تلویزیون

ابزاری کاربردی

کد خبر: ۱۰۸۳

شبکه پیام سیما هفتمین سال فعالیت خود را آغاز کرده است . غیر از برنامه های ویدئوتکست این شبکه که همچون سایر برنامه های تلویزیونی از طریق یک شبکه میزبان قابل دریافت و برای مخاطب آشناست ، سایر برنامه های پیام نما که به صورت تله تکست عرضه می شود، هنوز برای بسیاری ناشناخته است . بسیاری از هموطنان نام تله تکست را شنیده اند و یا هنگام خرید تلویزیون ، قابلیت تله تکست به آنان معرفی شده است ؛ مع الوصف هنوز تعدادی از دارندگان تلویزیون های تله تکست دار، از این امکان سهل و رایگان استفاده نمی کنند. دلایل استفاده نکردن اولا ناآشنایی با چنین پدیده نه چندان جدید در عرصه اطلاع رسانی است ، ثانیا هنوز عادت به دریافت اطلاعات از طریق صفحه تلویزیون چندان ایجاد نشده است . دلیل سوم این است که دریافت تله تکست به زبان فارسی هنوز در بسیاری از نقاط کشور و حتی نقاطی در تهران با دردسر و مشکل مواجه است ؛ به طوری که بیننده به جای دیدن صفحات واضح و قابل فهم ، حروف مقطع و درهم ریخته ای را مشاهده می کند و دست آخر آن که بسیاری از گیرنده های قدیمی فاقد رمز گشا برای دریافت تله تکست بویژه به زبان فارسی است . قبل از آن که دلایل استفاده نکردن و راه حل های موجود برای رفع موانع بر سر راه گسترش تله تکست تحلیل شود، پاسخ به یک سوال ضروری است : آیا عمر تله تکست در دنیا و کشور ما به سر آمده است و رسانه های دو سویه جای تله تکست را که یک رسانه یکسویه است ، گرفته اند و بنابراین تله تکست باید بتدریج به فراموشی سپرده شود؛ واقعیت آن است که تله تکست به علت آن که بسیار فراگیر و سهل الوصول و در عین حال بسیار کم هزینه است ، به عنوان یک فناوری در عرصه اطلاع رسانی ، در شبکه های پرآوازه تلویزیونی دنیا کماکان جایگاه خود را حفظ کرده است . در کشور ما وضعیت به گونه ای دیگر است . با وجود پیشرفت های یک دهه اخیر در زمینه وسایل ارتباط جمعی در ایران ، گسترش کانال های رادیو و تلویزیون و افزایش تیراژ و تنوع مطبوعات و کتابها و مجلات و دسترسی به اینترنت در بخشهای دولتی و خصوصی ، ارتباطات هنوز پاسخگوی همه نیازهای جامعه دستخوش تحول ما نیست . هر نشریه اطلاع رسان تنها در تیراژ معین و بنابراین در میان مخاطبان محدودی جا باز کرده است . اینترنت به سبب مشکل زبان و گران بودن نرخ ارتباطات و عدم دسترسی همگان به رایانه ، هنوز در ابتدای راه است و قلمروی رادیو و تلویزیون هم قلمروی تعریف شده و نسبتا پرهزینه ای است. با توجه به چنین وضعیتی، به نظر میرسد که تله تکست باید به طریق ویژه ای گسترش یابد و تقویت شود.هنوز آمار روشن و گویایی از میزان مخاطبان تله تکست در سراسر کشور وجود ندارد، اما نظر سنجی های صورت گرفته و تماسهای مکرر و متعدد بینندگان با شبکه پیام ، نشان از آن دارد که این ابزار اطلاع رسانی ، بویژه در میان تحصیلکردگان ، با اقبال رو به روست . شاید این توضیح کافی باشد تا دلایل استفاده نکردن از تله تکست را مورد توجه قرار دهیم و راه حل های مناسب آن را پیدا کنیم . رفع مشکلات فنی مربوط به دریافت تله تکست ، به طور واضح به عهده صداوسیماست . در زمینه ایجاد عادت در مخاطب برای کسب اخبار و اطلاعات مورد علاقه خود نیز، این صدا و سیماست که باید چاره اندیشی کند که کرده است .6 سال پخش مداوم اطلاعات به صورت مجله نوشتاری بر صفحه تلویزیون در ابتدا و انتهای برنامه های شبکه های تلویزیونی ، تلاشی بوده که در همین زمینه صورت گرفته است . پخش تیزرهای متعدد تلویزیونی و مصاحبه با جراید کثیرالانتشار در مناسبت هایی که عمدتا به سالگرد تاسیس شبکه مربوط می شد و ابتکاراتی چون درج اسامی قبول شدگان آزمون سراسری در تله تکست نیز از جمله اقداماتی بوده که در زمینه آشنا کردن هموطنان با تله تکست صورت گرفته است.اما مشکل عمده ای که به طور جدی تعداد کاربران تله تکست رامحدود کرده است ، هنوز به قوت خود باقی است : نداشتن رمز گشا در بیش از5 میلیون گیرنده تلویزیونی قدیمی.در سال 1377 و در حالی که هنوز رمزگشای فارسی به بازار عرضه نشده بود، صداوسیما با راه اندازی تله تکست به زبان فارسی ، عملا راه را برای شرکتهای سازنده تلویزیون همواره کرد. از آن زمان تاکنون ، تلویزیون های ساخت داخل بسرعت به طراحی و ساخت رمزگشای فارسی پرداختند و تلویزیون های ساخت خارج نیز بتدریج به این قافله پیوستند. بنابراین تلویزیون های جدید عمدتا به رمزگشا مجهزند.ظاهرا برای تجهیز گیرنده های قدیمی راهی جز طراحی و ساخت رمز گشا به صورت یک برد الکترونیک )که در خارج از تلویزیون قرار می گیرد( وجود ندارد.آشنایی با تله تکست بر اساس تعریفی که در توصیه شماره 653 سازمان CCIR آمده است ، سرویس تله تکست به نوعی سرویس پخش سیگنال دیجیتال اطلاق می شود که در آن مطالب مختلف اطلاعاتی و داده ها در داخل ساختار سیستم فعلی سیگنال تلویزیون به عنوان اطلاعات جنبی )همراه ( ارسال می شود. این فناوری ابتدا در سال 1974 توسط کمپانی بی .بی .سی و به منظور استفاده ناشنوایان اختراع شد و از سال 1978 بتدریج مورد استفاده کشورهای مختلف قرار گرفت.شبکه پیام سیما سال 1374 آغاز به کار کرد و به علت موجود بودن فونتهای لاتین ، پیام نمای انگلیسی پخش خود را شروع کرد و در بخش فارسی نیز مجموعه مطالبی به صورت ویدئویی )ویدئوتکست ( از چند شبکه پخش شد. به سبب جدید بودن این نظام اطلاع رسانی در کشورمان ، تلاشهای فراوانی برای طراحی فونتهای فارسی به عمل آمد و سرانجام شبکه پیام نمای فارسی از فروردین ماه 1377 راه اندازی شد.هم اینک برنامه فارسی شبکه پیام از طریق شبکه دوم سیما و برنامه انگلیسی از شبکه سوم سیما پخش می شود. روی دستگاه کنترل از راه دور دکمه ای وجود دارد که وظیفه اش در دفترچه همراه تلویزیون توضیح داده شده است . اگر شبکه دو سیما را بگیرید و بعد آن دکمه را فشار دهید، خواهید دید که تصویر اصلی به صفحه ای جدید و به صورت نوشته فارسی تبدیل می شود. حال اگر شبکه سوم را بگیرید و همین کار را انجام دهید، صفحه جدید را به صورت نوشته های انگلیسی خواهید دید.در دوره ای که آن را عصر اطلاعات می نامند، در دسترس بودن اطلاعات و اخبار و آمارهای جدید شرط مهمی برای زندگی کردن با مشخصات این عصر است.وظیفه اصلی شبکه پیام نما این است که شما را در جریان آخرین خبرها )اعم از سیاسی و اقتصادی و ورزشی و حوادث و...( و اطلاعات )اقتصادی ، نفت ، ارز، قیمت خودروها، وضعیت بازار سکه و دلار و...( قرار دهد و بتوانید هر موقع در طول شبانه روز که خواستید، نشانی داروخانه های شبانه روزی را بیابید و یا بدون آن که خود را به زحمت بیندازید، ببینید که مقررات اخذ گذرنامه چیست.شبکه پیام نما قابلیت های بسیاری دارد؛ از جمله این که می تواند تابلوهای ورود و خروج هواپیماها در فرودگاه مهر آباد یا راه آهن تهران را نشان دهد تا مسافران و مستقبلان قبل از رفتن به فرودگاه ، از احتمال تاخیر مطلع شوند. وزارتخانه های مختلف می توانند صفحات ویژه ای را به خود اختصاص دهند و اطلاعیه و بخشنامه های خود را در آنها بریزند.در واقع شبکه پیام نما بتدریج تلویزیون را از دستگاهی تفریحی خارج و به ابزاری اطلاع رسانی تبدیل می کند که از جنبه های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و آموزشی کاربرد بسیاری دارد.