فلسطین تحول سوم می ماند

یک سرزمین یک ملت

کد خبر: ۳۳۰۸

از ناسیونالیسم چپ تاامروزفلسطین از قرن دهم تا چهاردهم هجری در تصرف عثمانی ها بود و پس از اضمحلال حکومت عثمانی ، به دست فاتحان غربی ، بویژه انگلیسی ها افتاد. انگلیسی ها با چند حرکت مزورانه ، این مرکز مهم و بسیار حیاتی جهان اسلام را از ید مسلمین خارج و در نهایت در اختیار صهیونیستها نهادند:1 طی معاهده "مک ماهون شریف حسین " به خاندان شریف مکه قول انتقال خلافت اسلامی را از استانبول به حجاز دادند و تصریح کردند که دست کم جهان عرب را زیر نگین شریف حسین قرار خواهند داد. به این ترتیب اعراب را از داخل امپراتوری عثمانی علیه دستگاه خلافت ، مستقر در قسطنطنیه شورانیدند.2 طی معاهده "سایکس پیکو" سراسر خاورمیانه میان فرانسه و انگلیس تقسیم شد.3 بالفور وزیر امورخارجه انگلیس طی اعلامیه ای صهیونیست ها را به فلسطین وعده داد.4 در شورش آل سعود علیه شریف حسین ، از سعودی ها حمایت کردند.5 چرچیل وزیر مستعمرات بریتانیا با مشورت کارگزاران انگلیس ، مانند ژنرال آیرون ساید و لورنس عربستان در پشت درهای بسته ، ژئوپولتیک منطقه را تغییر داده و جامه نوینی بر آن پوشاندند: اردن هاشمی و عراق عرب را به خاندان هاشمی )شریف حسین ( اخراجی از حجاز بخشیدند که با مدیریت پشت صحنه بریتانیا این مناطق را اداره کنند.6 در جامعه ملل که تازه تاسیس شده بود قیمومیت انگلیس را بر سرزمین فلسطین تحمیل کردند.7 در زمان قیمومیت ، بر مهاجرت یهودیان چشم بستند و از آن سوی ، بر اعراب فلسطینی که ساکنان اصلی بودند، سخت گرفتند. سرانجام فلسطین تحت نظارت مستقیم بریتانیا، به مالکیت یهود درآمد.8 پس از جنگ دوم جهانی نیز، آنها در تقسیم فلسطین و تثبیت موقعیت بین المللی رژیم غاصب صهیونیستی نقش اساسی داشتند.9 در سال 1956 با کمک فرانسه و اسرائیل ، به کانال سوئز که جمال عبدالناصر آن را ملی اعلام کرده بود، یورش آوردند و جنگ ویرانگری را به مصر تحمیل کردند.وزیر فرهنگ ایتالیا، اخیرا طی مصاحبه ای ضمن اشاره به جعلی بودن رژیم اسرائیل ، گفت که اروپایی ها برای تخفیف عذاب وجدان خویش به سبب نسل کشی یهود آنها را به فلسطین مهاجرت دادند و از این موجودیت جعلی حمایت می کنند. اقرار به این گناه مضاعف )قتل عام یهود و غصب سرزمین فلسطین ( از سوی یکی از متحدان اروپایی اسرائیل ، نشان از عمق این نقشه شوم دارد. بوی ناخوشایند این طرح اکنون به مشام نه چندان تیز رجال سیاسی اروپایی نیز رسیده است امواج قومیت گرایی عربی و بازگشت به گذشته شکوهمند اعراب ، در قرون اولیه اسلام ، با مایه ای از چپگرایی سوسیالیستی ، چون توفانی سراسر جهان عرب را درنوردید و آرمان سیاسی غالب جوانان عرب شد. هرچند که مصر در سال 1956 از سوی سه کشور فرانسه ، انگلیس و اسرائیل مورد تهاجم قرار گرفت ، ولی سرانجام کانال سوئز ملی شد و ستاره اقبال ناصر و ناصریست ها همچنان در اوج بود. اتحادیه عرب یکسره تحت نفوذ ناصر قرار داشت و حکومت های پادشاهی عرب و منطقه در موضع دفاعی ، هر کدام در اندیشه چاره جویی برای جلوگیری از نفوذ امواج انقلابی قومی چپ به درون مرزهای خود بودند. حتی می توان یکی از علل تاسیس سازمان کنفرانس اسلامی را نوعی تقابل جمعی آن حکومتها در برابر امواج ناصریسم محسوب کرد.در تاریخ معاصر، تحولات مصر همواره نقش کلیدی در سرنوشت اعراب داشته است مدرنیسم و غرب گرایی اعراب با پیشتازی مصر در عهد محمدعلی پاشا آغاز شد بیداری اسلامی با تحرک سیدجمال الدین اسدآبادی از مصر سرگرفت و جنبش اخوان المسلمین به دست استاد حسن البناء مصری پایه گذاری شد، پایه گذار پان عربیسم انقلابی)در مقابل پان عربیسممحافظه کار شریف حسین ( جمال عبدالناصر بود. ناصر تا زمان جنگهای شش روزه اعراب و اسرائیل حاضر نبود کلمه اسرائیل را به زبان آورد و به این روش در سراسر جهان عرب ، چه از روی رغبت یا کراهت عمل می شد. پس از شکست اعراب در جنگ 1967 وقتی جمال عبدالناصر در یک سخنرانی کلمه اسرائیل را بر زبان آورد، صهیونیست ها یک روز تمام جشن گرفتند! وقتی حکومت مصر )انورالسادات ( مذاکره با اسرائیلی ها را آغاز کرد، عملا جواز گفتگوی عرب - اسرائیلی صادر شد. پس از آن ، مقدمات کمپ دیوید را ملک حسن پادشاه مغرب فراهم کرد: در فاصله سالهای 73 تا79 هیاتی از اسرائیلی ها مهمان پادشاه مغرب شدند و اقدامات پشت پرده به سرعت پیش می رفت تا آنکه به گفتگوهای انورالسادات رئیس جمهور مصر و مناخیم بگین نخست وزیر وقت اسرائیل با حضور جیمی کارتر رئیس جمهور امریکا در کمپ دیوید )اقامتگاه ییلاقی روسای جمهور امریکا( و انعقاد قرارداد معروف کمپ دیوید رسید. واکنش اولیه اعراب و جهان اسلام نسبت به این حرمت شکنی و عبور از خط قرمز مذاکره با اسرائیل علی رغم زمینه سازی رسانه های غربی نسبتا شدید و فراگیر بود تمامی کشورهای عرب جز چهار کشور عمان ، اردن سومالی و سودان با مصر قطع رابطه کردند با تصویب اجلاس سران عرب که در بغداد تشکیل شده بود، مقر اتحادیه عرب از مصر به تونس منتقل گردید کنفرانس اسلامی نیز رای به تعلیق عضویت مصر داد شوروی و بلوک شرق علیه این قرارداد موضع گرفتند؛ البته نه به سبب اصول گرایی و مخالفت با غصب سرزمین فلسطین ، بلکه بدین سبب که امریکا بدون حضور شوروی قصد داشت مشکل فلسطین را حل کند. لذا با حمایت شوروی ، "جبهه امتناع "، مرکب از کشورهای سوریه ، الجزایر، لیبی ، یمن جنوبی و سازمان آزادیبخش فلسطین در برابر کمپ دیوید تشکیل شد.پیروزی انقلاب اسلامی نگرانی مشترک اسرائیل و اعراب محافظه کار را در پی آورد. غربیها با استفاده از فرصت ، کوشیدند تا نگرانی اعراب را از اسرائیل ، به سمت ایران متوجه کنند برای گرم شدن این "معرکه " به آتش یک جنگ نیاز داشتند که حکومت عراق بدان جامه عمل پوشاند با حمله عراق به ایران و آغاز جنگ هشت ساله از یکسو و تلاشهای آشکار و نهان دلالان سازش و کمپ دیویدی ها از سوی دیگر، به تدریج موضوع فلسطین به مساله ای در درجه دوم تبدیل شد.