عرضه مانتوهای هنجار شکن در فروشگاه‌های شهر

ما این سرگشتگی را در میدان هفت‌تیر تهران تجربه می‌کنیم؛ بورس نام‌آشنای مانتوفروشی‌های پایتخت با ده‌ها مغازه و فروشگاه عرضه مستقیم مانتو. از ابتدای مفتح شمالی، از پیاده‌روی سمت چپ همراه با جماعتی که عصر شنبه را برای خرید تابستانی انتخاب کرده‌اند، پایین می‌آییم. همانند آنها جلوی ویترین مغازه‌ها می‌ایستیم و با مانکن‌های پشت ویترین‌های شیشه چشم در چشم می‌شویم. مانکن‌های روسری به سری که مانتوهای جلوبازشان از بالای کمر با کمربندی باریک بسته شده است. آنها البته نمونه‌ای کوچک از صدها مدل بازار را به تن دارند.

دکمه ندارند! سوال نکنید!

از در مغازه‌ها که می‌گذریم، پا به دنیایی می‌گذاریم که معلوم نیست مطابق خواست و سلیقه چند درصد مخاطبان شکل گرفته است.

بین رگال‌های مختلف چند مغازه که پرسه می‌زنیم به یک نتیجه ساده می‌رسیم؛ برای مانتوهای این فصل «دکمه» عضو ناآشنایی است. تولیدکننده‌ها و طراحان احتمالا برای رعایت حداقلی عرف بازار، دست به دامان همان کمربند باریک شده‌اند و جایی که کمربند به مدل لباس نمی‌خورده به اجبار از قزن استفاده کرده‌اند.

بین همه مدل‌هایی که دادزن‌های جلوی مغازه‌ها لقب خنک و تابستانه به آنها داده‌اند، پشت ویترین چند مغازه مانکن‌هایی هم پشت به جماعت داخل پیاده‌رو ایستاده‌اند و رد نگاه خریداران را می‌دزدند؛ مانکن‌هایی که تن‌پوشش‌شان مانتوهایی است پشت طرح‌دار؛ از شخصیت‌های کارتونی والت‌دیزنی گرفته تا جمله‌هایی به زبان انگلیسی.

فصل مشترک همه این جمله‌ها عبارت معروف «keep calm and carry on» است؛ جمله‌ای که ریشه‌اش به دوران جنگ جهانی دوم می‌رسد و می‌گویند پیام صلح پادشاه انگلیس است! اما این‌که این پیام روی لباسی که قرار است تن‌پوش زن ایرانی مسلمان باشد، چه می‌کند، سوالی است بی‌جواب. سوالی که سررشته‌اش را در تولیدی‌های زیرزمینی لباس می‌توان یافت؛ جایی که به دور از فکر و ایده و طرح طراحان لباس اسلامی - ایرانی به تولید و عرضه پوشاکی می‌پردازند که حتی می‌تواند ذائقه مخاطبان را هم تحت تاثیر قرار دهد؛ موضوعی که باعث نگرانی مسئولان زیادی شده است. این نگرانی را وقتی می‌فهمیم که پای صحبت‌های کبری خزعلی، رئیس شورای زنان و خانواده شورای‌عالی انقلاب فرهنگی می‌نشینیم و او هشدار می‌دهد: امروز مانتوهایی با جنس تور و نایلون در بازار وجود دارد که به عنوان یک تهدید از نظر فرهنگی و اقتصادی در جامعه محسوب می‌شود.

خزعلی با اشاره به این موضوع به ما می‌گوید: درحالی پوشاک مناسب با معیارهای اسلامی و ایرانی در بازار کم پیدا می‌شود که ما بهترین طراحان لباس را داریم؛ طراحانی که مدل های اسلامی - ایرانی را الهام گرفته از عفاف و حجاب طراحی کرده‌اند اما می‌گویند امکان ترویج مدل‌های آنها وجود ندارد.

رئیس شورای زنان و خانواده شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تاکید می‌کند: از آن طرف ما قانون حجاب و عفاف را داریم، قانون مد و لباس را داریم که سال 85 تصویب و براساس آن 9 دستگاه و وزارتخانه به عنوان متولی این امر تعیین شده‌اند تا مدل‌های مناسب را از ایده به پدیده و در نهایت به تولید و مصرف برسانند. اما متاسفانه همه اینها درحد چند نمایشگاه مد و لباس که از سوی وزارت ارشاد در طول سال به صورت گلخانه‌ای برگزار می‌شود، خلاصه شده است. حرکتی که به گفته خزعلی خوب و قابل تقدیر است اما برای جمعیت 80 میلیون نفری کشور به هیچ وجه کافی نیست.

عرضه پوشاک مناسب فرهنگ اسلامی - ایرانی به گفته این عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی دغدغه ریاست محترم جمهور هم است؛ خزعلی با اشاره به این موضوع می‌گوید: 10 سال پیش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای داشت با عنوان راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب. اما هنوز هم زمینه برای اجرای این مصوبه بخوبی فراهم نشده است. حتی رئیس‌جمهور از ماه اولی که مسئولیت را به دست گرفتند به کمیسیون فرهنگی دستور دادند تا روی موضوع حجاب و عفاف کار شود و براساس تقاضای علما و مراجع چند محور را در بحث ساماندهی حجاب در راس کار قرار دادند.

کارگروه ساماندهی مد و لباس زیر ذره‌بین

طرح‌های ریز و درشت ساماندهی حجاب و عفاف در جامعه ما در هزارتوی اما و اگر گرفتار شده‌اند و نتیجه این گرفتاری پوشاکی است که به هیچ طریقی با معیارهای حجاب و عفاف همخوانی ندارند. در این میان، بین همه نهادهایی که مسئول سروسامان دادن به این اوضاع آشفته شده‌اند، به نظر می‌رسد کار کارگروه مد و لباس وزارت ارشاد بیشتر از همه زیر ذره‌بین است و خیلی‌ها از این کارگروه انتظار رسیدگی به مشکلات را دارند. انتظاری که باعث می‌شود حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور را خطاب قرار دهیم و از او درباره وضعیت آشفته عرضه پوشاک مناسب در بازار بپرسیم.

قبادی در جواب می‌گوید: موضوع ارتقای قدرت انتخاب مردم و خانواده‌ها یکی از موضوعات بسیار جدی و مهم ماست که در دستور کار کارگروه هم قرار دارد، بعضا زمانی که کار تازه آغاز شد تعداد اندک و محدودی از مراکز عرضه، مبادرت به فروش لباس‌هایی می‌کردند که شاخص‌های مناسب را داشتند. دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور البته تائید می‌کند که این مشکل وجود دارد.

قبادی ادامه می‌دهد: با این حال تلاش‌های طراحان درحال شکل‌گیری است و ما موفق شدیم با وجود همه مشکلات بیش از 1300 مرکز را که با شاخص های فرهنگی ما منطبق هستند، در تهران و چند شهر دیگر شناسایی و معرفی کنیم. تمامی این واحدهای عرضه توسط کارشناسان ما بررسی و ارزیابی شده‌اند و محصولاتی که عرضه می‌کنند منطبق برشاخص‌های کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور است.

مراکز عرضه پوشاک مناسب را بشناسید

عدد 1300 را وقتی مقابل جمعیت زنان کشور قرار می‌دهیم؛ جمعیتی که طبق آمارها 49 درصد از 80 میلیون نفر را شامل می‌شوند، به یک جواب ساده می‌رسیم؛ این‌که این تعداد هنوز کافی نیست.

قبادی هم این موضوع را تائید می‌کند و می‌گوید: با این‌که همین تعداد مراکز فروش و عرضه لباس‌های مناسب را چهار سال پیش نداشتیم اما من هم معتقدم که تعداد فروشگاه‌ها کافی نیست و باید تلاش بیشتری صورت بگیرد.

حلقه‌های زنجیری که به هم وصل نیستند

لباس‌های منطبق با معیارهای اسلامی - ایرانی با این که مدت‌هاست از دل طرح‌های طراحان مد کشورمان پا به عرصه تولید گذاشته‌اند اما رد و نشان‌شان در همه مغازه‌ها و فروشگاه‌ها پیدا نمی‌شود.

موضوعی که مینو پدرام طراح لباس و مدرس دانشگاه الزهرا هم آن را تائید می‌کند و به ما می‌گوید: با این‌که این موضوع نسبت به گذشته خیلی بهتر شده اما هنوز هم راه برای تولیدات طراحان داخلی که دغدغه فرهنگی هم دارند باز نیست و متاسفانه حلقه‌های زنجیر فرآیند طراحی، تولید و عرضه هنوز آن طور که باید به هم چفت نشده و خیلی از طرح های مطابق با معیارهای اسلامی - ایرانی که در این سال‌ها توسط طراحان ما طراحی شده‌اند، فرصت ورود به چرخه تولید را پیدا نکرده‌اند. نکته‌ای که وقتی آن را با دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور در میان می‌گذاریم، می‌گوید: در این‌که تولیدکنندگان ما باید اعتنای بیشتری به طرح های اسلامی - ایرانی کنند شکی نیست و من هم فکر می‌کنم این ضعف تا اندازه‌ای هم متوجه این دوستان است و باید در این زمینه بیشتر تلاش کنند.

مینا مولایی - جامعه