هنرهای تجسمی در بوته نقد «هنرنامه»

محمد علی‌بازی، تهیه‌کننده هنرنامه است و اجرای آن را مهسا ملک مرزبان برعهده دارد. در این برنامه، شش منتقد که سرپرستی آنها را جاوید رمضانی به عهده دارد، به نقد و بررسی هنرهای تجسمی در ایران می‌پردازند که نقدهای آنان با صدای خودشان در برنامه پخش می‌شود. در این برنامه، علاوه بر نقد هنرهای تجسمی، فیلم‌های اکران شده در گروه هنر و تجربه نیز بررسی می‌شود. در عین حال، کتاب‌های جدید هنرهای تجسمی ارائه و با نویسندگان این کتاب‌ها گفت‌وگو می‌شود. هنرنامه، ترکیبی از سبک‌های کلاسیک، مدرن و هنر ایرانی را که در هنر جریان دارد، در خود جای داده است.

اولین برنامه نقد تخصصی هنرهای تجسمی

محمد علی‌بازی، تهیه‌کننده هنرنامه درباره اهداف ساخت این برنامه به جام‌جم گفت: هنرنامه با هدف نقد و بررسی اتفاقات هنرهای تجسمی روز ساخته شده است و اتفاقاتی که در گالری‌های مختلف رخ می‌دهد، در آن بررسی می‌شود.

به گفته علی‌بازی، هنرنامه اولین برنامه نقد تخصصی هنرهای تجسمی در تلویزیون است و مخاطبان آن، افراد خاصی هستند.

وی تصریح کرد: تمام افرادی که به هنرهای تجسمی علاقه دارند، از دانشگاهیان و هنرمندان گرفته تا مردم عادی از مخاطبان برنامه هنرنامه هستند. اصولا دوستداران نقاشی، مجسمه‌سازی و دیگر هنرهای تجسمی، جزو مخاطبان برنامه محسوب می‌شوند. تهیه‌کننده هنرنامه ادامه داد: این برنامه چون به نقد هنرهای تجسمی می‌پردازد، با طیف خاصی از مردم سر و کار دارد و نمی‌توان توقع داشت همه مخاطبان آن مردم عادی باشند.

علی‌بازی با اشاره به این موضوع که گالری‌گردان‌ها و افراد پیگیر در حوزه هنرهای تجسمی نیز از جمله مخاطبان هنرنامه هستند، گفت: در این برنامه، گزارش‌هایی در‌رابطه با نمایشگاه‌های مختلف ارائه می‌شود که هدف آنها نیز نقد است. وی در باره تأثیر این برنامه در جامعه گفت: سری سوم برنامه هنرنامه از شبکه چهار سیما در حال پخش است و بازخورد مخاطبان تاکنون مثبت بوده و استادانی که با این برنامه مرتبط هستند نیز نظرشان مساعد بوده است.

تهیه‌کننده برنامه هنرنامه تصریح کرد: در سری جدید این برنامه، آیتم‌های زیادتری وجود دارد و سعی شده، در زمینه گالری‌ها تمام مباحث به مخاطبان ارائه شود. تلاش کرده‌ایم، تمام اتفاقات مربوط به گالری‌هایی که در تهران برپا می‌شود در برنامه آورده شود.

هنرنامه، یک برنامه خبری نیست

مهسا ملک‌مرزبان درباره دلیل پذیرش اجرای برنامه هنرنامه گفت: به موسیقی، نقاشی، عکس و دیگر هنرها علاقه زیادی دارم و این موضوع، یکی از دلایل من برای پذیرش اجرای برنامه بوده است.

وی با اشاره به علاقه شدیدش نسبت به موسیقی و حوزه‌های دیگر هنر مانند تئاتر و سینما تصریح کرد: رشته تخصصی من ترجمه است. به همین منظور همیشه سعی کرده‌ام اجرای برنامه‌هایی را بپذیرم که حال و هوای فرهنگی، هنری یا ادبی دارند.

