محققین می گویند اغلب صدمات شایع اتفاقی که منجر به مرگ در سالمندان میگردند در اثر حوادث خانگی، افتادن و مسمومیت با دارو رخ میدهد. سالمندان، به علت تغییرات جسمی و حرکتی ناشی از کهولت سن از جمله کاهش دید، کاهش شنوایی، ضعف تعادل، کندی حرکتی، بیماریهای ناتوانکننده مثل آرتریت مفصل زانو، ضعف عضلانی، مصرف داروها، سرگیجه، گیجی و تمرکزنداشتن و نامناسببودن شرایط محیط، بیشتر در معرض حوادث خانگی و خیابانی قرار میگیرند. آمارها نشان می دهد که شایعترین حادثه برای مردان سالمند شهری، حوادث رانندگی و درمیان زنان سالمند شهری، زمین خوردن است. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا لیز خوردن و افتادن از علل اصلی حوادثی است که سالمندان در خانه دچار آن میشوند و پس از آن حریق و سوختگی دومین علت حوادث خانگی سالمندان است.
پیشگیری از حوادث خانگی
عوامل مؤثر در افتادن عبارتند از:
-نواقص فیزیکی یا ادراکی
-گیجی
-ضعف بینایی
-عدم تعادل وضعیتی
عوامل محیطی مانند نور کم، کف مرطوب و لغزنده، راهروهای شلوغ و بینظم، مبلمان سست، دستشویی کوچک، کفشهای نامناسب و استفاده از داروها.
جهت جلوگیری از افتادن سالمندان نکات زیر را باید در نظر گرفت:
۱ – تشخیص و درمان اختلالاتی که ممکن است تعادل فرد را متأثر سازد . شامل دیابت ، اختلالات قلبی ، سیستم عصبی ، دستگاه عضلانی اسکلتی و تیروئید .
۲ – ارزیابی بینائی و شنوائی و سایر نواقص حواس .
۳ – بررسی استفاده از مکمل های کلسیم یا هورمون درمانی جایگزینی در خانمها چون پوکی استخوان یکی از عوامل خطر شکستگی همراه با افتادن می باشد .
۴ – فراهم کردن تعلیمات و آموزشهای رفتاری مانند اجتناب از تغییر وضعیت دادن های ناگهانی ، تعلیمات مربوط به پیشگیری از افتادن ها .
۵ – بررسی دارو درمانی و عوارض جانبی آن .
۶ – آموزش سالمند در انجام تمرینات .
نکات آموزشی در ایمنی منزل برای سالمندان
از راهنمائیهای زیر میتوان جهت ایمنی داخل منزل استفاده کرد:
کفها:
اگر کف زمین را به تازگی شسته اید ، هرگز قبل از خشک شدن روی آن راه نروید . فرشهای همه سطوح باید کاملاً محکم باشد و لغزنده و لیز نباشد ، قالیچه ها و موکت ها باید بصورت بافت متراکم و کوتاه انتخاب شوند . لبه همه موکتها کاملاً و بطور مناسب چسبانده و نصب شوند .
روشنائی:
کلیدهای برق باید نزدیک هر در ورودی نصب گردند . سطوح نور باید خوب و مناسب و بدون سایه انتشار یابند . یک لامپ یا کلید برق در کنار هر تختخواب وجود داشته باشد . در ابتدا و انتهای پله ها حتماً کلید روشنائی برق وجود داشته باشد . راهروی ورودی به حمام و دستشوئی در هنگام شب باید دارای روشنائی باشند .
حمام و دستشوئی:
یک پوشش لاستیکی که لیز نباشد در وان ، دوش و روی کف حمام استفاده کنید . میله های قلاب مانند بر روی دیوارهای حمام نصب کنید تا در موقع شستشو از آن میله ها استفاده کنید . صابون را در ظرفی نگه دارید که به راحتی قابل دسترسی باشد تا از افتادن شما در جائی که باعث سرخوردن می شود جلوگیری کند .
اتاقها:
همه اتاق ها باید دارای روشنائی مناسب و بدون سایه باشند مخصوصاً هنگام مطالعه . سیم های برق را زیر قالیچه ها عبور ندهید . سیم های اتصالی پتوی الکتریکی را مرتباً کنترل کنید و پتوی برقی را زیر تشک تا نکنید .
کفشها و جورابها:
کفشها همیشه باید پاشنه و کف مناسب داشته که کشش خوب ایجاد کنند . از راه رفتن با جوراب به تنهائی در سطوح لغزنده خانه اجتناب کنید . در سطوح برفی و یخ زده از پوتین یا کفش های مناسب دیگر استفاده کنید .
آشپزخانه:
دسته های تابه روی گاز باید به طرف داخل باشند ، تا هنگام عبور ، به آنها برخورد نکنید . لوازم آتشگیر و قابل اشتعال باید دور از گاز قرار گیرند . هرگز روی یک وسیله سوزاننده خم نشوید . لباسهای با آستین گشاد و شل می توانند به دستگیره های تابه گیر کرده و یا در اثر شعله های گاز ، آتش بگیرند ، بنابراین بهتر است موقع آشپزی از پوشیدن اینگونه لباسها اجتناب کنید . تمام کشوها و درهای کابینت را پس از استفاده ببندید . حشره کشها و مایعات پاک کننده را در ظروف مشخص و دور از قوطی های مواد غذائی قرار دهید . یک آتش خاموش کن در آشپزخانه نصب کنید . سیخ کبابها و فر و مجاری اجاق گاز را از روغن پاک کنید تا از آتش سوزی جلوگیری شود .
>> پزشکان بدون مرز
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد
دکتر محمد اسحاقی، استاد دانشگاه تهران:
محمدرضا مهدوی در گفتوگو با «جامجم»: