حمیدرضا اصفی سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه براین باور است که اجرای مکانیسم ماشه و برگشت تحریم ها به شورای امنیت وضعیت اقتصادی ایران را بدتر نمی کند چون آمریکایی ها تمام تحریم ها را به کار گرفته اند.
کد خبر: ۱۲۴۵۶۶۵
ایران ممکن است بازرسان آژانس را اخراج کند / ترامپ شینزو آبه را سر کار گذاشت!

گفت و گوی خبرنگار جام جم انلاین با حمید رضا اصفی را می خوانید:

* ایران تا اینجا چند گام برداشته بود ولی عکس العملی جدی از طرف اروپا به دنبال نداشت. گام پنجم چه ویژگی دارد که بحث مکانیسم ماشه به راه افتاد؟

موضوع باید در چند زمینه دیده شود . مساله برجام موضوعی چند لایه است. اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام رفتار مسئولانه ای از خود نشان نداد و اروپا می بایست خلاء حضور آمریکا در برجام را جبران می کرد این قولی بود که داده شده بود. ولی نه تنها این خلاء را جبران نکردند حتی مسئولیت خود را نیز انجام ندادند. اروپا ساز و کار اینستکس را به صورت نمادین و سمبلیک برای راضی کردن ایران معرفی کرد ولی اینستکس هیچ اقدامی انجام نداد و بسیار ناکارآمد بود. این ساز و کار محدود بدون قابلیت و ابتدا بین سه کشور گفتگو شد و بعد سه کشور دیگر اضافه شدند که آن هم عملیاتی نشد. یعنی اروپا حتی نتوانست تا به این حداقل عمل کند. نمی شد ایران هم به مسئولیت خود و تکالیف خود عمل کند و طرف مقابل بیشتر طلبکار شود. این با منطق و با توافق انجام شده سازگار نبود و منطبق با عرف بین الملل نیز نیست. ضمن اینکه موجب وهن جمهوری اسلامی است. لذا ایران باید حرکتی از خود نشان می داد که به طرف مقابل بفهماند ما از این وضعیت راضی نیستیم. و این گام ها برداشته شد. بند ۳۶ برجام در برداشتن این گام ها به ما حق می دهد و کاری عجیب و غریب و خلاف توافق انجام نشده است. این گام ها در حقیقت هشداری در جهت احیای برجام بود. وگرنه ایران به راحتی می توانست از برجام خارج شود ولی این کار را نکرد و همیشه نیز اعلام کرده وضعیت برگشت پذیر است. یعنی اگر شما خود را اصلاح کنید ما نیز به عقب بر می گردیم.

گام پنجم از چند حیث قابل توجه است، اولا، اروپا احساس کرد ایران دیگر در زمینه هسته ای محدودیتی برای خود قائل نیست و نگران اتفاقاتی شدند که رخ خواهد داد. ولی من فقط بر این مورد اعتقاد ندارم چون بازرسان آژانس در ایران هستند و می توانند بازرسی و گزارش داشته باشند. لذا این نمی تواند همه نگرانی آنان باشد. این صورت ماجراست و پشت دیگری دارد. مساله اصلی تهدید ترامپ بود که آلمان آن را تایید کرد. ترامپ تهدید تعرفه بر روی اتومبیل های اتحادیه اروپا را طرح کرد و اروپا بخاطر صدمه نخوردن بازار اقتصادی خود باج داد و در ازای آن این بی اخلاقی و کار زشت را انجام داد.

دلیل دیگر نیز زمان این موضوع با اعتراضات داخلی نیز همراه است. اروپا به غلط فکر کرد ایران در موضع ضعف قرار دارد. سفیر انگلیس در تظاهرات حضور داشت. به عقیده من، این حضور تصمیمی شخصی و یک اشتباه نبود. سفیر انگلیس برای حضور در تظاهرات دستور العمل داشت و این دستور نیز از لندن بود. زمانی اعتراضات خیابانی بخاطر معیشت و زمانی این مسائل در جریان است و پشت ماجرا به این سادگی نیست. اروپا با توجه به مسائل داخلی سعی کرد فشار بر روی ایران را بیشتر کند. مجموعه این عوامل نشان داد اروپا شریکی قابل اعتماد نیست.

