بهرام بهرامیان؛ کارگردانی علاقه‌مند به تجربه‌های متفاوت

وی در تلویزیون و اواسط دهه 80 ساعت شنی را ساخت که در زمان پخش خود حاشیه‌های بسیار داشت؛ یک درام تلخ اجتماعی با محوریت چند زن از طبقه پایین جامعه که هریک مشکلات خاص خود را داشته و برای فرار از آن تلاش می‌کنند. بهرامیان در این مجموعه تعمدا سراغ طبقه فرودست رفته تا باورپذیری را به قصه خود تزریق کند. کاری که تا حدود زیادی موفق به انجامش شده اما در این راه اندکی هم زیاده‌روی کرده است. سیاهی جهان «ساعت شنی» بیش از آنچه یک درام تلویزیونی به آن نیاز دارد، بوده و مخاطب عام را تا حدودی آزار می‌دهد.

با همه اینها این مجموعه را می‌توان کار جسورانه‌ای به حساب آورد که متفاوت از دیگر مجموعه‌های تلویزیونی بوده و دغدغه‌های اجتماعی خود را دارد. کارگردانی شسته رفته بهرامیان در کنار بازی‌های درخشانی که از گروه بازیگرانش متشکل از رویا نونهالی، رویا تیموریان و مهراوه شریفی‌نیا گرفته از نقاط قوت ساعت شنی به حساب می‌آید. سال‌ها بعد او سریال ماه رمضانی «سقوط یک فرشته» را ساخت که در زمان خود یکی از آثار مطرح بود خصوصا که پایان متفاوت و غافلگیرکننده‌اش هنوز در یادها مانده است.

بهرامیان بعدها در نخستین ساخته سینمایی‌اش نیز دست به ریسک بزرگی زده و« آل» را در گونه وحشت کارگردانی کرده است. گونه یاد شده با توجه به زیرساخت‌های سینمای ایران، هیچگاه مورد توجه علاقه‌مندان هنر هفتم نبوده و معدود تجربه‌ها در این باب نیز به نتایج در خور توجهی ختم نشده است.

آل به تهیه‌کنندگی علی معلم از مدت‌ها پیش از شروع فیلمبرداری در فضای مجازی تبلیغات اثرگذاری را آغاز کرد. طرح اولیه فیلمنامه متعلق به بهرام عظیمی (طراح و انیمیشن‌ساز مشهور تلویزیون) بوده و توسط امیر پوریا (منتقد با سابقه سینما) بازنویسی شد. مهندسی جوان از سوی شرکتی که در آن کار می‌کند به ارمنستان فرستاده شده و در این سفر کاری همسر باردارش را هم همراه خود می‌برد. او که از کابوس‌های شبانه رنج می‌برد در این کشور کابوس‌هایش شدت گرفته و وارد ماجراهای مرموزی می‌شود. بهرامیان در آل سراغ یک فیلم ترسناک با مایه‌های غیربومی رفته که تنها شخصیت‌هایش فارسی صحبت می‌کنند.

عظیمی و پوریا در نگارش فیلمنامه آل نیم‌نگاهی به فیلم گاهی به پشت سر نگاه کن ساخته نیکلاس روگ داشته‌اند که این امر به ساختار بصری فیلم نیز سرایت کرده است. با همه اینها آل به لحاظ کارگردانی از کف استانداردهای سینمای ایران بالاتر و تنها از منظر داستان با مشکل روبه‌رو بوده است. او در چیدن ترکیب بازیگرانش هم متفاوت عمل کرده و با قرار دادن مصطفی زمانی در کنار آنا نعمتی متفاوت عمل کرده است. بخصوص که در آن ایام آل، نخستین تجربه سینمایی زمانی پس از سریال یوسف پیامبر بوده و علی معلم هم به عنوان تهیه‌کننده روی گیشه داشتن او حساب خاصی باز کرده بود. وی هم به خوبی توانسته سردی این شخصیت و درگیری اش با کابوس‌های هولناک را از کار درآورده و باورپذیر کند. نقشی که آنا نعمتی در آل برعهده گرفت از آن گروه نقش‌هایی است که به زنان فیلم‌های نوآر سینمای جهان نزدیک است. با این تفاوت که قصه در بستر سینمای وحشت روایت شده و به مولفه‌های گونه یاد شده نیز به شدت پایبند است.

وی در نقش کارفرمای مهندس سینا که همراه همسرش برای سفری کاری عازم ارمنستان شده، بخوبی نقش را درک کرده و حسادت‌های زنانه آمیخته با جلوه گری را به بهترین شکل به نمایش گذاشته است. او در این راه از میمیک چهره و چشمان خود نهایت استفاده را برده و به برگ برنده فیلم در مواجهه با مخاطبان تبدیل شده است.

بهرامیان پس از فیلم یاد شده که گیشه سردی هم داشت، پریناز را با بازی فاطمه معتمدآریا ساخت که به دلایل مختلف هنوز رنگ پرده نقره‌ای را ندیده است. وی همچنین فیلم نیمه‌کاره «آینه شمعدون» را هم در کارنامه دارد که در مرحله فیلمبرداری متوقف مانده و خبری هم از آغاز مجدد آن به گوش نمی‌رسد. وی سرانجام سال گذشته جاده قدیم را با مضمونی کمدی جلوی دوربین برد که این روزها روی آنتن شبکه اول است؛ یک کمدی متفاوت با شخصیت‌هایی آشنا که با مشکلات متعددی در پایتخت مواجه شده و ماجراهای زیادی را از سر می‌گذرانند. جاده قدیم از کارگردانی سنجیده‌ای در کنار بازی‌های روان حقیقت دوست و آذرنگ سود می‌برد که توانسته مخاطبان پروپا قرصی هم برای خود دست و پا کند.

قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)