پوران درخشنده، کارگردان سینما در‌گفت‌وگو با جام‌جم مطرح کرد:

طلاق عاطفی، تهدیدی جدی برای خانواده‌ها

پوران درخشنده که از کارگردانان برجسته حوزه سینمای اجتماعی است، فعالیت‌ سینمایی خود را با تهیه‌کنندگی و کارگردانی فیلم رابطه آغاز کرد. او که آثار متعددی از جمله پرنده کوچک خوشبختی، عشق بدون مرز، شمعی در باد، بچه‌های ابدی و هیس دخترها فریاد نمی‌زنند را در کارنامه خود دارد، تا امروز توانسته، جوایز متعددی را از جشنواره‌های معتبر داخلی و خارجی همچون فجر، جشنواره فیلم زنان از آرژانتین، جشنواره فیلم غیرمتعهدها در کره شمالی و جشنواره فیلم جیفونی ایتالیا از آن خود کند.

کد خبر: ۱۰۴۱۰۲۲

او در آخرین فیلم خود ، زیر سقف دودی که این روزها بر پرده سینماست، داستان خانواده‌ای از هم گسیخته را روایت می‌کند که درگیر طلاق عاطفی و رابطه موازی خارج از چارچوب زندگی زناشویی است. با درخشنده درباره دلایل ساخت این فیلم و نگاهش به جامعه کنونی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

چطور شد که بعد از ساخت فیلم‌های مختلف راجع به مسائل اجتماعی، سراغ موضوعی مانند طلاق عاطفی و روابط موازی در زندگی زناشویی رفتید؟

به این خاطر که این معضل خطر بزرگی است که امروزه خانواده‌ها را تهدید می‌کند و من نمی‌توانستم در چنین شرایطی نسبت به آن بی‌تفاوت باشم و بروم فیلمی برای سرگرمی مردم بسازم. بخوبی خاطرم هست، چند سال پیش، تصمیم گرفتم در خصوص طلاق رسمی در جامعه صحبت کنم، ولی هر چه تحقیق کردم و جلوتر رفتم، به این نتیجه رسیدم که فضای جامعه چندین گام از من جلوتر است. آن زمان در تحقیقاتی که داشتم، زن و شوهرهای زیادی را می‌دیدم که دچار طلاق عاطفی و احساسی شدند که اتفاق سختی است و کم‌کم بنیان‌های یک خانواده را از بین می‌برد. من هم یک فیلمساز دغدغه‌مند اجتماعی‌ام و به عنوان یک کارگردان تمام تلاشم را به کار می‌گیرم که خانواده حفظ شود. من موظف بودم این خطر خاموش را در جامعه به مردم گوشزد کنم و به آنها هشدار بدهم تا بلکه کسانی که با چنین مسائلی دست به گریبان هستند، تلنگری خورده، رفتار و طریقه زندگی‌شان را اصلاح کنند.

فکر می‌کنید ریشه چنین معضلاتی در خانواده‌های امروزی چیست؟

در نبود عشق ورزی و مهرورزی بین تک‌تک اعضای یک خانواده. ما باید بدانیم که اگر در یک خانواده عشق و عاطفه وجود نداشته باشد، تمام آن خانواده دچار آسیب‌های روحی و روانی جدی می‌شوند. فرزندان ما که آینده‌سازان این کشور هستند، باید الگوهای درستی برای زندگی آینده خودشان داشته باشند. قطعا برای فرزند یک خانواده دردآور است که پدر یا مادرش صرفا حضور فیزیکی در خانه داشته باشد و فکر و ذهن او درگیر فردی باشد بیرون از چهارچوب خانه. یک خانواده سالم نیاز به اصولی بنیادین دارد و برای این که بتواند فرزندان خوبی تربیت کند، باید این اصل‌های اساسی را رعایت کند، اما متأسفانه زمانی که طلاق عاطفی به وجود می‌آید و خانه حکم مسافرخانه را برای اعضایش پیدا می‌کند، ما شاهد فروپاشی خانواده می‌شویم و این می‌تواند برای همه ما یک هشدار جدی باشد.

با این که خودتان یک فیلمساز زن هستید و این موضوع هم پتانسیل تبدیل به یک فیلم ضدمرد را داشت، اما در طرح قصه دچار افراط نشدید و فارغ از دیدگاه‌های فمینیستی با نگاهی تحلیلگرانه و آگاه، پوسته ظاهری زندگی را کنار زده و مشکلات روحی و روانی درون یک خانواده را بررسی کرده اید. از کجا به این نگاه بی طرف رسیدید؟

من هیچ وقت طرفدار کسی یا گروهی نبوده و نیستم. من فیلمسازم و فقط می‌خواهم دغدغه‌ای را که نسبت به اجتماع پیرامونم دارم، بیان کنم. معتقدم، جانبداری افراطی نه تنها مانع از رسیدن به هدف یک اثر هنری می‌شود بلکه عملکردی عکس هم دارد و ما را دچار مشکلات دیگر هم می‌کند.

شما در این فیلم برای نقش‌های اصلی‌تان به سراغ بازیگران حرفه‌ای سینمای ایران رفتید. استفاده از فرهاد اصلانی و مریلا زارعی به این دلیل بود که تصور می‌کردید موضوع به این ملتهبی با حضور این ستاره‌ها بیشتر دیده و درک می‌شود؟

به این خاطر بود که با توانایی این دو بازیگر در درآوردن این شخصیت‌ها آشنا بودم. با خانم زارعی که قبلا در فیلم هیس دخترها فریاد نمی‌زنند همکاری داشتم و بخوبی می‌دانستم که از پس تمام ریزه‌کاری‌ها و جزئیات نقش برمی‌آیند و فرهاد اصلانی هم سابقه بازی در نقش مردهایی با روابط موازی را داشت و توانست تفاوتی را که این نقش با دیگر نقش‌های مشابه داشت، در بیاورد.

انتخاب ابوالفضل میری (در نقش آرمان) و لاله میری (در نقش کیانا) به چه شکل صورت گرفت؟ چطور در کنار این همه بازیگر حرفه‌ای ترجیح دادید از آنها به عنوان نماینده نسل جوان فیلمتان استفاده کنید؟

من برای انتخاب بازیگران جوان فیلم فراخوانی در شبکه‌های اجتماعی دادم که از طریق آن متقاضیان زیادی برای تست گرفتن آمدند و آنقدر زیاد بودند که ترجیح دادیم اینستاگرام این فراخوان را ببندیم و در نهایت طی مراحلی که انجام شد، این جوانان انتخاب شدند. البته قبلا با خانم لاله مرزبان (در نقش کیانا) در هیس دخترها فریاد نمی‌زنند هم در اندازه یک نقش فرعی همکاری داشتم. ایشان در فیلم هیس دخترها فریاد نمی‌زنند برای تست آمده بودند و جزو سه نفر نهایی بودند که من تصمیم گرفتم طناز طباطبایی را برای آن نقش بگذارم و او در یک نقش فرعی بازی کرد و جالب این جاست که دوباره برای تست این فیلم هم آمد و انتخاب شد.

در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟

ابتدا فکر می‌کنم بهتر است راجع به شرایط و زمان اکران بگویم که اصلا رضایت بخش نیست. در شرایطی که تمام سالن‌های سینما در اختیار فیلم‌های کمدی است، تکلیف فیلمسازی مثل من که فیلم اجتماعی می‌سازد، چیست؟! من به عنوان یک فیلمساز مستقل که حتی یک بیلبورد تبلیغاتی در این شهر ندارم جز از طریق فروش این فیلم در گیشه از کجا باید هزینه ساخت فیلم بعدی ام را به دست بیاورم؟ درخصوص فیلم جدیدم هم باید بگویم که مضمون آن در مورد پسرهاست و به بررسی مشکلات و روابط پسرها در سنین جوانی می‌پردازد و به نوعی در ادامه فیلم قبلی من «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» است.