پشت‌پرده ستیز با ایران، به بهانه سوریه

قدرت‌هایی که یا مثل ایران به‌دنبال حفظ امنیت منطقه هستند یا مانند عربستان و تاحدی نیز ترکیه، دخالت در امور دیگر کشورها را در پیش گرفته‌اند.

در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد که سوریه امروز برای حل مشکلات بی‌شمارش احتیاج به یک تصمیم بین‌المللی دارد و این تصمیم زمانی اتفاق می‌افتد که بسیاری از بحران‌های جهان و منطقه خاورمیانه حل شود تا مردم سوریه امید داشته باشند صلح به کشورشان برگردد.

دکتر مرتضی صفاری نطنزی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس عقیده دارد که جنگ سوریه امروز به میدان جنگ قدرت‌های بزرگ تبدیل شده، به طوری که برگزاری کنفرانس‌های متعدد ازجمله لوزان نیز نمی‌تواند صلحی را برای این کشور مصیبت‌زده به همراه داشته باشد. وی که سابقه سفارت ایران در اسپانیا را نیز در کارنامه‌اش دارد، در گفت‌وگو با جام‌سیاست به سوالاتمان پاسخ داده که می‌خوانید.

در کنفرانس صلح لوزان برای چندمین بار هیچ توافقی حاصل نشد برای این‌که سوریه از این مخمصه نجات پیدا کند به نظر شما در فرجام، چه راه‌حلی می‌تواند ارائه شود؟

صحنه سوریه واقعا پیچیده شده، اوایل تعدادی گروهک افراطی بر سر کار آمدند و درگیر شدند اما حالا غرب به صورت یک مجموعه در سوریه وارد شده و چند بار موضع خود را تغییر داده و عربستان هم به عنوان جناح افراطی کشورهای عربی درگیر در سوریه شده که هیچ نتیجه‌ای هم حاصلش نشده است. داعش نیز از سوی وهابی‌ها، سلفی‌ها و آمریکایی‌ها برای جلوگیری از توان و قدرت ایران در منطقه ایجاد شد، اما دیدیم که هیچ بهره‌ای نداشت و حتی باعث شد که آنها خودشان اقرار ‌کنند که نه‌تنها بهره آنچنانی نگرفتند، بلکه خیلی جاها داعش مسائل و مشکلاتی برای کشورهای غربی ایجاد کرده که منجر به پشیمانی شدید شان شده است. در قضیه سوریه، روسیه نیز وارد بحث شد و هم‌اکنون بحث سوریه، منهای مباحث این کشور به محلی برای درگیری بین روسیه و آمریکا تبدیل شده است‌. لذا وقتی همه این مسائل به هم تنیده شده، خیلی راحت نمی‌شود گفت که نشست‌های صلح می‌تواند نتیجه داشته باشد.

ایران بارها اعلام کرده که نقش مستشاری در سوریه دارد، اما غرب ایران را متهم به حضور نظامی در این کشور می‌کند. نظر شما چیست؟

این جنگ نیابتی را از ابتدا با این نیت ایجاد کردند که حوزه نفوذ ایران را کم کنند و ضربه‌ای به جبهه مقاومت در منطقه زده و از حوزه نفوذ و قدرت ایران در منطقه بکاهند. بالاخره چون یک طرف قضیه ایران بود جمهوری اسلامی هم لاجرم باید از منافعش در منطقه دفاع می‌کرد به همین دلیل به نحوی با حضور مشاوره‌ای و کمک‌های سیاسی به سوریه از ابتدای درگیری در کنار سوریه قرار گرفت و بعدها هم روسیه به دلیل احساس خطری که جریان افراطی و آمریکایی‌ها به همراه بخشی از دنیای عرب به وجود آوردند وارد این جریان شد چون می‌دانست این اتفاقات می‌تواند بخش‌هایی از روسیه را تحت تاثیر قرار بدهد.

با این رویداد‌ها روسیه احساس کرد که مناطق قفقاز و مسلمان‌نشین این کشور می‌تواند دچار ناامنی شود و طبیعی بود که روسیه هم وارد این ماجرا شد و در نهایت در طول زمان مسیر به گونه‌ای شد که ایران و سوریه با توجه به اشتراک مواضعشان در بحث سوریه کنار هم قرار گرفتند و در کنار دولت سوریه تلاش هایشان تا کنون موفق بوده و فکر می‌کنم تا پایان ماجرا ادامه داشته باشد.

در مورد اتهامات به ایران ازجمله حضور مدافعان حرم چه نظری دارید؟

ما که نباید به تبلیغات و بیانیه‌های سیاسی غرب توجه کنیم و ما منافع ملی خودمان را در منطقه دنبال می‌کنیم، ایران در منطقه دارای منافع و حوزه نفوذ است و حتما باید از آن دفاع کرده و اجازه ندهد دیگران از کیلومترها دورتر وارد منطقه شده و بخواهند منافع ما را تهدید کنند. این امر طبیعی است که ما از منافع خودمان در هر نقطه‌ای از خاورمیانه دفاع کنیم و طبیعی است که در بحث سوریه با توجه به تهدید منافعمان وارد عمل بشویم و به دولت کمک سوریه کنیم.

به نقش تخریبی قدرت‌های بزرگ در منطقه اشاره کردید. برای عدم حضور این کشور‌ها چه تمهیدی از سوی کشور‌های حاضر در منطقه باید اندیشیده شود؟

این تازگی ندارد؛ قدرت‌های استعماری برای محافظت از عواملشان در منطقه و بعضا برای حفظ منافعشان در منطقه ورود پیدا کردند و تاثیرگذاری خود را داشتند. در این ماجرا اولین کشوری که وارد درگیری شد آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها با همکاری عربستان و عواملشان در منطقه بودند که هدفشان ضربه زدن به منافع جمهوری اسلامی ایران بود، لذا در حال حاضر نقش جمهوری اسلامی ایران بسیار تعیین‌کننده است و اگر بتوانیم این مجموعه را در سوریه شکست دهیم و عواملشان را از خاک سوریه و عراق خارج کنیم شکست آنان جدی است. از طرف دیگر دیپلماسی ما هم می‌تواند موثر باشد و باید در منطقه یارگیری‌های داشته باشیم و حوزه سیاست‌خارجی فعال‌تر باشد و در منطقه، ائتلاف‌های جدیدی را دنبال کنیم تا در صحنه بین‌المللی بتوانیم از جایگاه خود در جامعه بین‌الملل دفاع کنیم، قطعا در صورت شکل‌گیری این جایگاه خواهیم توانست توازن منطقه را به نفع خود تغییر دهیم.

فاطمه امیری/ روزنامه‌نگار