سبک زندگی رضوی، نسخه شفابخش خانواده‌های امروز / امام رضا (ع) الگویی تمام‌عیار برای خانواده‌ها

به گزارش جام‌جم آنلاین-اما در این میان، شیعیان و پیروان ایشان، نه‌تنها دردهای خود را با حضور در کنار ضریح مطهرشان درمان می‌کنند بلکه جان وزندگی خود را نیز در سایه‌سار کلمات نورانی و آسمانی‌شان، رنگ و بوی خدایی می­دهند و بسیاری از مشکلات زندگی امروزی خود را با بهره­مندی از سبک زندگی ایشان به‌خوبی حل‌وفصل می‌نمایند.

با توجه به اینکه کلمات امامان معصوم (ع) نور بوده و در زیارت جامعه کبیره در مورد ایشان چنین آمده است « کَلَامُکُمْ نُورٌ »، انس با روایات و دستورات الهی آنان، اثری ناخودآگاه در جان و روان انسان بر جای می‌گذارد و بسیاری از مشکلات معنوی و اخلاقی را برطرف می­سازد. گذشته از این امر، دستوراتی که ایشان صادر نموده‌اند، در حقیقت شاه کلیدی برای بسیاری از قفل‌های زندگی به شمار می‌رود. قفل‌هایی که گاه، به نزاع و درگیری و اختلاف‌های خانوادگی بسیار بزرگ منجر می‌شود و بنیان خانواده‌ها را سست می‌کند.

بسیار مناسب است در این روزها که روزهای غم و اندوه مصیبت شهادت امام رضا (ع) است به سخنان ایشان مراجعه‌ای شود و برخی از نکات کلیدی برای بهتر شدن زندگی‌های امروزی در مقابل دیدگان قرار داده شود تا این تصور غلط و باطل که روایات راه گشای زندگی امروزه نیستند، از ذهن‌ها زدوده گردد.

در زندگی پیشرفته امروزی، شاید آسایش و امکانات رفاهی نسبت به گذشته، زیاد شده باشد اما گمشده زندگی‌ها در این زمان، آرامش و آسودگی روانی است که با فراهم آمدن امکانات مادی دست‌یافتنی نیست و تنها با الگوبرداری از اسوه‌های الهی، امامان معصوم (ع) و پیروی از کلمات ایشان محقق می­شود.

یکی از عوامل بر هم زدن آرامش درونی که باعث ازهم‌گسیختگی و فروپاشی خانواده‌ها می­شود، کم‌رنگ شدن یا از بین رفتن محبت بین افراد جامعه و اعضای خانواده است. باوجودی که خداوند متعال همسران را مایه آرامش یکدیگر و منبع دوستی و مهربانی معرفی می‌کنند اما اختلاف‌ها و درگیری‌های خانوادگی، آرامش و محبت را به دست فراموشی سپرده و شیرینی لذت زندگی را در کام اعضای خانواده به تلخی تبدیل می‌کند.

برای زیادشدن محبت در روایات، راه‌کارهای مختلفی بیان‌شده است. امام صادق (ع) از رسول خدا (ص) چنین نقل می‌فرمایند : سه چیز باعث خالص و زیادشدن محبت انسان نسبت به دیگران می‌شود :

1- همیشه به خوش‌روئی با او برخورد کند.

2- در مجالس، جا برای او بازنماید.

3- به بهترین نام‌ها او را صدا بزند.

این سه نکته، از کلیدی‌ترین راه‌کارهای زیادشدن محبت اعضای خانواده‌ها نسبت به یکدیگر به‌ویژه همسران می‌شود. در زندگانی امام رضا (ع) این سه عامل، به‌عنوان یک‌رویه ثابت در برخورد دیگران به‌خوبی نمایان است.

امام رضا (ع) در مورد حسن برخورد با دیگران چنین می‌فرمایند:

«کسی که در مواجهه با برادر مومن خود، تبسّم به لب داشته باشد، خداوند برای او حسنة می‌نویسد و هر که خداوند برای او حسنة ای ثبت کرده باشد، او را عذاب نمی‌کند.»

رعایت این نکته، در برخورد با دیگران به‌ویژه اعضای خانواده، موجب زیادشدن محبت می‌گردد و با یک برخورد بسیار ساده، همسران می‌توانند روح محبت که عنصر اصلی زندگی مشترک است، در خانه خود به ارمغان بیاورند. زمانی که مرد وارد خانه می‌شود، مشکلات بیرون منزل را با خود به خانه نیاورد با یک لبخند ساده با همسر و فرزندان خود مواجه شود. زن نیز گرفتاری‌ها و سختی‌های کارخانه را در چهره خود نمایان نکند و با لبخند به استقبال شوهر و فرزندان خود برود. همین کار ساده علاوه بر زیاد کردن محبت، عذاب الهی را از این خانواده، بر اساس فرموده امام رضا (ع) دور می‌سازد.

عامل بعدی زیادشدن محبت، رعایت ادب و احترام در مهمانی‌ها و مجالس است به این صورت که وقتی همسر وارد این محافل می‌شود، برخاستن از جا و اختصاص مکانی برای نشستن او، می‌تواند محبت را بیشتر نماید.

امام رضا (ع)، پای خود را هنگام نشستن در حضور دیگران، دراز نمی‏کرد: «وَ لَا مَدَّ رِجْلَیهِ بَینَ یدَی جَلِیسٍ لَهُ قَط.» و در حضور دیگران به دیوار تکیه نمی‏زد و این را خلاف ادب و احترام حضّار می‏دانست.

بنابراین رعایت ادب در نشستن و مهمانی‌ها، عاملی بسیار مهمی در زیادشدن محبت و کم شدن درگیری و اختلاف‌ها به شمار می‌رود.

عامل سوم در زیادشدن محبت، رعایت ادب در کلام است که در روایت قبل به یک مصداق آن یعنی صدازدن دیگران با بهترین اسم‌ها، اشاره شد. به کار بردن الفاظ و القاب محبت‌آمیز و صدا کردن یکدیگر با بهترین لحن و نام، تأثیر فوق‌العاده‌ای در زیادشدن محبت در جامعه می‌شود. پدر و مادر وقتی با احترام و ادب همدیگر را صدا بزند، الگویی برای فرزندان می‌شوند که این فرهنگ در جامعه نهادینه می‌گردد.

در مورد نحوه صحبت با دیگران، نکته‌ای بسیار لطیف و زیبا در زندگی امام رضا (ع) دیده می‌شود که رعایت آن مرهمی بر دردهای زندگی‌های آسیب‌دیده‌ی خانواده‌های امروز می‌تواند باشد. در مورد امام رضا (ع) گفته‌شده است که ایشان هرگز با سخنان خود، به کسی ظلم نکردند و به کسی با کلام خود اهانت نکردند.

اگر تنها همین درس را از زندگی امام رضا (ع) بیاموزیم و آن را سرلوحه رفتارهای خود در زندگی قرار دهیم، بسیاری از ناراحتی‌ها و درگیری‌ها برطرف می‌شود. در برخورد بین خانواده‌ها گاهی حرف‌های نیش‌دار و کنایه‌دار، آن‌چنان زخمی بر جان و روان طرف مقابل ایجاد می‌کند که جبران آن، نیازمند مدت‌زمان طولانی است.

بیاییم با به کار بستن همین سه نکته، لبخند، احترام در جمع و کلام محبت‌آمیز، زنگار کدورت را از زندگی‌هایمان بزداییم و توجه امام رضا (ع) را بیش‌ازپیش به زندگی خود جلب کنیم تا از برکت آرامش معنوی بهره­مند شویم.

حجت الاسلام و المسلمین مصطفی حاجی ولیئی
استاد مرکز تخصصی امامت اهل بیت علیهم السلام حوزه علمیه قم