یک عاشقانه پاییزی

آفتاب کم‌جان پاییزی و البته کمی باران پاییزی، هوای دلبری ساخته بود که دلت می‌خواست مدام قدم بزنی، یک نگاهت را به دریا بیندازی و نگاه دیگرت را به تالاب انزلی. خب! کجا بهتر از بندر انزلی برای راه رفتن و تماشا کردن و از هوای خوب و فضای زیبای شهری که در گذشته دروازه اروپا نامیده می‌شد، لذت بردن.

صبحانه با گل‌های نیلوفر

شهر انزلی از سه قسمت تشکیل شده، بخش غربی یا انزلی، بخش میانی یا شبه‌جزیره میان‌پشته و بخش شرقی به نام غازیان. مسیر راه‌آهن قزوین، رشت، انزلی قرار است از داخل غازیان تغییر مسیر دهد و از جزیره طالقانی، شیلات و زیر پل جدید غازیان عبور کند.

تالاب یا همان مرداب انزلی از جذاب‌ترین بخش‌های این سفر است، بخصوص اگر صبحانه را کنارش در رستوران‌ها و کافه‌های موجود، نوش جان کنید، می‌توانید نبض زندگی را حس کنید. مرغ‌های دریایی که مدام از این سو به آن سو می‌روند و منتظرند تا برایشان نان بریزید، آن هم در تالابی که گل‌های نیلوفر زیبایش بسیار معروف است و سالانه گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند. این رستوران‌های جذاب و البته ساده که از صبحانه تا ناهار و شام محلی دارند، در همین منطقه جزیره طالقانی واقع شده‌اند. بخشی از فضای پذیرایی خود را هم با قرار دادن کشتی‌ها در تالاب و فضای کناری رستوران ایجاد کرده‌اند. تالاب انزلی یا مرداب انزلی مساحتی حدود 20 هزار هکتار دارد و چند جزیره را در خود جای داده است.

لهستانی‌ها در انزلی

گورستان لهستانی‌های تهران را دیده‌اید؟ احتمالش کم است. چون اغلب اوقات درهایش بسته است و به این راحتی‌ نمی‌توان تماشایش کرد. در بندر انزلی هم گورستان مهاجران لهستانی داریم و دیدن آن را به شما توصیه می‌کنیم. در این گورستان تعداد 639 نفر از مهاجران لهستانی که طی حمله سربازان نازی در سال 1941 از طریق بندر انزلی به ایران پناهنده شدند به خاک سپرده شده‌اند که این دومین گورستان بزرگ سربازان لهستانی در ایران است که اکثرا به علت بیماری و سختی راه تسلیم مرگ و در شهرهای مختلف ایران به خاک سپرده شده‌اند. گورستان بندر انزلی بعد از تهران بزرگ‌ترین گورستان این افراد جنگ‌زده است که یادگاری هستند از اتفاقات تلخ جنگ جهانی دوم.

حافظیه در انزلی

در بلوار ساحلی بندر انزلی و در کنار بنای شهرداری، بنایی سفید رنگ شبیه حافظیه شیراز قرار دارد. این بنا در سال 1311 به سفارش شهرداری و توسط گروهی از مهندسان آلمانی احداث شده است. پیشتر این مکان محل برگزاری کنسرت‌های موسیقی بوده و هنوز هم به دلیل شباهتی که با حافظیه دارد به همین نام خوانده می‌شود. اکنون از این محل در کنار جذابیت گردشگری به عنوان مکان برگزاری نمایشگاه‌های کوچک نقاشی و صنایع‌دستی استفاده می‌شود.

زندگی در شمبه بازار زیبا

این ایراد تایپی نیست، دقیقا قصدم نوشتن شمبه بازار بوده است. همان‌طور که محلی‌ها آن را تلفظ می‌کنند، در این بازار می‌توانید زندگی را تماشا کنید، هم زندگی را و هم سبک خاص زندگی مردم انزلی یا به قول خودشان انزلی‌چی‌ها را. شنبه بازار پر از خوراکی است، از زیتون گرفته تا ماهی و پاچ باقلا و... . خلاصه که می‌شود صورت بالقوه سفره‌های رنگین و زیبای غذای مردم این شهر بندری را در بازار دید و لذت برد.

