مطالعات جدید نشان داده است، اگر فرد دائما احساس خستگی کند، دچار سردرد شدید بدون دلیل مشخص باشد و فشار خون بالا داشته باشد، به احتمال زیاد مبتلا به خروپف شبانه است. جالب آن که خروپف از نشانههای آپنه انسدادی خواب است که فرد را مبتلا به سردرد شدید صبحگاهی میکند.
برخلاف تصور بسیاری از افراد، مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلکه سردرد از عواملی چون بد عمل کردن عضلات، عروق خونی و اعصاب ناشی میشود.
دکتر زهرا وهابی، متخصص بیماریهای مغز و اعصاب با تاکید بر این که عوامل مختلفی از جمله گشاد شدن شریانها یا انقباض بیش از حد عضلات میتواند عصبهای خاص و حساسی را در مغز تحریک کند و سردرد به وجود آورد.
بررسیها نشان داده است، انسداد نسبی راه هوایی هنگام خواب نه تنها به بروز سردرد منتهی میشود، بلکه در چنین شرایطی فرد را با کمبود اکسیژن روبهرو میکند که منجر به بسته شدن مسیر گلو، فک و ماهیچه زبان میشود و حتی ممکن است به بیماریهای دیگری چون رفلاکس اسیدی معده، کاهش حافظه، افسردگی و سکته قلبی و مغزی منجر شود.
زنان بیشتر دچار سردرد میشوند
هورمونهایی مانند استروژن میتوانند سردرد را تشدید کنند . از آنجا که زنان در دوره عادت ماهانه، متحمل نوسانات هورمونی بدن میشوند، احتمال بروز سردرد متوسط تا شدید در زنان دو برابر مردان است.
دکتر وهابی میگوید: همچنین زنان بیش از مردان به انواع خاص سردرد مانند میگرن دچار میشوند. این نوع سردرد معمولا متناوب است. اوایل صبح شدیدتر است و بیشتر ماهیت حملهای دارد و با حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و بخصوص سرفه تشدید میشود. معمولا این نوع سردرد با اختلالات خواب همراه است و گاهی بیمار به علت سردرد از خواب بیدار میشود.
شروع روز با سردرد
سردرد ناشی از آپنه خواب، سردرد صبحگاهی و معمولا دو طرفه است. طول مدت این نوع سردرد، معمولا کمتر از چهار ساعت است و با تشخیص و درمان آپنه خواب بهبود مییابد.
به گفته این متخصص مغز و اعصاب، آپنه خواب یعنی طی مدت خواب وقفه تنفسی رخ دهد و این وقفهها از پنج بار در شب بیشتر شود. آپنه خواب با افزیش سن افزایش مییابد. وقفههای تنفسی بر اثر انسداد مسیر تنفسی درپی چاقی , وجود لوزه سوم یا کوتاهی گردن رخ میدهد.
وی تاکید میکند: سردرد صبحگاهی در 11 درصد افرادی که به دلیل انسداد مسیر تنفسی آپنه خواب پیدا میکنند، بروز میکند و دقت به این مساله در تشخیص علت سردرد حائز اهمیت است. در این نوع سردرد با درمان آپنه خواب،سردرد برطرف میشود. بسیاری از افرادی که به آپنه خواب دچارند، چاق هستند و خروپف شدید در خواب دارند ولی لزوما سردرد ندارند.به هرحال،تشخیص این نوع سردرد، با شرححال گیری و انجام تست خواب (پلی سومنوگرافی) میسر است.
باز نگه داشتن مسیر تنفسی هنگام خواب
درمان سردرد ناشی از آپنه خواب، شامل اصلاح وضعیت انسدادی راه هوایی است و آپنه خواب با استفاده از نوعی وسیله برای باز نگه داشتن مسیر تنفسی طی خواب (CPAP) درمان میشود. همچنین راه هوایی توسط متخصص گوش و حلق بینی معاینه میشود و در صورت وجود لوزه سوم یا هر عارضه دیگر، اشکال برطرف میشود.
استفاده از این وسیله به درمان آپنه خواب و رفع سردرد صبحگاهی کمک میکند.
اگر سردرد خوب نشود
به گفته دکتر وهابی، اگر آپنه خواب اصلاح شود، ولی سردرد خوب نشود سایر علل سردرد صبحگاهی مانند سردرد هیپنیک (تنشی یا صبحگاهی) کلاستر (خوشهای که شبها بروز میکند) و سردرد ناشی از مشکلات گردن ازجمله آرتروز، سردرد ناشی از فشارخون و کاهش قند خون باید در نظر گرفته شود. همچنین به علل مهم دیگر سردرد صبحگاهی، مانند افزایش فشار داخل مغز که بویژه در وضعیت خوابیده رخ میدهد، باید توجه شود.
وی توصیه میکند: افرادی که سردرد صبحگاهی مکرر دارند، بخصوص اگر اضافه وزن یا گردن کوتاه دارند و شب خروپف میکنند، به احتمال آپنه خواب توجه داشته باشند و به پزشک مراجعه کنند. آپنه خواب علاوه بر احتمال ایجاد سردرد، عوارض ریوی، قلبی و حتی افزایش احتمال سکته مغزی را نیز به همراه دارد و باید جدی گرفته شود.
سردردی که به خوابتان میآید
سردرد مربوط به خواب، نوعی نادر از سردرد است که بیشتر در افراد بالای 50 سال بروز میکند و فقط بعد از دراز کشیدن و خوابیدن شروع میشود. این نوع سردرد حتی باعث میشود، از خواب بیدار شوید.
این سردرد میتواند در یک طرف سر یا هر دو طرف سر بروز کند، به طور ناگهانی شروع میشود و میتواند 15 دقیقه تا شش ساعت طول بکشد، هر چند معمولا 30 تا60 دقیقه طول میکشد.
این سردرد با علائمی مثل گرفتگی بینی یا آبریزش چشم همراه نیست.همچنین حالت تهوع، نور گریزی و هراس از صدا در این سردرد دیده نمیشود. موثرترین روش درمان سردرد خواب، درمان دارویی (با تجویز پزشک) به همراه مصرف کافئین (نوشیدن قهوه) است.
تست خواب، چگونه و چه وقت؟
این آزمون یک روش تشخیصی برای بررسی قطعی تنفس در حین خواب و تشخیص انواع قطعی تنفس است. بررسی خرخر، وضعیت خوابیدن بیمار و عمده علل بروز اختلالات خواب و تاثیر آنها بر شدت اختلالات با این روش از طریق دستگاههای کمکی خاص هنگام قطع نفس قابل بررسی است. برای انجام این تست، بیمار باید یک شب در بیمارستان بستری شود.
پونه شیرازی
دانش و سلامت
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد