کمپین چینی‌ها برای تحریم کالای آمریکایی

اما نکته‌ای که رئیس‌جمهور تاجرپیشه آمریکا به آن توجه نکرده عکس‌العمل کشورها و ملت‌های دیگر در برابر این سیاست است. شاید ملی‌گرایی کالایی ترامپ به سود تولیدکننده‌های این کشور باشد، اما باید توجه داشت هر عملی عکس‌العملی دارد و عکس العمل سیاست «نخست آمریکا» بروز و ظهور «نخست چین»، «نخست هند»، «نخست آلمان»، «نخست کانادا» و نخست‌های دیگر به تعداد کشورهای جهان خواهد بود.

کارشناسان و تحلیلگران هشدار داده اند سیاست‌های ملی‌گرایانه از نوع شوونیستی ترامپ می‌تواند موج جدیدی از ملی‌گرایی را در عرصه اقتصاد جهانی به راه بیندازد. بویژه این که در قرن بیست‌ویکم شبکه‌های اجتماعی توده‌های مردم را به بازیگران مهمی در عرصه‌های کلان سیاسی و اقتصادی تبدیل کرده‌اند و هر نسیم مخالفی در فضای اجتماعی می‌تواند توفانی به راه بیندازد. طلیعه این پدیده را در چین می‌بینیم.

ملی‌گرایی آمریکایی ترامپ، احساسات ملی گرایانه چینی‌ها را تحریک کرده است و در شبکه‌های اجتماعی چین با بحث تحریم کالاهای آمریکایی به راه افتاده است. کمپین نخریدن کالای آمریکایی در واکنش به اقدام دولت آمریکا در وضع تعرفه‌های سنگین بر میلیاردها دلار کالای چینی به راه افتاده است. آمریکا به یکباره 1300 کالای چینی را مشمول تعرفه‌های 25 درصدی کرده است که بر این اساس صادرات 50 میلیارد دلار کالای چینی به آمریکا مزیت رقابتی خود را در برابر کالاهای ساخت داخل آمریکا از دست داده است. ترامپ همچنین به مقامات خزانه‌داری این کشور دستور داده امکان وضع تعرفه بر صد میلیارد دلار کالای چینی دیگر را بررسی کنند. دولت چین خیلی زود پاسخ این اقدام را داد و از وضع تعرفه 25 درصدی بر 106 قلم کالای آمریکایی وارداتی به چین به ارزش 50 میلیارد دلار خبر داد. اما واکنش چین، به این سطح محدود نشد. شبکه‌های اجتماعی چین پرشده است از درخواست‌های مردمی برای نخریدن کالاهای آمریکایی. شوونیسم آمریکایی احساسات ملی گرایانه چینی‌ها را که بزرگ‌ترین جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و دومین اقتصاد بزرگ دنیا را در اختیار دارند تحریک کرده است. ملت کهن چین سابقه دیرینه‌ای در زدن دست رد به سینه کالای خارجی دارد بویژه اگر کسانی یا کشورهایی روی اعصاب سیاسی آنها پا بگذارند.

شبکه‌های اجتماعی چین پر شده است از پیام‌هایی که از مردم می‌خواهند در دفاع از «دیوار چین» محصولات مک دونالد و سایر کالاهای آمریکایی را تحریم کنند. طی روز‌های اخیر در پیام‌رسان‌های ویچت و ویبو که بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی چین هستند هزاران پیام برای تحریم مک دونالد،‌ کی اف سی و گوشی‌های اپل دیده می‌شود. در یکی از این پیام‌ها که رگه‌های ملی‌گرایی در آن بخوبی دیده می‌شود، آمده است: «هم‌قطاران! سرزمین مادری ما در وضعیت سختی قرار گرفته است. ما باید برای حمایت از برندهای ملی خود برای حفظ اقتصاد دیوار بزرگ متحد شویم.» در پیام رسان ویبو یک فروشنده خودرو در استان کانسو نوشته است:«آمریکا نخستین گلوله را در این جنگ تجاری شلیک کرده است. همه وظیفه دارند کالاهای آمریکایی را تحریم کنند». برخی افراد هم تصاویری از خود منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد در حال شکستن گوشی‌های اپل خود هستند.

همین واکنش را در سطح رسانه‌های گروهی چین شاهد هستیم. روزنامه گلوبال تایمز در مطالب متعددی دولت چین را ترغیب کرده است موضع محکمی در برابر سیاست‌های ترامپ اتخاذ کند با همان روحیه و صلابتی که در جنگ کره مقابل آمریکا ایستاد بدون آن که توجهی به ضرر و زیان‌های احتمالی داشته باشد. یکی از خوانندگان این روزنامه در بخش نظرات پایگاه اینترنتی گلوبال تایمز صحنه جنگ را گسترده تر کرده و نوشته است: «همه چینی‌ها در سطح جهان از قدرت خرید بالایی برخوردارند. ما می‌توانیم خسارت زیادی به اقتصاد آمریکا بزنیم.»

اگر یک میلیارد چینی کالای آمریکایی مصرف نکنند

شاید هنوز بسیار سخت باشد که جمعیت یک میلیارد و چند صد میلیون نفری چین را متقاعد کرد از مصرف کالاهای آمریکایی دست بردارند. کالاهای آمریکایی بسیاری در خیابان‌ها و فروشگاه‌های چین در سراسر این کشور خودنمایی می‌کنند و بسادگی فشردن روی دکمه (delete) رایانه نمی‌توان این کالاها را از اقتصاد چین حذف کرد. هزاران پیامی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده،هنوز نتوانسته روی جمعیتی که هر روز به رستوران بزرگ مک دونالد در پکن رفت‌وآمد می‌کنند، تاثیر محسوسی بگذارد هرچند این رستوران در چند قدمی وزارت خارجه چین قرار دارد.

بن کاوندر، تحلیلگر اقتصادی چینی معتقد است در شرایط فعلی، موج گسترده تحریم کالاهای آمریکایی در چین به راه نخواهد افتاد.اما جیم بویسه،‌ فروشنده کالاهای آمریکایی در چین از کاهش مشتری برای یک نوع نوشیدنی تولید آمریکا خبر می‌دهد. به گفته وی، وضع تعرفه 15 درصدی از سوی دولت چین بر این نوشیدنی باعث افزایش قیمت آن شده است و چینی‌ها ترجیح می‌دهند از برندهای دیگر که قیمت کمتری دارند، استفاده کنند. وی همچنین نگران است اگر بحث تحریم کالاهای آمریکایی جدی شود دیگر مشتری چندانی برای این نوشیدنی که چین پنجمین واردکننده بزرگ آن از آمریکاست، وجود نداشته باشد.

به هر ترتیب رئیس‌جمهور آمریکا باید بداند تنها یک کشور مستقل به نام آمریکا در جهان وجود ندارد و دولت ملت‌های بسیاری هستند که با دقت سیاست‌های افراطی این کشور را که با نام حمایت از کالای آمریکایی انجام می‌شود، زیر نظر دارند. این سیاست در عصر ارتباطات، عصر حاکمیت شبکه‌های اجتماعی ممکن است در دولت ملت‌های دیگر باز تولید شود و شاهد ده‌ها همزاد برای «نخست آمریکا» به تعداد کشورهای جهان باشیم.