضرب‌المثل انگلیسی مراقب باشید چه آرزو می‌کنید!

نخستین زمزمه‌ها مبنی بر وجود نرم‌افزاری به نام سیکرت (به معنای راز) از سایت معتبر TechCrunch در دسامبر 2013 آغاز شد. البته این سایت اشاره‌ای به کارکرد این اپ مرموز نکرده بود و تنها به بیان نام آن و این‌که سیکرت حدود 1.2 میلیون دلار سرمایه جذب کرده، بسنده کرده بود.

طی دو ماه پس از آن و در حرکتی عجیب، اپ که برای iOS نوشته شده بود، به‌صورت خصوصی در دره‌ سیلیکون منتشر شد. از اینجا بود که کم‌کم اطلاعات بیشتری از آن به بیرون درز کرد.

سیکرت توسط دو نفر به نام‌های دیوید بایتو (Byttow) و کریس بادر-وکسلر (Bader-Wechsler) که از مدیران سابق گوگل در بخش گوگل پلاس و یوتیوب بود، تاسیس شده بود و سرمایه‌گذاران مختلفی از‌جمله خود گوگل روی آن سرمایه‌گذاری کرده بودند. تعدادی از سایت‌های خبری گزارش داده بودند که سیکرت در دره‌ سیلیکون سرو‌صدایی به پا کرده و به جدیدترین دیوانه‌بازی ساکنان آن تبدیل شده است!

اما سیکرت دقیقا چه بود؟ ساختار اپ تا حدی شبیه اپ‌های اجتماعی و پیام‌رسان دیگر بود: شما و دوستانتان در آن عضو می‌شدید و گروه تشکیل می‌دادید، ولی تفاوت کار در اینجا بود پست‌هایی که هر کدام از شما می‌گذاشتید و دوستانتان می‌دیدند، ناشناس بود! یعنی به گفته‌ یکی از موسسان، «سیکرت مانند بالماسکه است. شما می‌دانید چه کسانی در فهرست مهمانان هستند، اما نمی‌دانید هر حرفی را چه کسی زده است». بنابراین هر کسی می‌توانست هرچه را در ذهنش هست به دوستان یا گروهی که در آن است بگوید، بدون این‌که نگران شناخته شدن باشد.

سیکرت از همان ابتدا و حتی پیش از آن که در دسترس عموم قرار گیرد، با خود حواشی و شایعات فراوانی به همراه داشت. برخی می‌گفتند قرار است Evernote این نرم‌افزار را خریداری کند. Business Insider هم گزارش کرده بود شایعاتی مبنی بر خرید دیگر نرم‌افزار پست‌های مخفی به نام ویسپر (Whisper) توسط سیکرت شنیده می‌شود.

گسترش با جنجال

ماه می ‌همان سال، سیکرت با عرضه‌ نسخه‌ اندروید به‌صورت رسمی کار خود را آغاز کرد. دو ویژگی دیگر هم در همان زمان به نرم‌افزار افزوده شد: یکی «خلوتگاه‌های سیکرت» (Secret Dens) برای دانشگاه‌ها و محیط‌های کاری و دیگری، توانایی مشاهده‌ فهرست پست‌هایی که فقط دوستان گذاشته‌اند. در ماه جولای نیز شرکت اعلام کرد 25 میلیون دلار دیگر از سوی شرکت‌های مختلف در آن سرمایه‌گذاری شده است. سیکرت کم‌کم داشت به یک پدیده تبدیل می‌شد که مخفیکاری جنبه‌ تاریک خود را نشان داد.

جرقه‌ اعتراض‌ها به اپ از یک مقاله‌ انتقادی بلندبالا در سایت PandoDaily زده شد. در این مقاله، سارا لیسی (Sarah Lacy)، از نویسندگان اصلی سایت، بیان کرده بود که سیکرت به یک ابزار برای پخش دروغ‌های مخرب در مورد افراد و سازمان‌ها تبدیل شده و تعجب می‌کند سرمایه‌گذاران فکر سرمایه‌گذاری در چنین محصولی را دارند. نویسنده همچنین این مساله را متذکر شده بود که با حجم بالای پست‌های دروغ و قلدرمآبانه در میان کاربران نوجوان هیچ بعید نیست که حتی استفاده از اپ به مواردی مانند خودکشی منجر شود.

مشخص بود که موسسان سیکرت در مقابل این سخنان ساکت نماندند و در ادامه‌ این مقاله، صحبت‌های مختلفی میان آنها و نویسندگان سایت از طریق توییتر رد و بدل شد. حالا کار بالا گرفته بود و حتی سایت معتبر هافینگتون پست (Huffington Post) هم اخبار مربوط به آن را در صفحه‌ اصلی خود منتشر کرد.

تقریبا یک ماه پس از این ماجراها، درگیری دیگری این‌بار از نوع قانونی و در کشور برزیل پیش آمد. کاربران نرم‌افزار از قلدری‌های مجازی در اپ و این‌که هیچ راهی برای مقابله با حرف‌ها و شایعات در آن وجود ندارد، شکایت کرده بودند. دادگاهی نیز در این کشور بر پایه‌ این شکایات، حکم کرده بود گوگل و اپل ده روز فرصت دارند توزیع اپ را متوقف و آن را از روی گوشی‌های کاربران پاک کنند. در غیر این‌صورت و به ازای هر روز تأخیر رقمی حدود 9000 دلار باید پرداخت کنند.

پایان با تغییرات

با وجود بالا گرفتن انتقادات، سیکرت کماکان به فعالیت خود ادامه می‌داد و به نظر می‌آمد مدیرانش هم از ایجاد جنجال‌های جدید بدشان نمی‌‌آید! در نمایشگاه CES 2015، سیکرت قابلیت عجیب‌تری را هم معرفی کرد: «فهرست پست‌های مکانی» (Geofenced Feed) که در آن تنها پست‌های افرادی که در مکان کنفرانس بودند دیده می‌شد! دو ماه پس از آن، اعلام شد شرکت مشغول کار روی بازطراحی اپ براساس نیازهای کاربران است. همچنین آمار جالبی نیز از خلوتگاه‌های سیکرت منتشر شد که نشان می‌داد در داخل شرکت‌هایی چون گوگل، فیس‌بوک و توییتر این قابلیت به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما با وجود این تغییرات، موج کارکردهای منفی سیکرت تأثیر خود را گذاشت و سه ماه بعد در آوریل 2015، بایتو رسما تصمیم خود را برای بستن شرکت اعلام و بیان کرد شیوه‌ای که افراد از نرم‌افزار استفاده می‌کنند، چیزی نیست که آنها هنگام تاسیس آن در ذهن داشتند. در این‌باره، مجله‌ وایرد (Wired) نوشت: «به نظر می‌رسد دیوید بایتو متوجه چیزی شده است که بقیه‌‌ ما از اول هم می‌دانستیم: ناشناسی، مردم را به آدم‌های کاملا مزخرفی تبدیل می‌کند»!

درس‌ها

شما شاید صاحب ایده باشید، اما کنترل نحوه‌ استفاده از محصول کاری بسیار سخت است؛ بخصوص در مورد سرویس‌هایی که به کاربران اجازه‌ ایجاد هرگونه محتوایی را می‌دهد. بنابراین، قبل از شروع کار محصولتان، به فکر ابزارهای کنترلی آن هم باشید، البته اگر کاربرانتان برایتان مهم هستند!

اگر می‌بینید استفاده از سرویستان بیش از آن‌که مفید باشد مضر است، به وجدانتان مراجعه کنید و مانند بایتو سرویس را متوقف کنید. هیچ میزانی از درآمد به قیمت آسیب رساندن به افراد (فیزیکی و روانی) نمی‌ارزد.

شروع محدود و برانگیختن کنجکاوی افراد، یکی از شیوه‌های موفق بازاریابی است که توسط نمونه‌هایی چون فیس‌بوک و سیکرت بخوبی پیاده شد. اگر این شیوه به‌صورت مناسبی اعمال شود، می‌تواند شتاب بالایی را در آغاز کار محصول ایجاد کند.

محمود صادقی

ضمیمه کلیک جام‌جم