فصل پاییز، فصل اهمیت به بینایی کودکان

طرح سنجش بینایی کودکان سه تا شش سال نیز هر سال توسط سازمان بهزیستی کشور و اپتومتریست‌ها در سراسر کشور، آبان ماه آغاز می‌شود و به مدت دو ماه بیش از دیگر ماه‌های سال به مقوله بینایی کودکان توجه می‌شود. کودکان سراسر کشور دعوت می‌شوند به طور رایگان مورد غربالگری بینایی قرار گیرند و در صورتی که نتوانند در تست‌های لازم در این طرح قبول شوند، آنها را برای سنجش تخصصی بینایی نزد یک اپتومتریست ارجاع می‌دهند. کودکان در حال رشد و نمو هستند و همان طور که در همه ابعاد در حال تکامل‌اند درخصوص چشم‌ها و سیستم بینایی نیز روند تکاملی وجود دارد و اگر هرگونه اختلال در روند تکامل بینایی کودکی وجود داشته باشد و رسیدگی کافی صورت نگیرد، شاید در سال‌های بعدی زندگی دیگر نتوان مانند سال‌های طلایی رشد و نمو سیستم بینایی کودک که در دهه اول زندگی است به وی کمک کرد. غربالگری‌های بینایی توسط مربی‌ مهد‌های کودک یا خانه‌های بهداشت صورت می‌گیرد. غربالگری بینایی تنها یک بررسی اجمالی و اولیه است و هرگز به معنای معاینه کامل چشم و بینایی نیست ولی می‌تواند با اجرای تست‌های ساده مشخص کند که آیا می‌توان کودک را با ضریب اطمینان خوبی سالم فرض کرد یا این که کودک در تست‌های غربالگری موفق نشده و لازم است وی را نزد اپتومتریست ارجاع داد. زمانی که کودک در تست غربالگری بینایی قبول نشود، مربی‌ها وی را برای معاینه چشم و سنجش تخصصی بینایی نزد اپتومتریست می‌فرستند. در این صورت حتما والدین باید برای ادامه بررسی‌ها به اپتومتریست مراجعه کنند تا اپتومتریست با بررسی سیستم بینایی و چشم کودک دلبند شما، سلامت بینایی و نمره چشم را بررسی کند و در صورت وجود هر گونه مشکل، اقدام به درمان و در صورت وجود هر گونه مشکلات پاتولوژیک یا نیاز به جراحی، کودک را نزد جراح چشم پزشک ارجاع دهد.

طبق آمار سازمان بهداشت جهانی حدود 80 درصد از آسیب‌های بینایی با تعیین نمره دقیق بر طرف می‌شود و در صورتی که عینک بموقع تجویز نشود ممکن است موجب تنبلی چشم در یک یا هر دو چشم شود. در مواردی که نمره عینک قابل توجه و احتمال تنبلی چشم یا آمبلیوپی وجود دارد، اگر کودک عینک استفاده نکند، چشم بدون عینک ضعیف می‌بیند و تصاویر خوبی از آن چشم به مغز ارسال نمی‌شود. بنابر این مغز فقط از چشم سالم استفاده می‌کند و در روند تکاملی کودک، سلول‌های بینایی مربوط به چشم ضعیف در مغز به وجود نمی‌آیند یا اگر به وجود بیایند بسیار ضعف کار می‌کنند و در بزرگسالی دیگر نمی‌توان آن را اصلاح کرد چون دیگر سیستم اعصاب تکمیل شده و فرصت و شانس برای درمان باقی نمانده است. بنا بر این به همه والدین توصیه می‌شود به تجویز اپتومتریست توجه کنید. همچنین اگر پس از سنجش تخصصی بینایی، مشخص شد چشم کودک نیاز به بررسی‌های تخصصی‌تر دارد، حتما تا حصول نتیجه نهایی در روند درمانی کودک خود همراهی‌های لازم را مبذول کنید.

دکتر علی میرزاجانی

دانشیار گروه اپتومتری دانشگاه علوم پزشکی ایران