احتمال وقوع زلزله در تهران

دکتر عکاشه در این برنامه به گسل های موجود در شمال، جنوب و شمال شرق تهران و پتانسیل های این گسل ها در صورت فعال شدن اشاره کرد و گفت: با توجه به تاریخ زلزله هایی که در 2000 سال گذشته در منطقه البرز مرکزی، دامنه جنوبی آن که تهران قرار گرفته و با توجه به شبکه لرزه نگاری که ما داریم، می توانیم بگوییم که تهران آبستن حادثه زلزله بزرگ است( درجه 6 ریشتر آن با احتمال 90درصد و درجه 7 ریشتر آن با احتمال 70 درصد).

به گفته این استاد دانشگاه 60 درصد کل گستره تهران فرسوده است و به جرأت می توان  گفت که بیش از شاید، 10 درصد تا 20 درصد جمعیت کشور در گستره تهران زندگی می کنند که اگر واقعه ای اتفاق بیفتد واقعاً جبران ناپذیر است. وی آمادگی را مهمترین راه مقابله با این پدیده طبیعی دانست.

مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:

رادیو گفت و گو: درگزارشی که توسط مرکز مطالعه و زیست محیطی تهران بزرگ و آژانس همکاریهای بین المللی ژاپن جایکا در سال 1379، تحت عنوان ریز پهنه بندی لرزه تهران بزرگ ارائه شد، نشان دهنده احتمال فعال شدن سه گسل در تهران بود. در این خصوص آقای بهرام عکاشه،عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی توضیح
می دهند.

عکاشه: در مورد گسل های تهران و خطری که تهران و مردم تهران را تعقیب می کند عرض کنم که در شمال تهران،گسل شمال تهران وجود دارد که طول آن 90 کیلومتر است و چنانچه این گسل فعال شود، پتانسیل آن،زلزله بیش از 7 ریشتر است و می تواند به مناطق شمالی تهران، شدت یا تخریب9 درجه مرکالی داشته باشد.

در جنوب تهران چند گسل است که منتهی می شود به سمت شمال ری، جنوب ری و همچنین کهریزک، چنانچه این گسل ها فعال شوند پتانسیل آن کمی زیر 7 ریشتر است. ولی با توجه به بافت جنوب تهران، منظورم بافت فرسوده، خاک نرم و کوچه های تنگ و تراکم جمعیت  است که می تواند به مناطق 16،15،12  صدمه زیادی برساند که بازسازی این قسمتها عملاً محال می باشد. در شمال شرق تهران هم گسلی به نام گسل شمال فشم است .

 این گسل از فیروزکوه، دماوند می آید و از لشگرک به سمت کندوان ادامه پیدا می کند، توانمندی این گسل گرچه تا 8 ریشتر می رسد ولی به دلیل فاصله ای که تا تهران دارد می تواند بعداً برای تهران مسئله ساز باشد. اما گسل های زیادی در تهران است که  هنوز ما نمی دانیم .

گسل های کوچک چند کیلومتری است، ولی ممکن است گسل هایی با طول بیشتر هم باشد که هنوز زمین شناسان به دلیل ساخت و سازهایی که در تهران است نتوانستند اینها را ردگیری کنند. لذا با توجه به تاریخ زلزله هایی که در 2000 سال گذشته در منطقه البرز مرکزی که دامنه جنوبی آن در تهران قرار گرفته به وقوع پیوسته و با توجه به شبکه لرزه نگاری که ما داریم، می توانیم بگوییم که تهران آبستن حادثه زلزله خیز بزرگی است که درجه 6 ریشتری آن احتمال 90درصد، درجه 7 ریشتر آن احتمال 70 درصد ، احتمال خرابی دارد .

اگر چنین اتفاقاتی بیفتد و ما آمادگی مقابله با این حوادث را نداشته باشیم ، برای شهر تهران، مسائل فوق العاده جدی بوجود می آید که به عقیده من تا این مسائل حل شود حداقل 7،8،10 سال یا حتی بیشتر برای حل  ترمیم خرابی ها احتیاج به وقت داریم. لذا همانطوری که همه ما می دانیم اگر ما آمادگی داشته باشیم، هیچ خطری ما را تهدید نمی کنید، پس باید اقداماتی انجام دهیم که آسیب پذیری تهران را به حداقل برسانیم.

درست است شهرداری تهران در دو دهه گذشته، اقدامات بسیار مهمی انجام داده. ولی این اقدامات با توجه به بافت فرسوده تهران که به گفته آقای قالیباف شهردار محترم در حدود 40 درصد مناطق 22 گانه تهران فرسوده است و به جرأت می توانم بگویم که 60 درصد کل گستره تهران فرسوده است و با توجه به حومه نشین و حاشیه نشین ها، باید بیش از این ، کار انجام شود. وگرنه تهران با خطری مواجه خواهد شد که جبران نا پذیر است.

فراموش نکنیم که تهران قلب کشور است و بیشتر امکانات، تجهیزات، در تهران متمرکز شده، به جرأت می توانم بگویم، بیش از شاید، 10 تا 20 درصد جمعیت کشور در گستره تهران زندگی می کنند که اگر واقعه ای اتفاق بیفتد واقعاً جبران نا پذیر است.

پیشنهادات متعددی می توان داشت از جمله: پایتخت را جابه جا کنیم و  پایتخت را تکه تکه کنیم، یک پایتخت صنعتی ، یک پایتخت تجارتی و غیره داشته باشیم و موارد دیگر که حتماً شما از طریق رسانه ها مطلع هستید.
اگر 50،40 سال پیش که این موضوع مطرح شده بود این کار انجام می شد ،الان خیلی جلو بودیم. باز هم دیر نشده چون زلزله پدیده ای است که خبر نمی کند. چون دقت محاسباتی که در مورد زلزله انجام دهیم کم است. لذا می توانیم دعا کنیم که زلزله تا آن زمان به وقوع نپیوندند و شهرمان را به گونه ای مقاوم سازی کنیم که آسیب پذیری حداقل شود.