کاهش صید میگو در آب‌های خلیج‌ فارس

استان بوشهر به داشتن بهترین نوع میگو مشهور است و نوع میگویی که در آب‌های خلیج فارس که در مجاورت این استان واقع شده صید می‌شود یکی از بهترین نوع میگو‌های خاورمیانه است که به میگوی صورتی معروف است.

صید این نوع میگو برای قایق‌های صیادی از 5 مرداد و برای لنج‌ها از 7 مرداد در حالی آغاز شده است که طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف صید آن کاهش یافته و باعث شده که مسئولان اداره شیلات بوشهر برای حفظ ذخایر این آبزی دریایی تمهیدات و محدودیت‌هایی را اجرا کنند؛ به همین دلیل امسال برای نخستین بار طرح دریا بست از 15 تیرماه در استان بوشهر اجرا شد تا بر اساس آن صید میگو توسط قایق‌ها و لنج‌ها به مدت یک ماه ممنوع باشد.

با توجه به بررسی‌های پژوهشکده میگوی کشور از مراکز جمعیتی این آبزی، زمان صید میگو در آب‌های استان بوشهر از 5 مرداد تعیین شد. بنابر این در این تاریخ 1200 قایق و 430 لنج وارد دریا شدند. امسال دومین سالی است صید میگو برای کشتی‌ها ممنوع است. هرچند مسئولان شیلات پیش‌بینی کردند که صید میگو امسال نسبت به سال گذشته کاهش نداشته باشد ولی صیادان اکنون از کاهش چشمگیر تولید میگو خبر داده‌اند.

سال گذشته میانگین هر کیلو میگوی درشت در بوشهر از 20 هزارتومان آغاز و تا 25 هزارتومان هم رسید. امسال به کیلویی 35 هزار تومان رسیده است.

صید غیرمجاز میگو

با وجود این ممنوعیت باز هم در فصل ممنوعه، صید میگو به صورت پنهانی توسط برخی صیادان انجام می‌شد که به اعتقاد کارشناسان شیلات یکی از عوامل کاهش میزان تولید میگو از دریا همین برداشت غیرمجاز است که متاسفانه قابل کنترل نیز نیست.

ماجرا از این قرار است که برخی صیادان به صورت قاچاق اقدام به صید خارج از فصل می‌کنند که متاسفانه این اقدام باعث صید میگوی مادر و منجر به از بین رفتن تخم‌ریزی می‌شود. اگر چه حراست و گشت‌های دریایی نقش اصلی را در جلوگیری از صید خارج از فصل یا همان صید قاچاق دارند، اما به گفته مسئولان ذی‌ربط حدود و اختیارات گشت‌های دریایی خیلی زیاد نیست و به همین خاطر متخلفان ترس زیادی از گشت‌های دریایی ندارند.

قاسم کازرونی یکی از صیادان بوشهری که بیش از 20 سال است از طریق صیادی امرار معاش می‌کند در گفت‌وگو با جام‌جم از مشکلات صیادان و جاشو‌های بوشهری می‌گوید.

وی با ابراز نگرانی از کاهش شدید صید میگو می‌گوید: امسال میگو به قدری کاهش یافته است که به جای صید چند صد کیلو میگو، فقط چند دانه میگو صید می‌کنیم.

از نگاه این صیاد یکی از دلایل کاهش میزان صید میگو افزایش تعداد صیادان است.

وی با بیان این‌که الان جاشو‌ها هم قایق گرفته‌اند و به صید ماهی و میگو می‌پردازند، می‌افزاید: برخی از صیادانی که از سال‌های قبل مجوز صید تفریحی را گرفته بودند، الان مجوزهایشان را برای صید میگو اجاره داده‌اند و خودشان هم جداگانه صید می‌کنند.

این صیاد بوشهری، از منطقه‌ای مابین نیروگاه اتمی بوشهر و بندر گناوه می‌گوید که روزگاری زیستگاه اصلی میگوهای منطقه بود و در حال حاضر به وضعیتی رسیده است که بعد از چند ساعت تور انداختن، فقط چند دانه میگو را می‌توان صید کرد.

قاسم کازرونی، با بیان این‌که در گذشته وقتی صیاد‌ها و جاشو‌ها از دریا برمی‌گشتند از خستگی توان ایستادن روی پای خود را نداشتند، می‌افزاید: در حال حاضر به دلیل کاهش صید میگو، صیادان بوشهری وقتی از دریا برمی‌گردند همگی ناراحت و افسرده هستند، زیرا میزان صید میگو به قدری پایین است که جبران هزینه‌های چند میلیون تومانی سوخت لنج، آذوقه و دستمزد جاشو‌ها را نیز نمی‌کند. این صیاد بوشهری معتقد است: برای احیای ذخایر میگو باید به مدت دو سال صید در دریا را ممنوع اعلام کنند و طی این مدت به صیادان بیمه بیکاری پرداخت شود تا بتوانند هزینه‌های زندگی خود را تامین کنند.