قدمت شنبه بازار انزلی به بیش از 70 سال پیش می‌رسد. این بازار در مرکز شهر انزلی در خیابان میرزاکوچک‌خان برپا می‌شود و از روستاهای اطراف انزلی و شهرهای دور و نزدیک گیلان، محصولات خود اعم از میوه، سبزی و صیفی تا حصیر، زنبیل و دست‌بافته‌های زیبای پشمین را به این بازار می‌آورند. ماهی، طیور، زیتون، سبزیجات و صیفی‌جات، ترشی‌های محلی، برنج، کلوخ نمک، روناس (نوعی رنگ گیاهی برای رنگین کردن ماهی شور)، پنیر محلی معروف به سیاه مزگی، کره ماسال، کدوی محلی، ماهی شور و دودی، مغز حلوا (سوهان کنجدی) و ادوات ماهیگیری از جمله تولیدات روستایی است که در این بازار به فروش می‌رسد.

غذا یعنی زندگی

گیلانی‌ها یکی از جذاب‌ترین سفره‌های غذای جهان را دارند؛ جذاب، مقوی و البته خوشرنگ و لعاب. فقط به همین اسم‌ها نگاه کنید و ببینید در انزلی چقدر می‌شود دلی از عزا درآورد و لذت برد؛ پلو با مغز گردو، پیاز، سیر، ماهی شور و اشپل، ماهی فی‌ویج، ماهی سفید، کباب اوزون‌برون، خاویار، خورشت باقالی قاتوق، فسنجان، ترش تره، میرزا قاسمی، سبزی قورمه، قیمه، سیر قلیه و ... . بهتر است برای این قسمت توضیحی ننویسیم و قضاوت درباره این همه طعم و رنگ و مزه را به شما و ذائقه‌تان بسپاریم.

آکواریوم انزلی همپای نمونه‌های مشابه خارجی، جذابیت و زیبایی دارد

اقیانوسی کوچک در اسکله مارینا

ساخت اسکله‌های مارینا به عنوان مهم‌ترین زیرساخت عملیاتی گردشگری دریایی در دریای خزر مطرح است و به عنوان مهم‌ترین زیرساخت فعال‌سازی گردشگری دریایی در دریای خزر در دستور کار قرار دارد. امکان پهلوگیری حدود 300 شناور در این اسکله، گام مهمی را در جهت ایجاد و توسعه گردشگری دریایی و اشتغالزایی به میزان 150 نفر در این بخش از صنعت گردشگری برداشته است. اما حتما حدس زده‌اید معرفی این اسکله در همین چند سطر در صفحه ما ربطی به واکاوی بحث اقتصاد و... ندارد. ما دنبال یک جاذبه گردشگری هستیم که به شما بگوییم انزلی بعلاوه کنار دریا و تالاب و غذاهای خوشرنگ و لعاب، این روزها یک جاذبه مهم دیگر هم دارد.

در همین منطقه تجاری که از آن حرف زدیم، آکواریومی راه افتاده که می‌توان زیبایی آن را با نمونه‌های مشابه خارجی مقایسه کرد. اگر به کشورهای دیگر از جمله همین همسایه‌های خودمان مثلا ترکیه سفر کرده و به آکواریوم زیبای شهر استانبول سری زده باشید، حتما از آن همه زیبایی فضا و ایستادن کنار موجودات مختلف اقیانوس‌های جهان دچار لذت و حیرت خاصی شده‌اید. این تونل آکواریوم در طبقه فوقانی خود باغ خزندگان کشور را هم دارد. در کنار اینها فضای جذاب بازی، شهربازی سرپوشیده، بولینگ، سینمای چند بعدی، سوئیت‌های اقامتی و بخش‌های تجاری و... را هم در خود دارد. اما واقعیت این است که جذابیت ماهی‌ها بر همه چیز می‌چربد.

