رونمایی از پنبه تراریخته با حضور وزیر جهاد کشاورزی

دکتر بهزاد قره‌یاضی، رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در گفت‌وگو با جام جم درباره ویژگی‌های پنبه تراریخته گفت: پنبه تراریخته را نمی‌توان از پنبه معمولی متمایز ساخت. در حقیقت پنبه تراریخته یک پنبه معمولی است و تفاوت آن با پنبه غیرتراریخته در این است که در فرآیند تولید پنیه غیرتراریخته ما از سموم شیمیایی استفاده می‌کنیم.

در نتیجه اگر قرار باشد بین پنبه‌های تراریخته و غیرتراریخته یکی از آنها را غیرمعمولی قلمداد کنیم، این پنبه غیرتراریخته است که می‌توان آن را پنبه غیرمعمولی دانست. در مورد همه محصولات تراریخته همین‌طور است.

براساس گزارش اعلام شده توسط مارک ون مونتاگو، دانشمند بلژیکی و برنده برنامه جهانی غذا و مدال طلای کشاورزی ایران، انتقال ژن و تولید محصولات تراریخته در طبیعت سابقه‌ای هزاران ساله دارد.

رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به این که این محصول به روش مهندسی ژنتیک تولید شده است، تاکید کرد: گاهی در حوزه بیوتکنولوژی از دستکاری ژنتیکی صحبت می‌شود. دستکاری واژه‌ای است که توسط فناوری هراسان و دانش ستیزان مطرح می‌شود. بهتر است به جای واژه دستکاری از واژه مهندسی ژنتیک استفاده کنیم که بار صحیحی دارد. خانه‌های مهندسی سازی شده مورد قبول است. بنابراین تردیدی نیست که گیاه مهندسی شده نیز مورد قبول باشد. در تولید پنبه تراریخته از مهندسی ژنتیک بهره گرفته شده اما نکته مهم این است که مهندسی ژنتیک خود فعالیتی طبیعی است و از هزاران سال پیش در طبیعت انجام می‌شده است. اما در طبیعت نشانی از سم شیمیایی یافت نمی‌شود و این در حالی است که در کشاورزی از سموم شیمیایی استفاده می‌شود.

دکتر قره‌ یاضی درباره روش تولید این محصول چنین توضیح داد: پنبه تراریخته‌ای که روز گذشته از آن رونمایی شد پنبه‌ای است که برای تولید آن از سموم دفع آفات نباتی شیمیایی به مقدار زیاد استفاده نشده است و در عین حال آفات نمی‌تواند این محصول را تهدید کند. در نتیجه محصولی سالم‌تر و محیط‌زیستی سالم‌تر را به ارمغان می‌آوریم. دشمنان آفات نیز در طبیعت از گزند این سموم نجات پیدا می‌کنند. این محصول خوشبختانه روی واریته‌ای تولید شده که از نظر عملکرد نسبت به پنبه‌های متداول ما برتری دارد. با توجه به شرایط مورفولوژیک این پنبه تا شش تن محصول در هکتار براحتی تولید می‌کند. در پنبه تراریخته رونمایی شده زاویه بین شاخه‌ها از 90 درجه کمتر است و بنابراین سایه اندازه محصول کمتر است و از عملکرد بیشتری برخوردار است. همچنین پنبه تراریخته کاملا نسبت به آفات مقاوم است.

وی درباره این طرح تحقیقاتی در مسیری که از ابتدا تا امروز پشت سر گذاشته، گفت: پروژه پنبه تراریخته سال 1379 همزمان با تاسیس پژوهشکده بیوتکنولوژی آغاز شد. کارهای این پروژه تا سال 1384با قوت پیش می‌رفت و آن سال برای آزمایش‌های مزرعه‌ای آماده شده بود، اما متاسفانه با تغییر دولت در آن زمان و بر سرکارآمدن افراد فناوری هراس و دانایی ستیز در راس امور پژوهش‌های بیوتکنولوژی در کشور، تجاری‌سازی و رهاسازی این پروژه‌ها هشت سال به بهانه‌های مختلف به تعویق افتاد. به این ترتیب پنبه تراریخته هم در مسیر با چالش‌های جدی روبه‌رو شد و با تغییر دولت سرانجام پژوهشگران موفق شدند آنچه در این سال‌ها انجام داده بودند، رونمایی کنند. امسال دومین سالی است که این محصولات را در مرحله آزمایش‌های مزرعه‌ای و با رعایت کامل قانون ایمنی زیستی کشت می‌کنیم و باید از حمایت‌های وزرای جهاد کشاورزی، علوم، تحقیقات و فناوری و وزیر بهداشت، درمان و پزشکی در شورای ملی ایمنی زیستی از توسعه مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی و بویژه دکتر جهانگیری، رئیس شورای ملی ایمنی‌زیستی قدردانی شود. امیدواریم با رونمایی از پنبه تراریخته و اخذ مجوز رهاسازی این محصول که مقدمات آن فراهم شده، بتوانیم امسال کشت تجاری پنبه تراریخته را انجام دهیم. این محصول تراریخته عملکرد بالاتری دارد و میزان برداشت را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

دکتر قره یاضی درباره برنامه‌های آینده این پژوهشکده گفت: برای محصولات دیگر برنامه‌های مشابهی در نظر داریم. در مورد برنج هشت لاین پیشرفته را آزمایش کرده‌ایم که اگر موسسه تحقیقات سبز و گواهی نهال و بذر پایداری و یکنواختی تائید کند، می‌توانیم سال آینده از هشت واریته مختلف از برنج تراریخته برای شرایط اقلیمی مختلف رونمایی کنیم که پیش‌بینی می‌شود با این دستاوردها تابوی مخالفت با فناوری و دشمنی با تعالی علمی کشور و تحریم داخلی در هم شکسته شود.

فرانک فراهانی‌ جم - گروه دانش