از سوی دیگر پیروزی انقلاب اسلامی در ایران موجب شد که سکه چپ گرایی و قومیت گرایی رنگ باخته در1967 وضربه خورده انور سادات کاملا از رونق بیفتد و آرمان گرایی اسلامی جایگزین آن شود. تبلور این آرمان گرایی به صورت قیام مردمی یعنی "انتفاضه " بروز کرد. با فروپاشی شوروی و اردوگاه شرق ضربه ای بر پیکره مقاومت وارد آمد و جنگ دوم خلیج فارس که با حمله عراق به کویت آغاز شد، میان جهان عرب دودستگی انداخت . صدام حسین به ملک حسین قول اعاده حجاز را به خانواده هاشمی ، وارثان شریف حسین ، و به عرفات قول اعطای بخشی از کویت را برای اسکان فلسطینیان داده بود. علاوه بر این ، به سبب بروز دودستگی که موجب تضعیف جبهه اعراب در برابر اسرائیل شد، بسیاری از فلسطینیان شاغل در کشورهای نفت خیز خلیج فارس نیز به خاطر نزدیکی و همدستی عرفات با صدام حسین اخراج شدند. امریکا با حمله به عراق و اخراج نیروهایش از کویت ، بصورت طلبکار اصلی جهان عرب ، فرماندهی سازش و حل و فصل مسائل فلسطین با فرمول امریکایی را به عهده گرفت و اجلاس مادرید را تشکیل داد که تقریبا همه کشورهای عرب در آن شرکت کردند.کنفرانس مادرید را باید کنفرانس "تعمیم کمپ دیوید" نام نهاد: در آن کنفرانس مبانی اولیه سازش مورد تایید قرار گرفت هنوز^ مرک^ب امضای معاهدات آن کنفرانس خشک نشده بود که خبر سازش جداگانه ای با امتیازدهی بیشتر از سوی عرفات با اسرائیلی ها در اسلو منتشر شد.براساس موافقتنامه اسلو مقرر گردید دولت خودگردان فلسطین در غزه و اریحا تشکیل و درصد کمی از غرب رود اردن به فلسطینی ها واگذار شود. با پذیرش این قرارداد، عملا بر مصوبات 242 و338 شورای امنیت سازمان ملل متحد خط بطلان کشیده شد. با ترور اسحق رابین و شکست "حزب کار" در اسرائیل و حکومت نتانیاهو از "حزب لیکود"، طلبکاری های اسرائیل اوج گرفت ؛ اما از آنجا که روند مذکور خلاف سیاست امریکایی ها بود، با کوشش بسیار حزب کار دوباره پیروز شد و دولتی به رهبری باراک به وجود آمد. گفتگوهای عرفات - اسرائیل با وساطت امریکایی ها ادامه یافت : امریکایی ها بارها آن دو را تشویق کردند که جلسات خود را باحضور آقای کلینتون رئیس جمهوری امریکا در واشنگتن و وای ریور تشکیل دهند. امریکایی ها احساس می کردند که دیگر نیازی به دخالت دادن اروپایی ها ندارند. سرسختی های اسرائیل کار را به آنجا رساند که در آخرین جلسه مهم در کمپ دیوید، امریکایی ها آشکارا و کاملا یکجانبه به نفع اسرائیل موضع گرفتند و از عرفات خواستند که بیت المقدس به اسرائیل واگذار شود. این موضع از سوی جهان اسلام و عرب مورد مخالفت قرار گرفت ؛ حتی کشورهای محافظه کاری همچون عربستان سعودی به عرفات هشدار دادند که بیت المقدس متعلق به همه جهان اسلام است و میراثی قابل بخشش نیست.