پاسخگو نبودن مدیر کل شیلات بوشهر

صیادان بوشهری در حالی نسبت به کاهش ذخایر میگو، صید‌های غیرمجاز و اجرای نامناسب طرح دریابست توسط اداره شیلات بوشهر انتقاد دارند که تلاش‌های خبرنگار ما برای گفت‌وگو با مدیرکل شیلات استان بوشهر بی‌نتیجه ماند و وی علاوه بر این‌که مسئول روابط عمومی و معاونان خود را از گفت‌وگو با رسانه‌ها منع کرده است، خود نیز انجام مصاحبه را نپذیرفت.

در همین حال، نماینده مردم شهرهای بوشهر، گناوه و دیلم در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که برخی از صیادان از ایجاد محدودیت‌هایی در صید با اجرای طرح دریابست گلایه دارند به جام‌جم می‌گوید: این صیادان به واسطه این‌که تمام مخارج زندگی‌شان به واسطه صید ماهی و میگو تامین می‌شود و به طور مستقیم و غیرمستقیم افراد زیادی از این طریق امرار معاش می‌کنند از مدت زمان اجرای طرح دریا بست گلایه دارند.

عبدالکریم جمیری می‌افزاید: اداره شیلات بوشهر باید با یک برنامه جامع، تعادل و توازنی را در همه مناطق نسبت به صید ماهی و میگو برقرار کند و با صید‌های غیرمجاز برخورد شود.

این نماینده مجلس با اشاره به بی‌اعتمادی برخی از صیادان نسبت به اجرای طرح دریابست می‌گوید: اگر صیادان احساس کنند که همزمان با اجرای طرح دریابست، صیادان غیرمجاز به صید نمی‌پردازند، اجرای طرح دریابست را بهتر می‌پذیرند.

وی اعطای تسهیلات به صیادان توسط دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط همچون در اختیار قرار دادن سوخت در زمان مناسب به لنج‌ها و جلوگیری از معطلی آنها را از جمله اقدامات موثر در رفع مشکلات صیادان ذکر می‌کند.

اثرات آلاینده‌های نفتی بر زیستگاه میگو

عبدالکریم جمیری، همچنین با اشاره به کاهش 27 درصدی صید میگوی امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به دلایل مختلف مقطعی و زیست‌محیطی آن اشاره می‌کند و می‌گوید: نوع دمای هوا ، وزش باد و برخی مسائل دیگر می‌تواند نسبت به جابه‌جایی آبزیان اثر گذار باشد.

به گفته وی، ریختن آلاینده‌ها و آلودگی‌های زیست محیطی به دریا زیستگاه این آبزیان را به خطر می‌اندازد و امکان تکثیر و ماندگاری آبزیان در مکان‌هایی را که امکان صید وجود دارد کاهش می‌دهد.

وی با اشاره به این‌که گاهی اوقات برخی از اطلاعات کارشناسی برای رسیدن به اهداف صنعتی، به صورت صحیح در اختیار مردم قرار نمی‌گیرد، از سازمان حفاظت محیط‌زیست و مرکز تحقیقات شیلات کشور درخواست کرد با انجام مطالعات کارشناسی روی صنایع آلاینده دریا، از وارد شدن آسیب‌های جدی بر آبزیان دریایی در آینده جلوگیری شود. جمیری، می‌افزاید: اگر به مساله شیلات در بوشهر توجه خاص شود، به عنوان یک صنعت تاثیرگذارتر از نفت و گاز در ایجاد اشتغال پایدار سهم خواهد داشت.

ممنوعیت صید صنعتی

تا چند سال قبل برخی از صیادان کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس و حتی دیگر کشورها با ورود به آب‌های استان بوشهر به صید ماهی و میگو از منابع آبزی کشور ایران آن هم به روش صید ترال اقدام می‌کردند.

اقدامی که به گفته برخی منابع بر اساس مجوزهای قانونی که قبلا صادر می‌شد صورت می‌گرفت.

سابقه استفاده از روش صید ترال برای نخستین‌بار در ایران به سال1338 بر‌می‌گردد. در این سال کشورهایی چون ژاپن، دانمارک و اسپانیا با اخذ قرارداد با دولت ایران به ازای تخصیص 10درصد سود حاصل از ماهیان صید شده به کشورمان، مجوز بهره‌برداری از روش صید ترال را در خلیج‌فارس و دریای عمان دریافت کردند.اما به دلیل مشکلات زیست محیطی این شیوه صید از سال1373 در خلیج‌فارس ممنوع و استفاده از آن به 45روز و زمان صید میگو برای صیادان داخلی محدود شد و ورود صیادان کشورهای خارجی به آب‌های ایران نیز از این زمان ممنوع شده است.

حکمت قاسم‌خانی - جام‌جم