یادداشتی بر ضرورت پژوهش درامر برنامه سازی رادیو تلویزیونی

تولید بر مبنای تحقیق فرآیندی فراموش شده

کد خبر: ۲۷۸۶

وجود واحدهای پژوهشی می تواند کمک بسیار موثری در فرآیند ساخت و برنامه ریزی باشداز آنجاکه اکثر تولیدات قبل از شروع به کار محتاج جمع آوری اطلاعات در زمینه "پیشینه تولید"، "سلایق مخاطب "، "میزان اثربخشی رسانه ای " و موارد سهم ارتباطاتی و رسانه ای دیگر هستند، مساعدت این واحدهای پژوهشی با گروههای برنامه ساز و لزوم و وجود برقراری این واحدهای پژوهشی بیش از پیش جلوه گر میشود.امابا توجه به موارد اشاره شده ، آنچه در حال حاضر فرآیند برنامه ریزی و تولید در سازمان صداوسیما انجام می گیرد، ارتباط بسیار کمرنگ پژوهش در تولید است . درواقع کمتر برنامه سازی است که به سراغ تحقیقات انجام شده برود و یا این که در ساده ترین راه ، به مطالعه پیشینه کار تولیدی مشابه به آنچه در دست ساخت دارد، توجه نشان دهد.دلیل این مدعا، وجود یک ردیف جالب توجه در برنامه سازی و تولید به نام "تحقیق و نگارش " است که بودجه خاص و مستقل دارد؛ بنابراین تهیه کننده و سازنده یک برنامه تلویزیونی به جای این که سراغ واحدهای پژوهشی سازمان برود، خود یک تیم تحقیق شکل می دهد و شروع به کار می کند وحتی در موارد بسیاری ممکن است این تحقیق نیم بند نیز صورت نگیرد؛ زیرا یکی از مهمترین دلایل برنامه سازان و استفاده نکردن از منابع واحدهای پژوهشی "ضیق وقت و فرصت بسیار کم " برای تحویل برنامه یا برنامه های تولیدی است . دلیلی که به هر صورت می تواند توجیه پذیر باشد. وقتی جدول پخش یک شبکه ، بی صبرانه منتظر رسیدن یک مجموعه تلویزیونی و فرستادن آن به روی آنتن است با معضلات و پیچیدگی ها و بی نظمی هایی که اکثرا در جدول پخش برنامه وجود دارد طبیعتا متولیان ساخت برنامه تمام همت خود را مصروف تحویل بموقع برنامه می کنند و در این خصوص آنچه در ابتدای امر و به دلیل کمبود وقت بسرعت کنار گذاشته میشود، همانا مورد حیاتی و مهم "پژوهش و تحقیق" است.به نظر می رسد اگر واحدهای پژوهشی ستادی و تولیدی با عوامل برنامه ساز در چارچوب یک سیاست مشخص رسانه ای و به صورت دوطرفه تبادل افکار داشته باشند و این روند جزو ملزومات و ارکان اساسی تولید قرار گیرد، سطح برنامه های تولیدی صداو سیما به مراتب بهتر از گذشته خواهد شد و بینندگان راضی تر خواهند بود. یک پیشنهاد ابتدایی می تواند این باشد که برای هر تولید برمبنای نوع ساخت و ژانر مورداستفاده نیرویی از طرف واحدهای پژوهشی تولیدی و حتی ستادی که تجربه و تخصص پژوهشی در این تولید بخصوص را دارد، به گروه برنامه ساز معرفی شود و این روند برای تمامی برنامه های تولیدی مورد استفاده قرار گیرد. این گونه همکاری حتی می تواند در درازمدت منجر به تربیت پژوهشگر تلویزیونی رسانه ای متخصص در ژانرها و فرمهای مختلف تولیدی شود دو سال پیش درک این مهم از سوی سازمان به بهترین وجهی متبلور شد و دراین خصوص و در پی یک فراخوان چندماهه در18 و19 مهرماه هفتادوهشت نخستین همایش پژوهش در صداوسیما تولد یافت و صدور قطعنامه 19 ماده ای در پایان همایش ، ضرورت اهمیت دادن به پژوهش و تحقیقات برای تولید و برنامه سازی را عیان کرد.درهرحال به نظر می رسد اگر برنامه سازان رادیویی و تلویزیونی برای تولیداتشان خودرا ملزم به استفاده از تحقیقات تعریف شده درقالب تلویزیونی رسانه ای یا رادیویی رسانه ای کنند، نه تنها سطح برنامه ها مطلوب تر خواهد شد، بلکه زمینه هرچه بیشتر جذب مخاطب و بیننده نیز فراهم می آید و مهمتر از همه این که تحقیقات و پژوهش های انجام گرفته ، جنبه علمی و رسانه ای پیدا می کنند و معطل و بی حاصل نخواهند ماند. باید توجه داشت وقتی پژوهش و تحقیق رسانه ای به صورت بالفعل درمی آید که از آن برای ارتقاء و بهبود اثربخشی رسانه ای در تولید استفاده شود، در غیراین صورت این تحقیقات حتی اگر بسیار فنی و جامع نیز باشند، هویت مناسب خود را باز نخواهند یافت.در خاتمه یادآوری می شود، تولیدی که برمبنای پژوهش ساخته شود، قطعا از بهبود میزان اثربخشی رسانه ای بهره خواهد برد؛ یعنی هدفی که آمال و آرزوی هر برنامه ساز می تواند باشد و این ارتقا در میزان اثربخشی رسانه ای ، احترام و شناخت به سلایق مخاطب و بیننده را مستمر به دنبال خواهد داشت.