عصر پرنوسان بلر و دوره مبهم براون

تونی بلر امروز چهارشنبه بعد از 10 سال نخستوزیری و دورهای ناآرام در سیاست داخلی و خارجی جایش را به گوردون براون نخستوزیر ناشناخته آتی میدهد.

کد خبر: ۱۳۸۴۲۲

این در حالی است که گفته شده بلر با خالی گذاشتن کرسی نمایندگی خود مایل است فرستاده ویژه کمیته چهارجانبه خاورمیانه شود سمتی که برای شخصیتی چون بلر که چهره وی بهخاطر ائتلاف با جورج بوش برای آغاز جنگ عراق لکهدار است سمتی جنجالی است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه ، مراسم انتقال قدرت از بلر به براون امروز چهارشنبه با حضور ملک الیزابت دوم برگزار میشود. بلر امروز بعد از تقدیم استعفای خود به ملکه در کاخ باکینگهام و ظاهر شدن در مجلس عوام به ساختمان شماره 10 داونینیگ استریت دفتر نخستوزیر خواهد رفت تا با کارکنان ان خداحافظی کند براون نیز برای کسب اجازه از ملکه به کاخ باگینگهام خواهد رفت برای اولین بار ظرف 17 سال گذشته انگلیس شاهد انتقال قدرت بدون برگزاری انتخابات است.
بلر در سال 1997 بعد از 18 سال حکومت محافظه کاران قدرت را در دست گرفت ولی محبوبیت وی که با توجه به کسب بزرگترین اکثریت پارلمانی توسط حزب کارگر در انتخابات 1997 بالاترین حد در نیم قرن گذشته بود بالا بود. بویژه بخاطر جنگ عراق کاهش یافت ولی در داخل وی بخاطر اصلاحات اجتماعی مثل حقوق همجنسبازان و در خارج بهخاطر رهبری تلاشهای برای کاهش آثار گازهای گلخانهای و افزایش کمک به آفریقا از حمایت مردم برخوردار شود. تونی بلر ماه گذشته هنگام اعلام تاریخ کنارهگیری خود از قدرت ضمن دفاع از عملکرد خود گفت: من آنچه را که تشخیص دادهام برای کشور مفید است انجام دادهام.
تونی بلر در این سخنان که درجمع هواداران حزب کارگر در حوزه انتخابیه شهر سجفیلد شمال شرق انگلستان بیان شد ضمن اعلام تاریخ کنارهگیریاش از قدرت پس از 10 سال خاطر نشان کرد: وی زمانی زمام کشوری را به دست گرفت که در خصوص آیندهاش نامطمئن بود اما اکنون دستاوردهای حکومت وی بیش از هر دولت دیگری پس از جنگ جهانی دوم بوده است.
80 درصد از اعضای حزب کارگر انگلیس معتقدند عملکرد داخلی وی بسیار خوب بوده است. بلر 54 ساله که قول داده بود تا پایان دوران نخستوزیریاش درسال 2010 در مسند قدرت بماند پس از اقدام اعتراضی در سپتامبر گذشته توسط رهبران حزب کارگر که گفته میشود توسط گوردون براون وزیر دارایی هماهنگ شده بود مجبور شد بگوید که استعفا خواهد داد. در دوره کنونی پارلمان انگلیس حزب کارگر اکثر کرسیهای مجلس عوام را در دست دارد و از آنجا که به طور سنتی رهبر حزب اکثریت در مجلس عوام به نخستوزیری منصوب میشود با کناره گیری بلر از رهبری حزب زمینه انتصاب نخستوزیر جدید نیز فراهم خواهد شد.
با این حال دستاوردهای داخلی بلر واکنشهای متفاوتی را در پی داشته است. به اعتقاد ویلیام هیگ رهبر سابق حزب محافظهکار انگلیس تونی بلر رقیبی فوق العاده برای آنها بوده است هیگ در گفتگو با بیبیسی گفت: بلر واقعا خطرناک ترین رقیبی بود که حزب محافظه کار انگلیس به خود دیده بود.
وی افزود: یکی از ویژگیهای سیاست بلر در سالهای نخستوزیریاش که اتفاقا فهم آن برای من بسیار دشوار بوده است نه مشارکت وی در جنگ عراق بلکه ماهیت معاشرت وی با جورج بوش بوده است.
منزیز کمبل رهبر لیبرال دموکرات سومین حزب سیاسی انگلیس گفت بسیاری از افراد معتقدند که مشارکت در جنگ عراق یکی از بدترین اشتباهات سیاست خارجی انگلیس بعد از مالی شدن کانال سوئز بوده است با این حال بسیار از افراد عملکرد اقتصادی وی را مثبت میدانند که از جمله اقدامات مثبت وی مستقل کردن بانک انگلیس میدانند که زمینه تثبیت اقتصاد کشور را فراهم کرد.
