انفجار عصبی!

فروپاشی روانی به معنای اختلال روانی نیست، بلکه به بحران‌های روحی شدید اشاره می‌کند که به صورت دوره‌های حاد از افسردگی و اضطراب بروز می‌کند و با عامل تنش‌زای بیرونی تشدید می‌شود. فروپاشی روانی و حملات اضطرابی یا افسردگی‌های شدید معمولا به دنبال اتفاقی بیرونی صورت می‌گیرد که برخی از آنها عبارتند از: آگاهی از بیماری‌های سخت (مثلا سرطان یا از دست دادن کلیه و....)، طلاق، داغدیدگی و فوت ناگهانی، مشکلات شغلی و اخراج از کار و مشکلات مالی.

علائم مشاهده شده در فرد مبتلا با اختلالات پس از سانحه و ترس مرضی شباهت دارد و وقتی فرد با مشکلاتی این چنینی روبه‌رو می‌شود احتمال این که علائم شدیدی از خود نشان دهد افزایش می‌یابد. این علائم باعث می‌شود فرد دچار ترس شود و احساس کند تا جنون فاصله‌ای ندارد. این افراد به صورت لحظه‌ای با گفت‌وگو کردن در مورد علائم خود آرام می‌شوند، اما نوسانات خلقی کماکان ادامه دارد و دوباره نشانه‌ها باز می گردد. برخی از علائم مختلفی که فرد تجربه می‌کند عبارتند از:

تغییر آهنگ ضربان قلب و بیشتر موارد تپش شدید قلب، عرق کردن، لرزش، گیجی، احساس از دست‌دادن تعادل، احساس هراس، ترس و تشویش، بدخوابی و کابوس‌های شبانه، احساس ناتوانی، تنگی نفس، ناتوانی در آرام بودن و لرزش.

خشکی دهان، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها، تهوع، بی‌قراری، کج‌خلقی، ناامیدی، داشتن رفتار مضطرب و آشفته، خوابیدن بیشتر یا کمتر از میزان عادی و احساس منزوی بودن.

برای درمان لازم است ابتدا مشخص شود فرد علائم بالینی دیگر اختلالات روانشناختی همراه را ندارد و برای حذف عوامل نگران‌کننده در صورت لزوم مداخلات دارویی و سپس از روش‌های روانشناختی استفاده می‌شود. در گام اول اطمینان دادن به بیمار مبنی بر این که این علائم، به اتفاق و عامل بیرونی مربوط است و باعث مرگ نخواهد شد و در ادامه تشویق بیمار به تنفس آرام و استفاده از تکنیک‌های تن آرامی به فرد کمک می‌کند تا در فرآیند درمان راحت‌تر پیش برود. معنا درمانی و درمان‌های شناختی و بررسی میزان کنترل بر عوامل بیرونی و بهره‌گیری از سیستم‌های راه‌حل محور نیز برای فرد کمک‌کننده است، اما مشروط به آن که از لحاظ جسمی در شرایط کم‌تنش قرار بگیرد.

دکتر مهرنوش دارینی

‌ روان‌شناس و مشاور