کرامت انسان‌ها، مهم‌تر از تعارف
شما بفرمایید/ نه شما بفرمایید/ امکان نداره، شما بفرمایید/ محاله، پام بشکنه اگه زودتر از شما قدم بردارم!
شما بفرمایید/ نه شما بفرمایید/ امکان نداره، شما بفرمایید/ محاله، پام بشکنه اگه زودتر از شما قدم بردارم!
ایرانی‌ها اهل تعارف کردن هستند. این رفتار اجتماعی در برخی مواقع از حدود خود خارج می‌شود و ممکن است باعث بروز مشکلاتی برای فرد و خانواده و اطرافیان او شود. مرز صراحت و تعارف کجاست؟ چرا در برخی رفتارهای اجتماعی زیاد تعارف می‌کنیم و در برخی دیگر از رفتارها مثل رانندگی اهل تعارف نیستیم و حق تقدم دیگران را رعایت نمی‌کنیم. دکتر مهرانگیز پیوسته‌گر، استاد روان‌شناسی دانشگاه الزهرا در گفت‌وگویی با جام‌جم به این سوالات پاسخ داده است.
این عبارت را بارها شنیده‌اید: «قدیمی‌ها یه چیزهایی می‌دانستند که می‌گفتند.» در چنین مواقعی فردی که در مقام نصیحت‌گویی است و قصد دارد برخی مشکلات و مسائل به وجود آمده برای جامعه را براساس دیدگاه‌های خود تحلیل کند، ضمن ارائه نظرات خود درباره موضوع مورد بحث و با قصد منطقی نشان دادن حرف‌هایش به یکی از ضرب‌المثل‌های رایج در سطح جامعه اشاره و سعی می‌کند مخاطب یا شنوندگان را برای ترغیب یا پرهیز از انجام کاری آماده کند.
یکی از مسائل مهمی که در نهج‌البلاغه بارها به چشم می‌خورد، مساله دنیا و آخرت و ارتباط بین این دو است. امام علی(ع) طبق تعالیم قرآن ضمن این‌که هیچ کدام از دنیا و آخرت را رد نمی‌کند همواره تلاش دارد ارتباط تنگاتنگ بین این دو را نشان دهد. در یکی از خطبه‌های نهج‌البلاغه (209 نهج‌البلاغه صبحی صالح ) که با این جمله شروع می‌شود «ماکنت تصنع بسعه هذه الدار فی الدنیا...» امام بار دیگر مساله دنیا و آخرت را مطرح و موضع یک فرد مومن رانسبت به آن بیان می‌کند.
بنیان زندگی روزمره در اسلام مبتنی بر نهاد خانواده است. یعنی اگر بخواهیم تصویری از سبک زندگی اسلامی و زندگی روزمره یک مسلمان ارائه کنیم خانواده را محور این سبک و اصلی‌ترین هدف زندگی روزمره می یابیم.
با وجود مجموعه‌ای غنی از روایات تاریخی و احادیث متعدد از سیره امام علی(ع)، ویژگی‌ها و سبک زندگی ایشان آن‌گونه که باید و شاید، در جامعه تبیین نشده و متاسفانه شناخت کامل و کافی از جوانب مختلف زندگی امیرالمومنین وجود ندارد. دکتر یعقوب توکلی، پژوهشگر تاریخ اسلام و مدیر گروه انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم، ضمن انتقاد از نحوه روایتگری‌ابعاد زندگی مولای متقیان به تشریح برخی رویکردهای اجتماعی حضرت در زمینه تدبیر منزل پرداخته است.
وقت نماز است و پدر و مادر هر یک مهیای انجام این فریضه می‌شوند و کودکان آماده‌تر از والدین در تلاشند تا مقدمات نماز را هر چه سریع‌تر آماده کنند. بعد کنار آنها می‌ایستند و سعی می‌کنند اعمال پدر و مادر را موقع انجام فریضه تکرار کنند. در زندگی روزمره بارها با چنین صحنه‌هایی روبه‌رو شده و از آن لذت برده‌ایم.
موضوع پیوست فرهنگی، یکی از مطالبات مصرانه رهبر معظم انقلاب است. دکتر حسن بنیانیان، رئیس کمیسیون فرهنگی ـ اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی این موضوع را به عنوان یک امر راهبردی مورد پیگیری قرار داده است.
شعار امسال سازمان جهانی جهانگردی نشان از توسعه روزافزون این صنعت دارد: یک میلیارد گردشگر، یک میلیارد فرصت. اما امروزه با وجود این که توریسم یکی از برترین صنایع جهان معاصر محسوب می‌شود، اما به نظر می‌رسد توقع فرهنگی که از این حجم تبادل و تفاهم فرهنگی ـ تاریخی و اجتماعی انتظار می‌رفت، محقق نشده باشد به گونه‌ای که بر تنگ‌نظری و نژادپرستی‌ها و... فائق آید و حتی تمدن و فرهنگ مسلط را نیز به دلیل تسلط یا عدم‌پذیرش تکثر به پرسش فراخوانده و به چالش دعوت کند.
تئاتر با تکیه بر انسان همواره برآمده از زندگی مردم و البته منتقد و مصلح آن بوده است. تئاتر، هنر گفت‌وگو و حرکت است. مردم کنش‌ها و واکنش‌های خود را در کشمکش‌های یک درام می‌بینند و از این طریق زندگی خود را از زاویه‌ای تازه می‌شناسند. با این اوصاف، تئاتر ارتباطی پویا با سبک زندگی و مباحث حول و حوش آن دارد. درخصوص کیفیات و خصوصیات این رابطه پویا با یدالله آقاعباسی، مدرس تئاتر به گفت‌وگو نشستیم. عباسی تألیفات و ترجمه‌های فروانی درخصوص تئاتر ایران و غرب دارد و مجموعه‌ای از بهترین نمایشنامه‌ها و کتب نظری تاریخ تئاتر جهان را به فارسی ترجمه کرده است.
چندسالی است که یک خانه قدیمی از پدربزرگتان به ارث رسیده است، اما به خاطر رکود بازار مسکن و زمین، قیمت آن چندان رشد نکرده است. شما و دیگر نوه‌ها با یک حساب دودو تا چهار تا به این نتیجه می‌رسید که اگر آن را بفروشید و هر یک سهم خود را بردارید، می‌توانید از سهم خود اندازه ماهانه به چند ماه حقوق یک کارمند بهره بگیرید. چرا چنین کاری نکنید؟ هرچه باشد این تصمیم عقلانی است، به ویژه این‌که این روزها چیزی عقلانی است که «نان داشته باشد.»
یکی از مسائلی که خانواده‌ها با آن دست به گریبان هستند، مشغولیت اعضای خانواده به فضای مجازی است.
مساله ترویج سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی- که امروز از موضوعات بسیار مهم فرهنگی ـ اجتماعی تلقی می‌شود، نیازمند استفاده از تمام ابزارها و اقتضائات فرهنگ معاصر است. یکی از مهم‌ترین این اقتضائات - اگر نگوییم مهم‌ترین، رسانه است.
رباخواری یکی از پدیده‌های ناپسند اجتماعی است که علل و عوامل مختلف فردی و اجتماعی را برای آن بر‌می‌شمارند. از نظر فردی ضعف باورهای دینی از جمله عوامل رباخواری در جامعه است. به لحاظ اجتماعی هم اگر فضای کار و کسب از شرایط مطلوبی برخوردار نباشد ممکن است کسانی که توانایی اقتصادی دارند برای کسب درآمد بیشتر و بی‌دردسر به رباخواری روی آورند.
انسان‌ها از قانون راه فرار ندارند. منابع اندک زمین، طبیعتی که حال خوشی ندارد و انفجار جمعیت و فرقه‌ها و ملت‌های متفاوت و نامتحدی که عالم را فرا‌گرفته‌اند، هر روز الزام بیشتری برای رعایت اصول و قوانین زندگی ایجاد می‌کنند.
از دیرباز سفر به شرق یکی از علایق انسان شهرنشین و مدرن بوده است. رازآمیزی و اعجاب شرق با مکاتب و مرام‌های مختلف و سبک زندگی متفاوت و اغلب دینی و عرفانی، راه گریزی برای انسان غربی مدرن بوده است تا به زندگی اصیل و هماهنگ با طبیعت بازگردد و آن را دوباره کشف کند.
گردشگری در شرایط کنونی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشورهای دنیا به‌شمار می‌رود. انسان‌ها براساس چه دلایل و انگیزه‌هایی به گردشگری روی می‌آورند؟ زندگی در شهر و روستا چه تاثیری بر روند گردشگری خواهد گذاشت؟ دکتر «محمد تقی رهنمایی» استاد جغرافیای دانشگاه تهران و از پیشگامان و نخستین مدرسان گردشگری در ایران در گپ و گفتی با روزنامه جام‌جم به این سوالات پاسخ می‌دهد:
جامعه‌شناسان رفتارهای انسان‌ها را در ارتباط با هم در چند دسته طبقه‌بندی می‌کنند ازجمله: همکاری، همانندگردی، سبقت‌جویی، رقابت و ستیزه. در «همکاری» انسان‌ها برای بهره‌مندی از توانایی‌های بالفعل و بالقوه یکدیگر با هم تعامل دارند و به داد و ستد اقتصادی، عاطفی، انسانی و... می‌پردازند. در «همانندگردی» تلاش و سعی افراد این است که بر اثر جریان جامعه‌پذیری طوری رفتار کنند که ضمن مشابهت رفتاری با دیگران، انتظارات آنها نیز برآورده شود.
یکی از مهم‌ترین لوازم حیات افراد در یک اجتماع سالم، فراگرفتن چگونگی یک رقابت سالم است. رقابت کردن پیشفرض‌هایی دارد و یکی از آن پیشفرض‌ها این است که هر فرد، وجود مخالفان را به رسمیت بشناسد. بسیاری از مواقع افراد حتی از وجود مخالف خود تعجب می‌کنند.
یکی از تضادهای معروف سیاسی که احتمالا در گوشه و کنار جهان درباره آن می‌شنوید، تضادِ بین رقابت و عدالت است. براساس چنین تضادی بسیاری از گروه‌ها و احزاب سیاسی شکل گرفته‌اند. همین اختلافات اخیر یونان میان حزب سیاسی سیریزا و محافظه‌کاران راستگرای یونان برآمده از همین تضاد بوده است.