سفر به خاستگاه پنیـر لیقوان

با عطر نانی که روستا را پر کرده و عطر ریحان کوهی که تو را سرمست از عطر زندگی می‌کند. می‌خواهیم کوله بارمان را بسته و راهی شویم، راهی روستایی که محصولش برند جهانی دارد. از تبریز می‌زنیم بیرون و 36 کیلومتر دل جاده را می‌کاویم تا در دامنه‌‌های زیبای عروس آذربایجان یعنی کوه‌های سهند دل به دل مردم مهربان روستای «لیقوان» بسپاریم.

لیقوان روستایی‌آباد و سر سبز در جنوب تبریز است که جاده ارتباطی آن از مسیر دروازه تهران شهر تبریز شروع می‌شود. برای رسیدن به لیقوان در مسیر راه از شهرستان باسمنج عبور می‌کنیم بعد از طی مسافت کوتاهی روستاهای هروی و بیرق سر راهمان قرار می‌گیرد؛ روستاهایی در همسایگی روستای لیقوان.

به‌ناچار باید از این دو روستای زیبا عبور کنیم تا به لیقوان برسیم. این روستاها نیز مناظر چشمنوازی دارند درختان سر به فلک کشیده‌ای که گرد و غبار خستگی را در سایه سار آن می‌توان از تن به در کرد.

بعد از پشت سر گذاشتن این دو روستا به دره لیقوان و سپس به خود روستای لیقوان می‌رسیم. طبیعت زیبای این روستا آن‌قدر زیبا، غافلگیرکننده و جذاب است که مسیر آمدن را چند بار در ذهن خود مرور کرده و می‌گویم این روستا جایی نزدیک در همسایگی تبریز است.

رودخانه مهران که از کوه‌های جنوبی لیقوان آرام آرام سرازیر می‌شود، در مقابل خانه‌های مردم روستا روان و جاری بوده، باغات و مزارع آنان را سیراب می‌کند. آنها مشکلی از نظر کمبود آب ندارند.

مردم محلی می‌گویند این رود نغمه خوش زندگی است و به گفته آنان این رودخانه ماهی‌های قزل آلا نیز دارد که اگر به مانند اهالی روستا ماهر باشی، می‌توانی کباب ماهی خوشمزه‌ای نیز نوش جان کنی.

روستای لیقوان در دامنه‌های کوه سهند که نامش همچون نگینی در میان کوه‌های ایران می‌درخشد واقع شده است همیشه آب و هوایی خنک دارد. پاییز و زمستان سخت و طاقت فرسا داشته و در بهار نیز تا خرداد هنوز سفیدی برف‌ها در قله سهند خود را نمایان می‌سازد. بنابراین می‌توان گفت فقط سه ماه تابستان است که آب و هوای روستا به گرمی می‌گراید.

وجود رشته کوه‌های سهند باعث شده در اطراف رودخانه و دامنه کوه ، آب‌های خنک و گوارایی از دل زمین بجوشد و وجود این آب‌ها موهبت بزرگی است برای منطقه که موجب آبادانی و سرسبزی روستا شده است.

از آب سرد تا آبگرم

البته باید گفت در کنار این آب‌های خنک و گوارا که از دل زمین می‌جوشد، آب گرم لیقوان در 10 کیلومتری آن نیز شهره آفاق است. آب گرم لیقوان همه ساله در تابستان پذیرای مهمانان و گردشگران زیادی است که برای مداوای دردهای مفصلی از شهرهای اطرف به این آب گرم می‌آیند و این آب گرم نیز می‌تواند به یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری روستای لیقوان تبدیل شود.

با خیالی شاعرانه در روستای لیقوان به گشت و گذار می‌پردازیم و طبیعت دلربا و چشمنواز آن الوان سبز را مهمان دیدگانمان کرده است. بوی نان محلی پیچیده و بانوی میانسال لیقوانی ما را مهمان سفره خود که در کنار تنور گرم و آتشین پهن می‌کند، سبزی‌های محلی به همراه بابونه، ریحان، پنیر و کره محلی زینت بخش این سفره است.

طعم پنیر

نام پنیر که به میان می‌آید سفر ما طعم پنیر می‌گیرد، چراکه روستای لیقوان خاستگاه پنیر است، پنیری که خوشمزگی آن مرزها را درنوردیده و به یک محصول با برند جهانی تبدیل شده است. بانوی میانسال که خود را خاتون معرفی می‌کند در مورد شغل مردم این روستا می‌گوید: شغل مردم این روستا و منطقه دامداری و دامپروری است. تقریبا همه اهالی روستا به درست کردن پنیر و خرید و فروش آن می‌پردازند.

او می‌گوید: ما مشتریانی از سراسر کشور و حتی برخی کشورهای دنیا داریم، ایرانیانی که در نقاط مختلف دنیا هستند و حتی خیلی افراد خارجی نیز به ما سفارش پنیر می‌دهند. بنابراین ما در این روستا کارگاه‌های تولید پنیر ایجاد کرده‌ایم تا پنیرهای تولید شده را در بسته‌بندی‌های خوب، تمیز و مرتب به مشتریان خود ارسال کنیم.

خوش آب و هوا بودن دامنه‌های سهند باعث شده کیفیت شیرهای گوسفندان مرغوب شود و در نتیجه پنیرهای تولید شده از شیر گوسفندان نیز کیفیت خوبی داشته باشد.

جشنواره پنیر در لیقوان

در سال‌های اخیر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی به منظور معرفی جاذبه‌های روستاها و شهرستان‌های مختلف اقدام به برگزاری جشنواره‌های مختلف کرده است که از آن جمله می‌توان به جشنواره زغال اخته در شهرستان کلیبر، جشنواره گل محمدی در شهرستان اسکو و جشنواره پنیر در روستای لیقوان اشاره کرد.

گشت و گذار در روستای باصفای لیقوان با آن همه رنگ به رنگی و نقاشی‌های زیبای طبیعت و همکلامی و همدلی با بانوی میانسال مهربان لیقوانی عبور لحظه‌ها، ثانیه‌ها و ساعت‌ها را از یادمان برده است، اما شفق غروب زیبای خورشید در عصر یک روز تعطیل کشدار تابستان یادآوری می‌کند که باید آهنگ بازگشت را کوک کنیم و ما این بارکوله بارمان را از مهربانی مردم باصفای لیقوان و عطر بابونه‌ها و آویشن‌های کوهی پر کرده و به شهر و دیار خود باز می‌گردیم تا برای یک هفته کاری دیگر خود را مهیا کنیم.

معصومه درخشان - جام‌جم