قوانین جدید داوری به نفع مدافعان

«نمی‌توان گفت قوانین تازه، تغییرات محسوسی به وجود آورده و بیشتر روی آفسایدگیری زوم شده است. به نظرم قوانین جدید بیشتر به نفع مدافعان است تا مهاجمان.» این جملات را علی خسروی در واکنش به تغییرات اعمال شده در قوانین داوری به زبان آورده است؛ قوانینی که در برد بین‌المللی فوتبال به تصویب رسیده و براساس دستورالعمل فیفا به کشورهای عضو، اجرای آن از اول​جولای 2013 اجباری شده است.

در برد بین‌المللی فوتبال چهار کشور حضور دارند که شامل انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند می‌شود. این کشورها در کنار چهار نماینده فیفا همواره در تلاش هستند با انجام تغییر در قوانین داوری به نوعی در جذاب‌تر شدن مسابقه‌ها گام بردارند. این بار تغییراتی که به وجود خواهد آمد هر چند به ظاهر خیلی محسوس نخواهد بود ولی مسئولان فدراسیون جهانی فوتبال را به این باور رسانده که این تغییرات، هیجان‌ها را بخصوص برای تماشاچیان دوچندان خواهد کرد. این باور را البته هوشنگ نصیرزاده ندارد. کارشناس داوری فوتبال می‌گوید: «وقتی این قانون به اجرا دربیاید تماشاچیان اصلا متوجه نخواهند شد تغییراتی صورت گرفته است، چون همه چیز بسیار جزئی و ظریف خواهد بود. تغییرات صورت گرفته در قوانین آفساید بیشتر برای کمک‌داوران است و به نوعی کار آنها را حساس‌تر خواهد کرد، ولی برای یک تماشاچی عادی که بخصوص از قوانین داوری و ماده 11 آن اطلاعات چندانی ندارد شرایط فرقی نخواهد کرد. بنابراین تماشاچیان مثل سابق بازی‌ها را نگاه می‌کنند و دیدگاه آنها هم در قبال آفسایدگیری تغییری نخواهد کرد.»

تشریح قانون جدید

اما قانون جدید که قرار است به اجرا دربیاید چه چیزهایی را شامل می‌شود؟ حسین عسکری، رئیس دپارتمان داوری فدراسیون فوتبال در این باره توضیح می‌دهد: «در متن قانون 11 که مربوط به آفساید است تعاریف به شرح زیر اعمال شده است؛ حالت دخالت در بازی، به معنای بازی کردن یا لمس کردن توپی که از سوی بازیکن هم‌تیمی لمس ​یا بازی شده است، تعریف شده و در حالت دوم دخالت روی یار حریف، به معنای جلوگیری حریف از بازی کردن یا توانایی بازی کردن از طریق سد کردن آشکار خط دید حریف یا جدال با حریف برای توپ است، دوباره توضیح داده شده است.»

وی در این باره می‌افزاید: «در حالت سوم کسب منفعت یا بودن در آن وضع به معنای بازی کردن با توپ است. در بخش اول از دیرک‌های عمودی، افقی یا حریف به طرف بازیکنی که قبلا در شرایط آفساید بوده است برمی‌گردد یا کمانه می‌شود و در بخش دوم توسط دفع عمدی یا کمانه شدن یا برگشت توپ به بازیکنی می‌رسد که قبلا در شرایط آفساید بوده است. در این بخش به این شیوه توضیح داده شده است بازیکنی در شرایط آفساید توپ را از حریفی که عمدا با توپ بازی کرده (بجز دفع عمدی توپ) دریافت کند، این‌گونه تلقی نمی‌شود که منفعتی کسب کرده و نباید برای آفساید جریمه شود.»

تماشاگران نگران نباشند

از هوشنگ نصیرزاده درخصوص این که آیا با اجرای قانون جدید، فوتبال دفاعی‌تر خواهد شد، می‌پرسیم که این‌گونه پاسخ می‌دهد: «به نظرم از اول هم نباید این موضوع را برای مردم مطرح می‌کردند. این قانون کاملا تخصصی است و داوران و بخصوص کمک داوران با آن سر و کار دارند. زمانی می‌توان این قانون را رعایت کرد یا در رابطه با آن حرف زد که از آن اطلاعات کامل داشت ولی قبول کنیم که تماشاگران عادی فوتبال از قوانین تخصصی داوری اطلاعات زیادی ندارند و دیدگاه آنها نسبت به این مساله کاملا عادی است. این قوانین می‌گوید وقتی بازیکنان در موقعیت‌های خاص آفساید قرار می‌گیرند کمک داوران چه زمانی پرچم بزنند. آیا مثل سابق عمل کنند یا این که کمی مکث کنند یا بلافاصله پرچم بزنند. در واقع این ظرافت کار کمک داوران را بیشتر می‌کند و باید دید وقتی به اجرا درمی‌آید اصلا کسی از جمع تماشاگران عادی فوتبال تغییری را در قوانین داوری مشاهده می‌کند یا تصور بر این است که اتفاق تازه‌ای را در بحث قانون داوری شاهد نیستیم.»

یک نظریه دیگر

با این که هنوز موضوع قانون تازه در بخش آفساید برای کمک داوران ایرانی توجیه نشده و در فوتبال کشورمان خیلی‌ها از این ماجرا بی‌خبر هستند، ولی علی خسروی بر این باور است که با اجرایی شدن این قانون، به نوعی شاهد کمک قوانین فوتبال به مدافعان خواهیم بود. این کارشناس می‌گوید: «من هم بر این باورم که تغییرات زیاد نیست ولی به نوعی قوانین به مدافعان کمک می‌کند.»این کارشناس با اشاره به لیگ برتر فوتبال در فصل گذشته عنوان کرد: «سال گذشته بارها شاهد بودیم پرچم‌های کمک داوران بی‌مورد بالا می‌رفت ولی تنها در سه چهار موردی که گل به ثمر رسید اشتباهات کمک داوران تاثیرگذار بود که این طبیعت فوتبال است. در همین مسابقه‌های انتخابی جام جهانی شاهد بودیم که داوران در سه بازی مهم به سود تیم ملی قضاوت کردند که در همه آن موارد هم اشتباهات سهوی بود. در دیدار رفت مقابل ازبکستان توپ از خط دروازه ما گذشت که اعلام نشد. در دیدار برگشت برابر قطر هم داور خطای محرز مسعود شجاعی را اعلام نکرد و در آخرین بازی که کره را شکست دادیم نیز اخراج رحمان احمدی باید صورت می‌گرفت که این کار از سوی داور انجام نگرفت. امیدوارم با شروع فصل جدید لیگ برتر شاهد این باشیم که ورزشکاران، مربیان و مدیران باشگاه‌ها و تماشاچیان رفتار بهتری در قبال داوران داشته باشند و اعتراض‌های سال‌های قبل را شاهد نباشیم. بخصوص این که در برخی موارد حتی شاهد دخالت باشگاه‌ها در چیدمان داوری نیز بودیم که در عرف بین‌المللی چنین چیزی وجود ندارد.»

نقش کولینا

در تغییرات قوانین داوری فوتبال نمی‌توان تلاش‌های پیر لوئیجی کولینا، داور نامدار ایتالیایی در سال‌های نه‌چندان دور نادیده گرفت. رئیس کمیته داوران فوتبال یوفا این اواخر برنامه‌های زیادی به اجرا درآورد تا برد بین‌المللی فوتبال را مجاب کند برای تغییرات تازه در قوانین فوتبال گام اساسی بردارند که سرانجام این تلاش‌ها به نتیجه نشست. البته کولینا خود در تغییرات به وجود آمده نقش نداشت؛ ولی رایزنی‌های لازم را با برد بین‌المللی انجام داده تا ردپای این داور سرشناس در تغییرات جزئی اخیر به چشم آید.

علی رضایی‌ /‌ جام‌جم