تسا جوئل وزیر فرهنگ انگلیس نیز در همین باره میگوید به لطف سیاستهای اقتصادی انگلیس این کشور اکنون بهترین جا برای زندگی است گوردون براون وزیر دارایی انگلیس که از وی به عنوان جانشین احتمالی بلر یاد میشود نیز با تقدیر از وی گفت: رهبری بلر بینظیر و منحصر به فرد بوده است.
مرگ پرنسس دیانا عملیاتهای انتحاری در لندن رسواییهایی که منجر به دستگیری مشاوران ارشدش شد و جنگ عراق که تاکنون به قیمت جان 150 انگلیسی تمام شده است از جمله ناکامیهای بلر بوده است بلر هنگام به قدرت رساندن حزب کارگر پس از 18 سال نخستوزیری تاچر و جان میجر محافظه کار قول داد انگلیس را مرفهتر سازد و دولتی تشکیل دهد که مسوولانهتر برخورد کند و انگلیس را به عرصههای بزرگ جهانی برساند به عقیده بسیاری از تحلیلگران بلر فاقد تجربه کافی به علاوه خوشبینی بیش از حد و جوانیاش بود و همینها دلیل اصلی کاهش محبوبیت وی بودند بلر پس از انتخابش اعلام کرده بود که او اولین نسلی است که ثابت میکند.
بدون جنگ یا فرستادن فرزندان انگلیس به جنگ نیز میتوان زندگی کرد. اما جنگ عراق همه چیز را عوض کرد با این حال نباید از نظر دور داشت که انگلیس اکنون پنجمین اقتصاد بزرگ جهان را داراست و بیکاری در این کشور بسیار کاهش یافته است.
بلر که سخنوری ماهر و شخصیت سیاسی کاریزماتیک است جای خود را به مردی میدهد که هرچند همراه بلر طراح به قدرت رسیدن حزب کارگر در 1997 بود ولی فاقد آن چهره قدرتمند است تمام توجهات به گوردون براون وزیر خرانهداری سابق جلب شده است به رغم نقش محوری وی در کابینه در 10 سال گذشته و احتمال جانشینی بلر هنوز شخصیت براون مبهم است.
موفقیت اقتصاد انگلیس از زمان به قدرت رسیدن حزب کارگر در 1997 را مدیون براون میدانند ولی این پسر کشیش اسکاتلندی هنوز دیدگاهها و عقاید خود را فاش نساخته است و درباره مسیری که کشور را احتمالا بعد از بلر هدایت خواهد کرد توضیحی نداده است.
براون که در دویست سال گذشته از نظر اینکه مدت طولانی متصدی وزارت خزانهداری بوده در رده اول قرار دارد هم از سوی دوستان و هم رقبایش شخصی محترم است مدیریت هوشمندانه اقتصاد کشور و دستاوردهای تاثیرگذارش در صحنههای بینالمللی را همه میدانند. ولی اینجا موضوعی است که همیشه درباره آن صحبت میشود تربیت شدن سختگیرانه جدی و متعهدانه وی در کرکالدی نزدیک گلاسکو در دهه 50 همیشه مورد سوال بوده است وی در یک مصاحبه نادر تلویزیونی گفته بود من زندگی را به عنوان فرزند یک کشیش این طوری میبینم که فقرا و محرومان به در خانه پدر میآمدند.
براون میگویند اخلاقیات پروتستانی که پدرش به وی یاد داده است و کمک به فقرا در خانه جان براون پدر و الیزابت مادرش قطب نمای اخلاقی وی در زندگی است.
از عباراتی که براون در محافل اقتصادی بینالمللی و داخلی میگوید این است که غرب باید به فقرای جهان کمک کند وی در دیدار سال جاری خود با پاپ بندیکت شانزدهم رهبر کاتولیکهای جهان وی مجموعهای از مواعظی را که پدرش به او اموخته بود به پاپ گفت: گوردون براون که دو برادر دیگر هم دارد در بیستم فوریه 1951 در گلاسکو متولد شد.
در سن 12 سالگی در تبلیغات محلی حزب کارگر شرکت داشت و در 18 سالگی وارد حزب شد. در سن 16 سالگی در مسابقات راگبی مدرسه اش نزدیک بود چشم چپ وی کور شود ولی ضعیف شد. وی میگوید این تجربه را از یاد نمیبرد.
گوردون براون دارای دکتری تاریخ از دانشگاه ادینبرگ اسکاتلند است وی در دوران تحصیل همزمان با درس و دانشگاه فعالیت سیاسی هم داشت و در تلویزیون هم کار میکرد. در سال 1983 عضو پارلمان انگلیس از منطقه ویستمنستر شد و در 1994 به وی به عنوان رهبر آینده حزب کارگر نگاه میشد ولی وی تمایلی نشان نداد و تونی بلر رهبر حزب شد هر چند گوردون براون در 10 سال گذشته رهبر حزب کارگر نبوده است ولی به شخصیت محبوب و توانا برای رهبری کشور تبدیل شده است این همه از درجه ناشناختگی گوردون براون نمیکاهد گوردون براون 56 ساله موقعی نخستوزیری و ریاست حزب کارگر را بر عهده خواهد گرفت که حزب در انتخابات اخیر محلی ناکام بود بخاطر رسواییهای پی درپی ضعیف شده و بخاطر جنگ عراق اعتبار خود را از دست داده است.
تعداد اعضای حزب کارگر اکنون به 200 هزار نفر تقلیل یافته است و این نصف تعداد اعضای حزب کارگر در اوج موفقیت هنگام به قدرت رسیدن تونی بلر در انتخابات 1997 است.
انتخابات محلی اخیر در اسکاتلند انگلیس و ولز حزب کارگر شکست بزرگی متحمل شد و این اعتقاد طرفداران براون را تقویت کرد که تنها راه این مساله این است که یک پیام جدیدی ارائه شود.
تحلیل گران میگویند: براون که همان میزان محبوبیت بلر را در صحنه سیاسی به دست آورده است برای تشریح سیاستهای خود و این که قادر است به حزب کارگر حیات دوباره ببخشد تحت فشار است. پیتر هین عضو حزب کارگر و وزیر امور ایرلند شمالی و ولز گفت: ما باید حزب کارگر جدید و قدیم را فراموش کنیم زمان یک حزب کارگر واقعی فرا رسیده است. وی از حزب کارگر خواست بین اعضای حزب و رای دهندگان دوباره ارتباط برقرار شود.
هین افزود: مثل تعداد زیادی از همقطارن حزبی نمیتواند از مسوولیت حزب در حمایت از جنگ عراق خود را کنار بکشد وی افزود: ما اکنون نیاز داریم به جلو حرکت کنیم ولی اگر این کار با خروج بیشتر نیروهای ما از عراق صورت گیرد بهتر است برخی معتقدند شتاب در خروج از عراق یکی از تصمیمات اولیه براون به عنوان نخستوزیر خواهد بود و این تصمیم با توجه به اوضاع جاری غافلگیرکننده نخواهد بود.
به رغم اینکه براون به جنگ رای داد و حمایت مالی از جنگ را پذیرفت ولی بعدها از آن دفاع نکرد. تحلیلگران سیاسی گفت براون تحت فشار است تا خود را از سیاستهای بلر دور نگه دارد.این منابع میگویند با اذعان ارتش انگلیس که حضورش در عراق فقط بر وخامت اوضاع میافزاید اکنون زمان اتخاذ تصمیمات ریشهای سیاسی برای جلب افکار عمومی فرا رسیده است.
یک تحلیلگر دیگر افزود: به رغم اینکه براون تعطیلات خود را در یک تفریحگاه امریکایی میگذراند ولی مثل بلر در اغوش بوش نخواهد نشست گوردون براون اخیرا برای نخستین بار با رئیس جمهور امریکا گفتگو کرد بوش و براون در دیداری 45 دقیقهای درباره اوضاع در افغانستان و عراق و همچنین مسائل تجاری بحث و گفتگو کردند. مسائل دیگر جهانی از جمله مبارزه با فقر بویژه در آفریقا و همچنین بیماری ایدز و مسائل زیست محیطی از دیگر چالشهای پیش روی براون است براون در زمینه اقتصاد سیاسی بینالملل از اقتصادهای بزرگ غرب خواسته است برای پذیرش چالش اینده از سوی دو قول اقتصادی جدید چین و هند آماده باشند گوردون براون تاکید کرده است سیاست خارجی وی تفاوت چندانی با سیاست خارجی کنونی نخواهد داشت.
براون گفت: سیاست بلر که پلی میان امریکا و اروپا است ادامه خواهد یافت و تاکید کرد روابط انگلیس با امریکا و کشورهای روپایی استمرار خواهد یافت.
وی درباره سیاست اتی حزب کارگر درباره خاورمیانه گفت وی تشکیل کشورهای فلسطین و اسرائیل را برای پایان یافتن درگیریها تایید میکند براون تاکید کرد اتحادیه اروپا و اسرائیل آماده حمایت از توسعه اقتصادی برای کاهش بیکاری و فقر در سرزمینهای فلسطینی هستند. وی در خصوص این که آیا از امریکا در حمله احتمالی به ایران حمایت خواهد کرد یا نه گفته است فعلا مساله پیچیده است و با این مساله باید با دقت برخورد شود.
براون عقبنشینی فوری نیروهای انگلیسی را از عراق با آغاز کنترل مسوولیتهای امنیتی بدست نیروهای عراقی در جنوب این کشور اشتباه خواند و گفت: مردم و دولت عراق نیز خواهان باقی ماندن این نیروها در کشورشان هستند.
گفتنی است انگلیس حدود 7100 نیرو در عراق مستقر کرده است و براون گفته است قصد دارد به زودی از عراق دیدن کند. وی همچنین از استقرار نیروهای اتحادیه آفریقا و سازمان ملل متحد در منطقه دارفور سودان و اعمال مجازاتهای سخت بر ضد دولت خرطوم حمایت کرده است.