مذاکرات هسته‌ای؛ توقف در نیویورک

به گزارش جام‌جم، هرچند پیش از این گفته می‌شد که واشنگتن با ارائه طرحی تازه، تلاش دارد تا گفت‌وگوها را از بن‌بست خارج کند، ولی به‌دنبال برگزاری مذاکره سه‌جانبه ظریف، کری و اشتون، روند گفت‌وگوها موقتا متوقف شده و گفته می‌شود مشورت‌ها در آینده از سر گرفته خواهد شد.

پیش از این حسن روحانی، دستیابی به توافق هسته‌ای را فرصتی تاریخی برای غرب دانسته بود تا نشان دهند مخالف توسعه دیگر کشورها نیستند.

روحانی تصریح کرد: تا امروز انعطاف های لازم را داشته ایم و اکنون نوبت طرف مقابل است که انعطاف نشان دهد تا مساله حل شود.

پیش از او باراک اوباما نیز در نطق خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفته بود که رهبران ایران از فرصت توافق جامع استفاده کنند. با این همه به‌نظر می‌رسد که هیچ‌یک از این اولتیماتوم‌ها نتوانسته قفل مذاکرات را باز کند و این در حالی است که دو طرف، تنها دو ماه دیگر فرصت دارند تا در چارچوب توافقات پیشین خود، به یک راه‌حل نهایی برای حل و فصل پرونده هسته‌ای کشورمان دست یابند.

پس از پایان مذاکرات بامداد دیروز به‌وقت تهران، یک منبع نزدیک به مذاکرات گفت که گفت‌وگوهای سه‌جانبه محمدجواد ظریف، کاترین اشتون و جان کری روز جمعه به وقت نیویورک به مدت دو ساعت و ١٥دقیقه برگزار شد که این مذاکرات در فضایی کاملا جدی و صریح صورت گرفته و ابعاد مختلف فنی، سیاسی و حقوقی برنامه هسته‌ای ایران و نیز تحریم‌ها را در بر گرفت. او این مذاکرات را در مجموع «مفید» و «سازنده» دانست، هرچند تاکید کرد که «مذاکرات منجر به پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در موضوعات مورد اختلاف نشد».

به گفته این منبع آگاه، با عنایت به مجموعه شرایط و بحث‌های فنی فشرده‌ای که تاکنون صورت گرفته است، طرفین تصمیم گرفتند مشورت‌ها در آینده نزدیک از سر گرفته شود.

گفته می‌شود در پایان این مذاکرات موضوع نگرانی کشورمان از وضع ایرانیان دستگیر شده یا تحت تعقیب از سوی دولت آمریکا و ضرورت آزادی فوری آنان به صورت دوجانبه به طرف آمریکایی منتقل شد. این منبع افزوده است که غیر از موضوع ایرانیان که به دلایل انسانی با طرف آمریکایی مطرح شد، جمهوری اسلامی ایران در هیچ موضوع دیگری از جمله موضوع افراط‌گرایی و تهدیدات داعش با دولت آمریکا مذاکره نمی‌کند.

مقام آمریکایی: تصمیمات سختی باید گرفته شود

پس از پایان این دور از مذاکرات، یک مقام آمریکایی با اشاره به پایان بدون نتیجه مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 مدعی شد که غرب منتظر اقدامات تهران برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای است و گفت: همه طرف‌های حاضر در مذاکرات باید تصمیمات سختی بگیرند.

به گزارش مهر و به نقل از ان‌بی‌سی نیوز، این مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود در ادامه افزود: هر چند در مذاکرات نیویورک به تفاهماتی که برای پیشبرد مذاکرات مفید بود رسیدیم، اما با وجود این نتوانستیم در مورد تمام موارد موجود به تفاهم برسیم. این مقام ارشد آمریکایی اشاره‌ای به این نکته که ایران باید چه اقداماتی را برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای انجام بدهد، نکرد. پیشتر نیز یک مقام دیگر آمریکایی با اشاره به فرصت هشت هفته‌ای باقی مانده تا پایان مهلت مذاکرات هسته‌ای اعلام کرده بود، اختلافات ایران و گروه 1+5 که عمده آن مربوط به غنی سازی و تعداد سانتریفیوژها می‌شود، همچنان پابرجاست.

از امیدواری جان کری تا ابراز تاسف فابیوس

این در حالی است که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا، پیش از دیدار بامداد دیروز خود با محمدجواد ظریف و کاترین اشتون، ابراز خوشبینی کرده بود که ایران و 1+5 در روزهای پیش‌رو با رسیدن به توافق جهان را از فواید آن بهره‌مند کنند. خبرگزاری فرانسه گزارش داد، وزیر امور خارجه آمریکا پس از دیدار سه‌جانبه خود با همتای ایرانی خود و کاترین اشتون، گفت که واشنگتن امیدوار است ظرف چند هفته آینده در مورد برنامه هسته‌ای ایران توافق حاصل شود.

با این حال نگاه لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه به مذاکرات چندان خوشبینانه نبود. وی گفت که مذاکرات ایران و 1+5، پیشرفتی نداشته و به همین دلیل دیدار وزیران خارجه طرفین لغو شده است. به گزارش انتخاب، وی افزود: ما مجددا دیدارهایی خواهیم داشت و بسیار متاسفیم که پیشرفتی حاصل نشده است. وی گفت: ما باید در مورد رآکتور اراک و سانتریفیوژها مذاکره کنیم. اگر ایران از تولید سلاح هسته‌ای چشم بپوشد، دیگر نیازی به این تعداد سانتریفیوژ ندارد. فابیوس افزود: احتمال توافق روی اراک وجود دارد، اما در مورد مسائل دیگر پیشرفتی اتفاق نیفتاده است.

لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم گفت که به​طور «محتاطانه» به دستیابی ایران و 1+5 به توافق نهایی امیدوار است. این امیدواری​ها درحالی است که مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون دیروز گفت که اختلافات میان دو طرف هنوز پابرجاست.

عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای هشدار داده است که در صورت عدم دستیابی به توافق تا سوم آذر، شرایط تغییر می‌کند.

انتقاد گروه ۷۷ و چین از تحریم ایران

مقامات غربی درحالی بر ضرورت اطمینان از برنامه هسته‌ای ایران تاکید می‌کنند که تهران «لغو تحریم‌ها» را مانع اصلی توافق می‌داند. در همین خصوص دیروز گروه ۷۷ و چین اعمال تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران را محکوم کردند. این گروه در پایان بیست و هشتمین نشست سالانه وزرای امور خارجه خود در نیویورک خواستار لغو سریع تحریم‌ها علیه ایران شد و تاکید کرد: تحریم‌ها تاثیر منفی بر توسعه و شکوفایی مردم ایران دارد. در بندهای 47 و 50 این اعلامیه که به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران ارائه شد، وزرای امور خارجه هرگونه اعمال قوانین و مقررات فرامرزی و اقدامات یکجانبه اجباری به هر شکل، اعم از تحریم‌های یکجانبه را علیه کشورهای در حال توسعه قویا رد کردند و بر لزوم رفع سریع همه آنها تاکید داشتند. به گزارش نسیم، در این اعلامیه همچنین آمده است که این نوع اقدامات نه‌فقط موجب تضعیف قواعد مندرج در منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل می‌شود، بلکه تا حد بسیار زیادی بر آزادی تجارت و سرمایه‌گذاری تاثیر منفی می‌گذارد. بر این اساس، وزرای گروه 77 و چین از جامعه بین‌المللی خواستند تا فورا اقدامات موثری را برای توقف استفاده از تحریم‌های اقتصادی اجباری یکجانبه علیه کشورهای درحال توسعه اتخاذ کنند.

مذاکرات هسته‌ای در انتظار انعطاف غربی‌ها

اکنون مذاکرات نیویورک که سیدعباس عراقچی آن را «نفسگیر» توصیف کرده بود، بدون دستیابی به توافقی بر روی موضوعات اساسی به پایان رسیده و تیم مذاکره کننده نیویورک را ترک کرده اند. به این ترتیب باید دید که نقطه‌چین‌های باقی‌مانده در متن توافق نهایی، آن‌قدر جدی هست که گفت‌وگوهای هسته‌ای را تا سوم آذر در بن‌بست نگاه دارد یا نه.

حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در کنفرانس خبری در نیویورک با بیان این‌که کشورهای جهان در انتظار حل مساله هسته‌ای ایران هستند، گفت: نوبت انعطاف طرف مقابل در مذاکرات هسته‌ای فرا رسیده است. با این همه باید دید مقامات آمریکایی که هنوز «امیدوار» به حصول توافق هستند، آماده نشان دادن انعطاف لازم از خود هستند یا نه.