حمام می‌خواهید؟ حمام آقانقی

راه این حمام هم مثل حمام‌های معمولی نیست، دور است، تقریبا تا میدان عالی قاپوی اردبیل. ساکنانش هم آدم‌های معمولی نیستند، مجسمه‌هایی مومی‌هستند، هر کدام مشغول کاری. یکی مشغول بافتن قالی است، آن یکی خزینه‌دار است و منتظر مشتری، چند نفری یک طرف نشسته‌اند و گپ می‌زنند، چند نفر هم پشت میزی چوبی منتظر چای دیشلمه‌اند.

حمامی ‌که ما از آن حرف می‌زنیم حمام آقانقی (ظهیرالاسلام) اردبیل است که بر اساس متون منتشر شده از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در دوره ایلخانی به وسیله فردی به نام ظهیرالاسلام ساخته شده و بعدتر توسط آقانقی موتمن در دوره قاجار بازسازی شده است و به همین علت هم به آن حمام آقانقی می‌گویند و هم ظهیرالاسلام.

گفته می‌شود که این حمام در طول سال‌ها چندین بار تخریب و بازسازی شده است و در محل فعلی آن نیز، پیش از ساخته شدن، حمام دیگری بوده است. همچنین علاوه بر مجسمه‌های مومی، تعدادی ظروف قدیمی‌ برای چایخوری که در دوره‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند و شماری صنایع‌دستی نیز در این موزه در معرض دید گردشگران قرار گرفته است.

حمام آقانقی تا دوره پهلوی کاربری عادی‌اش را حفظ کرده بود و پس از این دوران، مدتی از آن استفاده نشد، اما از حدود 12 سال پیش یعنی پس از مرمت، به موزه‌ مردم‌شناسی تبدیل شد و تعدادی مجسمه مومی ‌در آن ساکن شدند تا شیوه زندگی مردم اردبیل، آداب و رسوم‌شان، آیین‌هایشان، پوشش محلی‌شان و حتی شیوه غذا پختن‌شان را به گردشگرانی که می‌آیند و از حمام بازدید می‌کنند نشان می‌دهند.با این حال خیلی از گردشگرانی که برای بازدید به این حمام می‌روند اعتقاد دارند اگر قرار است به یک موزه مردم‌شناسی حسابی تبدیل شود باید مجسمه‌های بیشتری در آن گذاشته شوند و بخش‌های بیشتری از آن نیز بازسازی و تعمیر شوند.

علی یوشی‌زاده