لطفا زیرآبی بروید

همین که ایستاده ای، درست از بالای سرت یک لاک‌پشت عبور می‌کند. سرت را برمی‌گردانی و آن‌طرف کوسه‌هایی را می‌بینی که خارج از این محیط شاید فقط از آنها ترسیده‌ای و در برنامه‌های حیات‌وحش تلویزیون تماشایشان کرده‌ای. گربه‌ماهی‌ها و سفره‌ماهی‌ها یک گوشه دیگر برای خودشان می‌چرخند و شنا می‌کنند و مارماهی‌ها با چهره‌ای ترسناک و با ابهت، کمی آن طرف‌تر درهم پیچیده‌اند.

تصورش را بکنید که حالا جایی ایستاده‌اید که می‌شود تقریبا گفت همه اقیانوس‌های جهان اطرافتان را گرفته‌اند، ماهی‌های زیبا، ترسناک، بزرگ و کوچک همه و همه با فاصله‌ای اندک از هم مقابلتان قرار دارند. 350 نوع ماهی از پنج قاره جهان، ماهی‌هایی بعضا نادر و کمیاب که می‌شود در یک قدمی‌شان ایستاد و حسابی تماشایشان کرد.

از اتفاقات جالب این آکواریوم فضاسازی‌های جذاب و طبیعی آن است. برای هر نوع ماهی فضایی طراحی شده که می‌توان کاملا آن را گوشه‌ای از اقیانوس دانست و ایستاد و به آن زل زد. در خط پایانی آکواریوم می‌توان ایستاد و به ماهی‌های کوچک غذا داد. یکی از این ماهی‌های کوچک، کوسه‌ماهی است! باورتان می‌شود! شما می‌توانید بایستید و به این همه زیبایی که گاهی اوقات، وحشتی را هم در شما شکل می‌دهد، نگاه کنید.

راستش اصلا نمی‌شود فکرش را هم کرد که اینجا ایران است و آکواریومی با این همه زیبایی در کشور خودمان ساخته شده است. وقتی تصاویری از این آکواریوم را در صفحه شخصی‌ام در فضای مجازی منتشر کردم، بسیاری از کاربران تصور می‌کردند به سفر خارجی رفته‌ام و بعضی‌شان هم بسختی باور کردند این همه زیبایی در همین گیلان خودمان، در شهر بندری و زیبای انزلی انتظارشان را می‌کشد تا هم با تماشایش به آن رونق بدهند و هم خودشان برای لحظاتی مقابل اقیانوس‌های جهان بایستند و چشم‌هایشان را از تماشا پر کنند.

شهرهای خواهرخوانده بندر انزلی

هوئه، قازان، آکتائو و دیگران

خواهرخواندگی اصطلاحی است که از ادبیات اروپا وارد دیگر کشورها شده و برای نخستین بار سال ۱۹۲۰ بعد از جنگ جهانی اول این قرارداد بین یک شهر انگلیسی و یک شهر در فرانسه منعقد شد و تا سال ۱۹۸۶ ادامه داشت. هدف از این قرارداد پیوند و اتحاد بین شهروندان دو شهری است که دارای منافع مشترک هستند. مفاد این قراردادها موضوعات فرهنگی، اقتصادی و بازرگانی و اخیرا ورزشی را شامل می‌شود. در ادبیات اروپایی خواهرخواندگی به شهرهای دوقلو یا همسان هم گفته می‌شود، اما در کشورهای آسیایی و آمریکایی اصطلاح خواهرخواندگی رواج بیشتری دارد. علت به‌کارگیری واژه خواهرخواندگی به این اعتبار است که در بیشتر زبان‌های دنیا واژه شهر مؤنث است.

هوئه مرکز استان توا تین هوئه در کشور ویتنام، قازان، پایتخت جمهوری تاتارستان در فدراسیون روسیه و بندر آکتائو شهری در استان مین‌قشلاق کشور قزاقستان خواهرخوانده‌های انزلی خودمان هستند؛ شهری که باران، تالاب و دریایش زیبایی‌های منحصر به‌فردی را در خود جای داده‌ است.

زینب مرتضایی‌فرد

روزنامه‌نگار