سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
تاریخچه
طرح تأسیس کتابخانه مجلس در سال 1287 خورشیدی به مجلس شورای ملی ارائه شد و در تاریخ 17/10/1287 به تصویب رسید. مراحل مقدماتی تأسیس، تهیه کتب و ایجاد کتابخانه توسط نماینده وقت زرتشتیان ارباب کیخسرو انجام گردید. در ابتدا کتابها در دو اتاق کوچک نگهداری میشد ولی بعدها و در سال 1302 کتابها به کتابخانه مجلس که برای همینکار آماده شده بود انتقال یافت و در سال 1304 این کتابخانه رسماً افتتاح شد. پس از مدتی در قسمت جنوبی باغ بهارستان (مجلس) کتابخانه مجهزی ساخته شد که کتابخانه قبلی به آنجا منتقل گشت. چند ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران کتابخانه تعطیل شد و تا دوماه پس از آن این تعطیلی ادامه داشت. اما در تاریخ 16/1/1358 کتابخانه بازگشایی شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی بخش تعمیر و صحافی نیز به کتابخانه اضافه شد که تا سال 1374 فعال بود. در سال 1374 در مجلس اساسنامهای تصویب شد که به موجب آن کتابخانه مجلس به مؤسسهای مستقل تحت عنوان کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی تبدیل شد. رئیس مجلس، رئیس کمیسیون فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس کمیسیون فرهنگ و آموزش عالی، کارپرداز فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس کتابخانه و دو نفر از محققان کشور، اعظای هیئات امنای مؤسسه را تشکیل میدهند.
گنجینه نسخ خطی
شمار نسخههای خطی در گنجخانه کتابخانه مجلس به بیش از 24 هزار مجلد بالغ میشود. این نسخهها طی یک صد سال گذشته خریداری یا به صورت اهدا به کتابخانه واگذار شده است. کتابخانه مجلس همچنان آماده تحویل گرفتن نسخههای خطی و چاپی اهدایی از طرف دوستداران فرهنگ میباشد. افزون بر آن، کمیته خرید و تقویم کتابخانه مشغول فعالیت بوده و به طور سالانه بین هفتصد تا هزار نسخه خریداری و ارزشگذاری میشود. در حال حاضر با استفاده از فناوریهای نوین از تمامی نسخههای خطی، تصاویر دیجیتالی تمام رنگی و با کیفیت بالا فراهم شده است که در کتابخانه دیجیتال (رسان) قابل استفاده و دانلود میباشد و این یکی از مهمترین گامها در حفظ این میراث گرانبها و دسترسی همگانی و آسان به آنهاست.
کتابخانه اصلی
ساختمان این کتابخانه که به شماره 1 معروف است در 17 بهمن 1341 گشوده شد. مجموع کتابهای چاپی موجود در این کتابخانه، اعم از کتب چاپ سنگی، سربی و معمولی به حدود 400 هزار جلد رسیده که شامل کتابهایی به زبانهای فارسی، عربی، انگلیسی، آلمانی، فرانسه، روسی، ترکی، ژاپنی و. . . و عمدتاً در زمینههای حقوق، علوم سیاسی، علوم دینی، علوم اجتماعی، تاریخ، ادبیات و هنر؛ با تأکید بر اسلامشناسی و ایرانشناسی است. کتابخانه مجلس به طور عمده در حوزه علوم انسانی و به طور خاص در زمینه ایرانشناسی فعال است. از دیگر منابع این کتابخانه، تعدادی پایاننامه قدیمی و جدید در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا متعلق به دانشآموختگان داخلی و خارجی است.
کتابخانه شماره 2
این کتابخانه که در حال حاضر به کتابخانه ایرانشناسی نیز معروف است در پی تأسیس مجلس سنا در 20 بهمن 1328، به ابتکار و علاقهمندی سیدحسن تقیزاده رئیس وقت این مجلس، به طور موقت در کنار مجلس شورای ملی واقع در میدان بهارستان، در دو اتاق کوچک، با هدف ایجاد کتابخانهای تخصصی در زمینه ایرانشناسی و اسلامشناسی، به منظور بهرهبرداری محققان ویژه و با حدود 500 جلد کتاب شکل گرفت. کتابخانه مزبور با احداث و افتتاح ساختمان مجلس سنا (ساختمان مجلس شورای اسلامی در دورههای اول تا ششم) در سال 1335 به تالاری در جنب هیأت رئیسه مجلس سنا و سپس در اوائل سال 1362 به کاخی که در شرق عمارت مجلس سنا قرار داشت و موزه نگارستان در آنجا مستقر بود به عنوان کتابخانه شماره 2 مجلس انتقال یافت. با انتقال به موزه نگارستان سابق به مرور این کتابخانه شکل عمومی نیز به خود گرفت و درهای آن به روی همه اهل پژوهش باز شد. کتابخانه مذکور در اوائل سال 1383 به عمارت قدیمی مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه) واقع در میدان بهارستان منتقل و در آبان 1384 به عمارت قدیمی کتابخانه مجلس منتقل و بازگشایی گردید.
کتابخانه ویژه نمایندگان
در دیماه سال 1385 در محوطه تالار جلسات علنی، کتابخانه ویژه نمایندگان به عنوان واحدی کوچک اما عملیاتی از تمامی خدمه و مجموعههای کتابخانه راهاندازی شد.
کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی
همزمان با شانزدهمین هفته کتاب جمهوری اسلامی در سال 1387 در دل کتابخانه مجلس کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی راهاندازی شد. در حال حاضر این مجموعه در حدود ده هزار مجلد کتاب را در خود جای داده است.
اسناد ملی، تاریخی و بینالمللی
بخش مرکز اسناد کتابخانه مجلس با در اختیار داشتن آرشیو بیهمتایی شامل بیش از دوازده میلیون برگ از اسناد مربوط به 24 دوره مجلس شورای ملی و هفت دوره مجلس سنا، تنها مرکز غنیِ اسناد پارلمانیِ کشور، معرفِ تاریخ قانونگذاری، سیر تصویب قوانین و تحولات قوه مقننه در ادوار مختلف و به لحاظ پژوهشهای جامعهشناختی و تحقیقات اجتماعی بسیار مهم و ارزنده است. این اسناد مشتمل است بر نامهها، فرمانها، قراردادها، امتیازنامهها، اسناد مالی، قبالهها، وقفنامهها، اعتبارنامهها، عرایض و شکایتهای مردمی، اسناد انتخابات، اسناد و مدارک کمیسیونها، لوایح، طرحها، اسناد حسابداری، قوانین، اسناد مجلس مؤسسان، عکسها، آلبومهای تاریخی و نقشهها، نوارهای ریلی مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و فایلهای دیجیتالی آنها، بریده نشریات، پرونده نمایندگان مجالس ملی و سنا و غیره است. بخش دیگری از این مرکز به مجموعه گزارشهای دولتی اختصاص دارد که توسط سازمانها، وزارتخانهها و نهادهای دولتی به صورت کارنامه، گزارش عملکرد، سالنامه و آمارنامه، گزارش کنفرانسها، قطعنامهها و سمینارها تهیه و معمولاً با تیراژ محدود منتشر و به مراکز معدودی ارسال میشود. این گزارشها حاوی مجموعهای از آخرین اطلاعات آماری موجود در زمینههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور است که نیازهای اطلاعاتیِ تصمیمگیران و برنامهریزان و پژوهشگران را در این حوزهها بر طرف میکند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
علی اصغر هادیزاده، رئیس انجمن دوومیدانی فدراسیون جانبازان و توانیابان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد