شکاف دیجیتال و خطر تشدید دوقطبی اقتصادی
«شکاف دیجیتال در ایران بیش از یک تفاوت عادی در دسترسی به اینترنت است». بیایید چند لحظهای به این گزاره فکر کنیم. همه ما و جهان پیرامونمان این روزها بهطور فزایندهای مجذوب هوش مصنوعی و دستاوردهای شگرف فناوریهای دیجیتال هستیم؛ جذابیتهایی که انصافا حال و هوای سالهای اخیر زندگی همه را تغییر داده و زیست فردی و اجتماعی را برای ما خوشایندتر کرده است اما در این بین، درنگ در برخی گزارههایی که به زیستن در عصر هوش مصنوعی مربوط میشوند خالی از لطف نیست. یکی از این گزارهها، مسأله طبقاتی شدن یا به تعبیر دقیقتر، طبقاتیتر شدن اقتصاد و معیشت عمومی در پی شکاف دیجیتال در ایران است. منظور از شکاف دیجیتال چیست؟ یعنی آن بخشی از اقتصاد که با هوش مصنوعی (AI) و فناوریهای دیجیتال ادغام میشوند، رشد و بهرهوری چشمگیری پیدا کنند و بخش دیگری که بهدلیل کمبود دسترسی، داده، سرمایه یا مهارت از دسترسی به ابزارها و زیرساختهای فناوری دیجیتال محروم هستند از رشد اقتصادی عقب بمانند. در ایران امروز نشانههای این خطر را میتوان با چند شاخص روشن و علمی ارزیابی و رهگیری کرد که برخی از مهمترین آنها را مرور میکنیم.