*ایران اعلام‌کرده درصورت بازگشت تحریم های شورای امنیت راهبرد هسته ای را تغییر می دهد معنای این تهدید چیست؟

ما هرگز تهدید نکرده ایم ما هشدار داده و سپس عمل کرده ایم. ایران در ادبیات بین الملل قائل به تهدید نیست.

* آیا این برخورد ایران را مثبت ارزیابی می کنید؟

این برخورد خوب است. جمهوری اسلامی قائل به تهدید نیست. تهدید از طرف کسانی است که منطق ندارند. ما منطق داریم لذا تهدید نمی کنیم و هشداری داده سپس عمل می کنیم. در زبان بین الملل کشورهای دارای منطق و استدلال نیازی به تهدید ندارند. گام های ما در راستای تهدید نبود ما هشدار داده و سپس عمل کرده ایم.

*برخی معتقدند ایران بدون داشتن بمب اتم هزینه های آن را داده ،نظر شما چیست؟

گویی شما می گویید راستگویی هزینه دارد و برای اینکه هزینه ندهید دروغ بگوییم. مساله به این سادگی نیست ما هزینه هایی پرداختیم ولی به ازای آن اعتباری کسب کردیم. بحثی اصولی و پایه ای در جریان است.

* اگر مساله مکانیزم ماشه به شورای امنیت برسد و تمام تحریم های ما برگردد ایران دچار چه وضعیتی خواهد شد؟

من فکر نمی کنم به اینجاها برسیم. فضا و شرایط و امکانات جمهوری اسلامی به اینجا نمی رسد ولی حتی اگر برسد چه خواهد شد؟ وقتی تمام تحریم ها روی جمهوری اسلامی ایران اعمال شده است دیگر چه چیزی باقی می ماند. برخی از تحریم ها به صورت دو سه باره بر ایران اعمال می شود و مرتب تکرار شده است. پس بازگشت تحریم های شورای امنیت وضعیت اقتصادی ایران را بدتر نمی کند چون تمام تحریم ها را به کار گرفتند. نکته دیگر اینکه اگر آنها ناپختگی کنند و به این سمت حرکت کنند ایران می تواند کارهای دیگری انجام بدهد. خروج از NPT یکی از این کارهاست. اخراج بازرسان سازمان ملل نیز کار دیگری است. ایران می تواند هزینه مبارزه با قاچاق را پرداخت نکند. اگر قرار است ما برای مواد مخدر و قاچاق هزینه بدهیم و نیروهای ما شهید شوند می توان این هزینه را نداد.

* در مورد ترور سردار سلیمانی دو احتمال مطرح است. یک مورد به استیضاح ترامپ مربوط است و مورد بعدی به نیت ترامپ در جلب رضایت کشورهای عربی اشاره دارد. چون ترامپ فکر می کرد در انتخابات ۲۰۲۰ رای نمی آورد و بخاطر منافع شخصی خود می خواست همچنان با کشورهای عربی روابط خوبی داشته باشد. نظر شما چیست ؟

اولا ترامپ نمی دانست اثرات این ترور ناجوانمردانه چیست؟ اگر می دانست این کار را نمی کرد. ترامپ می خواست تلاش کند و بگوید جمهوری اسلامی و حاکمیت پایگاه مردمی ندارد تلاش داشت این را بگوید و این شهادت فرضیه او را بهم ریخت. این اولین اشتباه ترامپ و سوء محاسبه او بود. او فکر نمی کرد اگر سردار سلیمانی را شهید کند مقاومت زنده تر و همبستگی بیشتر می شود. او نمی دانست از هم گسیختگی در میان برخی از صفوف شیعیان عراق از بین خواهد رفت. او نمی دانست اگر سردار شهید شود ایران به این صورت پاسخ می دهد. پس سوء محاسبه داشت و این اشتباهی بزرگ بود. او فکر می کرد با این ضربه شست برای انتخابات آینده برگ برنده ای دارد و ایران را پای میز مذاکره می نشاند و این مذاکره را در انتخابات به خدمت می گیرد. لذا مجموعه ای از این مسائل دخیل شد و آن اشتباه وحشتناک رخ داد.

* آیا این اشتباه ترامپ بود یا اشتباه مشاوران او؟

مجموعا و البته اشتباه استراتژیک بسیار بزرگ و بی بازگشتی بود. چون برخی از اشتباهات قابل جبران هستند مثل خروج از برجام یا خروج از پیمان پاریس که قابل برگشت است.

* آیا ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ رای می آورد؟

نمی دانم و نتیجه گیری سخت است. در این ماههای باقیمانده اتفاقات زیادی رخ می دهد و نتیجه گیری از این فاصله سخت است. باید دید شرایط اقتصادی و روابط بین الملل در آمریکا چگونه خواهد بود.

* در منطقه شاهد مسائلی بودیم از جمله فوت پادشاه عمان آیا جانشین او می تواند همچنان نقش میانجی را دنبال کند؟

بخشی از این ماجرا به شخصیت سلطان قابوس بر می گشت او فردی بود که به ایران علاقه داشت و قابل اعتماد و قابل احترام بود و از ظرفیت های خود استفاده می کرد و برخی کارها را انجام می داد. این به خصوصیات فردی او برمی گشت. جانشین او فردی موجه و فهمیده است. براساس اطلاعات ما و اظهارات او مشخص است که به ایران علاقمند است و می خواهد سیاست سلطان قابوس را دنبال کند. البته برای ارزیابی نهایی باید زمانی بگذرد و به کارنامه او توجه کرد. اما ارزیابی اولیه و کلی جمهوری اسلامی ایران از این تحولات مثبت است.

* امیر قطر نیز تمایل به میانجی گری نشان می دهد.

همه می خواهند این نقش را داشته باشند ولی میانجیگری با من بمیرم و تو بمیرم حل شدنی نیست. باید مواردی در میانجیگری لحاظ شود و حرف حق ما مشخص شود تا بدانیم آمریکایی ها چقدر می خواهند کوتاه بیایند. اینکه میانجی گری یک طرفه باشد و فقط از ایران خواسته شود تا کاری را نکند صحیح نیست. اگر منظور شما از میانجیگری به رابطه بین ایران و آمریکا اشاره دارد ترامپ نیز نشان داده که چندان میانجی نمی خواهد. او از ابتدا نمی خواست و شینزو آبه را نیز سر کار گذاشت. او دوست دارد خودش پای میز مذاکره بنشیند او عکس گرفتن را دوست دارد.

* در صحبت های خود به حضور سفیر انگلیس در تظاهرات اشاره کردید. سفیر انگلیس فردی زیرک است چرا او می خواست این اتفاق بیفتد؟

این رفتار بسیار غیر دیپلماتیک است. کفتر زرنگ با کله به دام می افتد. مرغ زیرک همیشه با سر در دام است. او با زیرکی آمد ولی حواسش نبود که زیرکتر از او کشفش می کند. من نمی خواهم سفارت را ببندیم و در دوری بیفتیم که در زمین اروپا و آمریکا بازی کنیم. یک فرد خطا کرده و باید با عرف بین الملل با آن خطا برخورد کرد. اعتراض و محدودیت و... نیز از راهکارها است. باید دید چه کاری بیشترین کارایی را دارد. حتما باید برخورد شود ولی سطح و چگونگی برخورد نیاز به کاری جدی و دقیق و کارشناسی شده در وزارت خارجه دارد.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها