پیشرفت‌های علمی باعث شده حقیقتی تلخ آشکار شود و آن ابتلای کودکان به بیماری‌های مختلفی است که زمانی تنها متعلق به بزرگسالان و سالمندان بود. گروهی از محققان از سال 2004 موفق به شناسایی ژن‌هایی شدند که بیشترین نقش را در ابتلای کودکان به دیابت دارند.
کد خبر: ۹۸۶۵۱۱

بعد از این کشف، مرکز تحقیقات بیمارستان شریعتی نیز نسبت به شناسایی این ژن در کودکان ایرانی اقدام کرد و تاکنون موفق به شناسایی بیش از صد کودک مبتلا به دیابت نوزادی توسط این ژن‌ها شده است که از این تعداد حدود 60 نفر با روشی غیر از تزریق انسولین تحت درمان قرار گرفته‌اند.

قرص خوراکی، جانشین انسولین

دکتر فرزانه عباسی، متخصص غدد اطفال، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با جام‌جم، با بیان این که دیابت در کودکان از گذشته وجود داشته است و آن را می‌توان به کوه یخی تشبیه کرد که بخش پنهان دارد، می‌گوید: تقریبا 13 ـ 12 ژن در ابتلای کودکان به دیابت موثر هستند، اما محققان موفق شده‌اند دو ژن را که شایع‌ترین علت دیابت هستند، شناسایی کنند. وی ادامه می‌دهد: در صورتی که دیابت نوزادی در اثر جهش یکی از این ژن‌های شناخته شده باشد، درمان را از انسولین به قرص خوراکی تغییر می‌دهیم.

شایع‌ترین دیابت بین نوزادان

میزان ایمنی بدن در ابتلای نوزادان و کودکان به دیابت نوع یک بسیار موثر است. دکتر عباسی در ادامه می‌گوید: دیابت نوع یک، بیماری خود ایمن محسوب می‌شود. چراکه سلول‌های تولیدکننده انسولین در غده پانکراس توانایی ترشخ انسولین را از دست می‌دهند و فرد به واسطه کمبود انسولین با افزایش قند مواجه می‌شود.

او معتقد است در یک تا 2 درصد نوزادان، دیابت نوع یک شیوع بیشتری دارد و تأکید می‌کند: دیابت دوره نوزادی به دو دسته دائم و موقت تقسیم می‌شود و درصد ریسک ابتلا به هر کدام نیز مساوی است. در صورتی که دیابت از نوع یک باشد تا سن دو تا سه سالگی، قندخون آهسته آهسته به سمت نرمال شدن پیش می‌رود. البته در این مدت نوزاد باید انسولین و دارو را به صورت موقت تا طبیعی شدن قند خون مصرف کند.

کمای دیابتی

بروز ناگهانی بیماری در هر سن و شرایطی شوک تلخی را به فرد وارد می‌کند و اگر فرد مبتلا یک نوزاد باشد، این تلخی بیشتر و نگران‌کننده‌تر می‌شود. به گفته دکتر عباسی، دیابت نوع یک بسیار غیرمنتظره و برق‌آسا با علائمی همچون پرادراری، پرنوشی، بی‌حالی، خستگی و کاهش وزن به صورت ناگهانی در عرض یک تا چند هفته خودنمایی می‌کند. وی ادامه می‌دهد: والدین باید توجه داشته باشند اگر کودکشان شب ادراری نداشته، اما به یکباره دچار این عارضه شده است، حتما به پزشک اطفال مراجعه کنند. در صورتی که افزایش قندخون بموقع و درست تشخیص داده نشود، می‌تواند باعث بدحالی کودک و کمای او شود. کمای دیابتی می‌تواند بسیار خطرناک و گاهی حتی کشنده باشد.

چاقی همنشینی با دیابت

اخبار دیابت نگران‌کننده است .هر روز بر تعداد کودکان و بزرگسالان مبتلا به دیابت افزوده می‌شود. برخلاف گذشته که ژن‌های اخلالگر عمده دلیل ابتلای کودکان به دیابت بود، امروزه ورزش نکردن و تنبلی، پرخوری و غذاهای فست‌فودی بلای جان سلامت کودکانمان شده است.

دکتر عباسی ادامه می‌دهد: 60 تا 70 درصد کودکان مبتلا به دیابت نوع 2، سابقه خانوادگی دارند. این نوع دیابت بسیار آرام است، اما در یک فرآیند پیوسته و البته بسیار با تأخیر، علائم افزایش قند خون را نشان می‌دهند. برای همین در صورتی که ما با فردی مواجه شویم که در وضعیت بسیار نامساعدی قرار دارد، از آنجا که تزریق انسولین بهترین راهکار درمانی است، پزشکان مجاز هستند از همان بار اول تزریق انسولین را آغاز کنند و به مرور بعد از تشخیص علت بیماری، نوع درمان نیز می‌تواند تغییر کند.

درمان دیابت چاق‌ها

از آنجا که چاقی یکی از دلایل بروز دیابت است، بنابراین از دکتر عباسی پرسیدم اگر اضافه وزن کودک رفع شود، دیابت نیز درمان می‌شود، می‌گوید: برخلاف دیابت نوع یک که بدن به دلیل خودایمنی توان تولید انسولین را ندارد، در دیابت نوع 2، این ماده در بدن تولید می‌شود، اما بافت‌های محیطی نسبت به انسولین مقاومت نشان می‌دهند و همین باعث افزایش قندخون می‌شود.

این متخصص غدد اطفال با بیان این که دیابت نوع 2 در میان کودکان و بزرگسالان یکسان است، ادامه می‌دهد: چاقی یکی از علل مقاومت بدن به انسولین است. بنابراین اگر وزن کودک یا فرد بزرگسال کنترل شود، به میزان زیادی مقاومت به انسولین کاهش می‌یابد و حتی فرد به سمت بهبود حرکت می‌کند. به همین دلیل در گام اول ما به این گروه توصیه می‌کنیم فرآیند درمان را با تغییر سبک زندگی، اصلاح رژیم غذایی و ورزش آغاز کنند. در صورتی که بعد از 6 ماه دیابت کنترل نشد و تغییری اتفاق نیفتاد، آن وقت سراغ تزریق انسولین می‌رویم.

وی خاطرنشان می‌کند: باید توجه داشت تنها مصرف مستقیم مواد قندی باعث افزایش قند خون نمی‌شود. دریافت کالری بیش از حد مجاز می‌تواند به صورت غیرمستقیم در افزایش قند موثر باشد.

امکان مصرف شیرینی با شرایط خاص

برخی والدین گمان می‌کنند کودک مبتلا به دیابت دیگر نباید شیرینی یا نوشابه مصرف کند، در صورتی که این نگرش اشتباه است.

دکتر عباسی مصرف قند و کربوهیدرات‌ها را برای بدن لازم می‌داند و می‌گوید: ابتلا به دیابت به معنای حذف کامل مصرف قند نیست بلکه میزان مصرف آن باید کاهش یابد. ما به والدین توصیه می‌کنیم فرزندنشان را بخصوص در جشن‌ها از خوردن شیرینی و کیک کاملا محروم نکنند، بلکه مصرف آن را مدیریت کنند و طبق آموزش و دستورات خاصی که از پزشک برای چنین مواقعی دریافت می‌کنند، رفتار کنند.

این متخصص غدد اطفال تأکید می‌کند: هر گونه تزریق اضافه‌ای باید با دستور پزشک انجام بگیرد.

کمای کودک در اثر تزریق نشدن انسولین

تنها راه درمان دیابت نوع یک، فقط انسولین است. با وجود آن که تحقیقاتی برای تولید انسولین خوراکی در دست انجام است، اما فعلا درمان گیاهی و خوراکی برای آن وجود ندارد. اگر والدین تزریق انسولین را فراموش کنند، بچه به کما می‌رود.

روش تشخیص قند در نوزادان زیر 6 ماه

برای تشخیص دیابتی بودن نوزاد، قند خون حداقل به مدت دو هفته باید به صورت مداوم بالاتر از حد مجاز باشد. ممکن است قند خون نوزادی در اثر عواملی همچون سرم، عفونت یا استرس به صورت کاذب بالا رفته باشد که خود به خود خوب می‌شود، اما اگر قند خون به مدت دو هفته بیش از حد مجاز بود، نوزاد به دیابت مبتلا شده است.

سهیلا فلاحی

دانش و سلامت

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها