ژیلا امیر شاهی: اسیر کلیشه ها نمی شوم

ژیلا امیرشاهی کارش را در تلویزیون از سال 1369 با خواندن گفتار متن در برنامه جهان سیاست شروع کرد. بعد از مدتی با گروه دانش تلویزیون همکاری داشت. امیرشاهی در طول این سال برنامه‌هایی از جمله حافظه برتر، سیمای خانواده و به خانه بر می‌گردیم را اجرا کرده است و این روزها برنامه به‌خانه برمی‌گردیم را از شبکه تهران در حال پخش دارد. او بعد از تفکیک مجریان رادیو و تلویزیون، اجرای تلویزیونی را انتخاب کرد و اکنون سال‌هاست در رادیو فعالیت ندارد هر چند هنوز هم تمایل دارد که در رادیو فعالیت کند.

اجرای برنامه‌های روزانه کار دشواری برای مجری است، چون امکان دارد گرفتار کلیشه شود، اما این اتفاق در این سال‌ها برای شما در برنامه به خانه برمی‌گردیم نیفتاده است. از چه راهکارهایی استفاده کردید تا اسیر کلیشه نشوید؟

من قبل از برنامه «به خانه برمی‌گردیم» اجرای برنامه «سیمای خانواده» را بر عهده داشتم. از همان زمان به این نکته فکر می‌کردم که اجرایم در برنامه‌های خانواده محور نباید کلیشه‌ای شود. به همین دلیل در زمان اجرا خودم را به جای یک مادر و یک زن فعال اجتماعی می‌گذارم و خواسته‌های آنها را بیان می‌کنم تا مردم و بخصوص زنان بیشتر با اجرای من ارتباط برقرار کنند.

قبل از اجرای تلویزیونی، گوینده رادیو بودم و گویندگی در این رسانه کمک زیادی به من کرد تا بهتر بتوانم مخاطب را بشناسم و بدانم چگونه باید او را از خودم راضی نگه دارم. این تجربه به من نشان داد تا بیاموزم در اجرا چگونه با بیننده تلویزیون روبه‌رو شوم. همیشه سعی می‌کنم خودم باشم، نه این‌که تظاهر کنم. خوشبختانه مردمی که در کوچه و خیابان با من روبه‌رو می‌شوند، می‌گویند که از اجرای من آرامش می‌گیرند. معتقدم مجری در ابتدا باید خودش مشکلات مردم را کاملا حس کند تا بتواند دغدغه‌های آنها را در برنامه منتقل کند.

خدا را شاکرم که در اجرا به تکرار نیفتادم. امیدوارم این روند در اجرایم ادامه داشته باشد. مخاطب امروز باشعور است و نمی‌توان او را فریب داد. مجری نباید تظاهر به چیزی کند که نیست. در این صورت بیننده نمی‌تواند با او همذات‌پنداری کند.

برخی مواقع شاهد هستیم مجریان بیشتر تلاش می‌کنند خودشان را به رخ بیننده بکشانند تا این‌که بخواهند مباحث برنامه را با حضور کارشناس و مهمان برنامه به نقطه مشخص برسانند. چرا این اتفاق می‌افتد؟

این فکر اشتباه است که مجری در برنامه اطلاعات خودش را به نمایش می‌گذارد. در واقع او به جای این‌که خودش را بزرگ کند، بهتر است همدرد و همفکر مردم باشد، چون در غیر این‌صورت حرف‌های او به دل مردم نمی‌نشیند. مجری همیشه باید همراه مردم باشد. از سوی دیگر فکر می‌کنم یکی از دلایل این مساله به انتخاب مدیران برمی‌گردد. به نظرم باید مجریانی برای برنامه‌های خانواده انتخاب شوند که تجربه کافی را در این زمینه دارند. در این نوع برنامه‌ها نباید از افراد کم تجربه استفاده شود، حتی اگر مجری خانم این نوع برنامه‌ها مادر هم نباشد. باید طوری برخورد کند که مخاطب در مباحث برنامه‌ای با موضوع رفتار والدین با فرزندان حس کند این مجری دغدغه‌های یک مادر را کاملا درک می‌کند. همه این موارد زمانی عملی می‌شود که مجری تجربه و دانش لازم را داشته باشد.

متاسفانه گاهی ما آدم‌ها به سود شخصی بیشتر فکر می‌کنیم. این در حالی است که دغدغه ما که مجری برنامه‌های تلویزیون هستیم باید مردم باشد.

یکی از معضلات برنامه‌های روزانه تکرار سلام و علیک‌های مجریان است، اما شما در هر برنامه‌ای به‌گونه‌ای متفاوت با مخاطب سلام و احوالپرسی می‌کنید. آیا نویسنده برایتان آنها را می‌نویسد؟

سعی کرده‌ام در این سال‌هایی که برنامه‌های تلویزیونی را اجرا می‌کنم، حرف‌های تکراری نزنم تا صحبت‌هایم به دل مردم بنشیند. همیشه از مطالب مفید کتاب‌ها و مجلات برای خودم یادداشت برمی‌دارم و از سوی دیگر با نویسندگان هم صحبت می‌کنم و دوستان نویسنده‌ برایم متنی را آماده می‌کنند.

این نویسندگان خارج از برنامه هستند؟

بله، علاقه‌مند هستم در هر برنامه متناسب با موضوعی که دارد خط فکری مشخص و منسجم داشته باشم. وقتی من حرف‌هایم تازگی داشته باشد، خودم هم احساس خوبی خواهم داشت. به همین دلیل از نویسندگان مختلف می‌خواهم برایم متن بنویسند.

تا چه میزان در برنامه‌هایتان متکی به متن هستید و چقدر از بداهه استفاده می‌کنید؟

این دو مساله در کنار هم است. من بیش از 15 سال تجربه اجرا دارم و در برنامه زنده حتما بداهه خواهم داشت اما این بداهه نباید بی‌محتوا باشد، بلکه مجری باید سعی کند حرف‌هایش در برنامه هدف درستی را دنبال کند.

شما بعد از قانون تفکیک مجریان رادیو و تلویزیون اجرای برنامه‌های تلویزیونی را انتخاب کردید. آیا تمایل ندارید، دوباره به رادیو برگردید؟

حدود هفت، هشت سال است که در رادیو فعالیت ندارم. زمانی که قانون تفکیک مجریان رادیو و تلویزیون اجرا می‌شد، من به رادیو برگشتم اما بنا به تصمیم مدیران به تلویزیون برگشتم و اجرای برنامه به خانه بر می‌گردیم را به عهده گرفتم. خیلی دلم برای رادیو تنگ شده و دوست دارم دوباره در رادیو اجرا داشته باشم. شاید باور نکنید اما دلم برای پشت میکروفن رادیو نشستن، تنگ شده است. امیدوارم شرایط این کار برایم فراهم‌شود تا بتوانم در رادیو هم فعالیت کنم.

ولی برخی مجریان همزمان در رادیو و تلویزیون فعالیت دارند، چرا شما این کار را انجام نمی‌دهید؟

این را باید از مدیران پرسید. من تمایل دارم در هر دو رسانه فعالیت داشته باشم.

فاطمه عودباشی‌ /‌ گروه رادیو و تلویزیون