بازخوانی پرونده جشنواره سوم سیما

ایجاد سازو کاری مناسب برای تولید سریال های "ب "، وظیفه ای است که باید از سوی مسوولان شبکه هامورد توجه قرار گیرد

کد خبر: ۲۰۳۸

در سیستم سریال سازی برای تلویزیون ، به طور مشخص دو نوع سریال به لحاظ کیفی وجود دارد: سریال "الف "وسریال "ب ". سریال های دسته "الف "، آثاری هستند که با سرمایه گذاری زیاد و به خدمت گرفتن امکانات عظیم تولید می شوند؛ سریال هایی همچون : امام علی )ع (، تنهاترین سردار، ولایت عشق ، کیف انگلیسی و... از جمله این آثار هستند که به دلیل حساسیت ها و شرایط خاص تولید آنها، در انتخاب مضمون و سوژه آنها سعی می شود موضوع های مذهبی و تاریخی مورد توجه قرار گیرد؛ یعنی با توجه به سرمایه گذاری عظیمی که برای ساخت این سریال ها صورت می گیرد، در انتخاب سوژه و مضمون سعی می شود به مضامینی توجه شود که تاریخ مصرف ندارند. به همین دلیل در تصویب چنین سریالهایی، اولویت با موضوعهای تاریخی و مذهبی است.اماسریال های "الف "، سریال های عادی تلویزیونی نیستند؛ زیرا به دلیل نیاز به سرمایه گذاری عظیم ، طولانی بودن زمان تولید و...، تناسبی با"آنتن " ندارند ضرورت کار تلویزیونی ایجاب می کند در کوتاه ترین زمان ، اثری با کیفیت بالا، تولید و از تلویزیون پخش شود. به همین دلیل در تمام تلویزیون های دنیا، "سریال های ب" بهترین تولیدات برای تلویزیون هستند. سریال هایی که حداکثر زمان پیش تولید، تولید و آماده پخش شدن آنها یک سال است و از لحاظ شرایط بودجه ای بسیار کم هزینه تر از سریالهای "الف" هستند.از سوی دیگر، به دلیل آن که تلویزیون اساسا رسانه ای عمومی است ، برای کارآمد بودن ، باید این قابلیت را داشته باشد که بتواند نسبت به موضوع های روز، واکنش داشته باشد و در این حالت قالب نمایشی ، بهترین قالب برای بیان نکات مورد نظر سیاستگذاران یک رسانه است.در سومین جشنواره سیما، سریالی با درجه کیفی "ب " از سوی مخاطبان به عنوان برنامه برگزیده مردمی انتخاب شد. سریال "پس از باران " در رقابت با سریال های "الف " توانست به عنوان سریال برگزیده مردمی ، جایزه ای ارزشمند کسب کند؛ هر چند در سایر رشته ها از سوی داوران موفق به کسب جایزه نشد. البته این مساله به معنای کم ارزش بودن سریال های الف نیست ، اما می توان این گونه استنباط کرد که سریال های "ب "، قابلیت انطباق بیشتری با سلیقه مردم دارند. به نمونه هایی همچون : تولدی دیگر، خانه سبز، داستان یک شهر، در پناه تو، روزگار جوانی ، قصه های تا به تا، خودرو تهران 11 ، هتل و دنیای شیرین و سرنخ دقت کنید. این سریال ها هر یک در زمان پخش خود توانستند مخاطبان زیادی را جذب خود کنند. از سوی دیگر، بیشتر آنها در زمان پخش خود توانستند جریان ساز باشند، مورد توجه مطبوعات و حتی مخاطبان خاص نیز قرار بگیرند و در طرح مسائل اجتماعی و مسائل روز موفق باشند.این ویژگی ها سبب می شود که بتوان از این سریال ها به عنوان ابزاری مناسب برای پرداختن به موضوع های روز استفاده کرد. به عبارت بهتر اگر در مجموعه های الف ، سعی می شود اصالت های فرهنگ گذشته دینی و ملی مورد توجه قرار گیرد و بازآفرینی و تثبیت شود، در سریال های "ب " می توان مسائلی همچون : "فرهنگ آپارتماننشینی" را ترویج و تثبیت کرد.از سوی دیگر توجه به این نکته که در میان خیل سریال های "ب " تولید شده تنها تعداد کمی از آنها به نسبت کل سریال ها موفق می شوند به جایگاه مناسبی دست پیدا کنند. این مساله علل گوناگونی دارد. یکی از آنها، "ساده گرفتن " قالب مذکور از سوی برخی برنامه سازان است . مساله دیگر این است که اغلب سریال ها، به لحاظ فیلمنامه ، ویژگی برجسته و خاصی ندارند. اگر به نمونه های موفق ذکر شده دقت کنید، متوجه خواهید شد که علاوه بر "شناخت محدودیت ها و ویژگی های رسانه تلویزیون از سوی سازندگان این سریال ها" عوامل دیگری که باعث موفقیت این آثار می شود، قوت و انسجام داستان ، شخصیت پردازی مناسب و نیز برخورداری از ایده های نو و بدیع است که تا پیش از آن یا در سریال های مشابه استفاده نشده و یا به شیوه مناسبی استفاده نشده است.ایجاد سازو کاری مناسب برای تولید سریال های "ب "، وظیفه ای است که باید از سوی مسوولان شبکه ها مورد توجه قرار گیرد. به گونه ای که به همان میزان که در تصویب سریال های "الف " حساسیت وجود دارد، در ساخت این سریال ها نیز دقت نظر وجود داشته باشد تا با استفاده از شیوه هایی همچون : وسواس و دقت در انتخاب موضوع و نگارش فیلمنامه ، نظارت کیفی در مراحل مختلف و اقدامات مشابه ، در برنامه ای بلندمدت ، شرایطی ایجاد شود که از خلال آن ، سریال های "ب " نیز از حالت محصولی یک بار مصرف ، که با یک بار پخش راهی آرشیو می شوند، خارج شوند، به گونه ای که مخاطب در مقاطع مختلف از دیدن این آثار لذت ببرد، همان گونه که در حال حاضر نیز، پخش مجدد برخی سریالهای "ب"، همچنان برای مخاطب جذاب و دیدنی است.