ملک‌مرزبان ادامه داد: گالری‌گردی را از نوجوانی دوست داشتم و دارم و با توجه به این که فضای هنرنامه در گالری‌ها و نمایشگاه‌های سطح شهر تهران می‌گذرد، برای من فرصت خوبی است تا بتوانم در کنار اجرا، آثار به نمایش درآمده را نیز ببینم.

وی با اشاره به این موضوع که هنرنامه برای بینندگان خاص ساخته نشده، اظهار کرد: به نظرم بینندگان شبکه چهار صرفا خواص نیستند. نگاه من به مخاطب شبکه چهار عموم مردمی هستند که نگاه خاص به موضوعات و سلیقه‌های متمایز دارند.

مجری هنرنامه اظهار کرد: ما در هنرنامه به افرادی که به هنر علاقه‌مند هستند اطلاعات می‌دهیم و به آنها می‌گوییم که مثلا این روزها چه آثاری در گالری‌ها نمایش داده می‌شود و آنها را با صاحبان آثار و هنرمندان مختلف آشنا می‌کنیم. وی ادامه داد: می‌توان گفت، برنامه هنرنامه به رونق نمایشگاه‌ها، موزه‌ها و گالری‌ها کمک می‌کند، اما این برنامه صرفا یک برنامه خبری نیست و نقد تخصصی آثار باعث آشنایی نسبی بینندگان با هنرمندان و خالقان نیز می‌شود.

ملک‌مرزبان تصریح کرد: من فیلم کوتاه ساخته‌ام و در سال‌های دانشجویی عکاسی را تا مرز حرفه‌ای شدن دنبال کرده‌ام و علاقه شخصی‌ام به هنر باعث شده با هنرمندان معاشرت و همکاری داشته باشم. البته بدیهی است که با تمام هنرمندان آشنایی ندارم و به همین دلیل قبل از ضبط برنامه در باره آنها مطالعه می‌کنم تا بتوانم اطلاعات اولیه را به بینندگان بدهم و بعد از آشنایی اولیه مخاطب با هنرمند، توضیحات منتقدان هر رشته به صورت تخصصی می‌تواند زمینه آشنایی با هنرمندان را بهتر فراهم کند.

جای خالی نقد و تحلیل هنرهای تجسمی

حمید ابراهیمی، مدیر گروه هنر و ادب شبکه چهار درباره اهداف ساخت برنامه هنرنامه گفت: تاکنون بیشتر در زمینه خبری درباره هنرهای تجسمی کارهایی انجام گرفته اما به موضوع تحلیل و نقد هنرهای تجسمی کمتر پرداخته شده و به همین دلیل، ساخت برنامه هنرنامه در دستور کار شبکه چهار قرار گرفت. طراحی هنرنامه با هدف پاسخگویی به نیاز در زمینه نقد هنرهای تجسمی انجام و اتاق فکری منسجم در این زمینه ایجاد شد. وی با اشاره به این موضوع که در این برنامه یک گروه منتقد که سرپرستی آنها با جاوید رمضانی است، حضور دارند، ادامه داد: دلیل ساخت هنرنامه این بود که بتوانیم در زمینه نقد و تحلیل، پاسخگوی نیاز بخش هنرهای تجسمی باشیم و در حد توان به ارتقای آن در جامعه کمک کنیم. مدیر گروه هنر و ادب شبکه چهار در پاسخ به این پرسش که آیا ساخت برنامه‌هایی مانند هنرنامه ادامه می‌یابد، تصریح کرد: در زمینه نقد دیگر هنرها برنامه‌هایی در حال پخش است و از اوایل پاییز نیز پخش برنامه شبانگاهی چشم شب روشن شروع می‌شود که به صورت زنده روی آنتن می‌رود. ابراهیمی اظهار کرد: در برنامه چشم شب روشن، بخش‌های مختلف مربوط به سینما، تئاتر، موسیقی و حتی سبک زندگی و معماری پوشش داده می‌شود. وی در پایان خاطرنشان کرد: در شبکه چهار طی فصل پاییز اتفاقات خوبی می‌افتد و این شبکه برای فرهیختگان و کسانی که اهل فکر هستند، بیش از پیش دیدنی خواهد بود.

شهربانو جمعه‌پور