جمع‌آوری متکدیان با اطلاع قبلی!

افزون بر این به گفته کارشناسان، تکدیگری در کلانشهرها سازمان‌یافته انجام می‌شود، بنابراین بعید به نظر می‌رسد این افراد از طرحی که قرار است امروز اجرا شود بی‌خبر باشند.

به گفته کارشناسان، چنین طرح‌هایی که محدود به تابستان می‌شود کارایی لازم را ندارد؛ چراکه نهادهایی مانند بهزیستی، شهرداری، استانداری، فرمانداری، پلیس و قوه قضاییه نیز در آنها بدرستی بایکدیگر همکاری نمی‌کنند.

جلوی ورودی متروی مصلای تهران مردی میانسال نشسته، چند سکه و اسکناس هم جلویش قرار دارد.

می‌گوید از یکی از شهرهای غربی کشور خودش را به تهران رسانده تا کار پیدا کند، اما پس از چند روز تلاش برای یافتن کار حالا پولی در بساط ندارد به همین خاطر گدایی می‌کند تا بتواند دست‌کم پول خرید بلیت اتوبوس و برگشت به شهرش را جمع کند.

اگر از او درباره طرح فرمانداری برای جمع‌آوری گدایان بپرسید می‌گوید فرقی به حالش ندارد چراکه تا به حال چند بار دستگیر شده، اما دوباره راهی خیابان‌ها شده تا کارش را ادامه بدهد. هر چند اغلب کارشناسان نیز بر این باورند که بیشتر متکدیان افراد شیادی هستند، اما نمی‌توان انکار کرد که در بین آنها افرادی نیازمند و در راه مانده نیز وجود دارد که از چتر حمایتی سازمان‌هایی مانند بهزیستی و کمیته امداد جایی پیدا نکرده‌اند.

بنابراین به نظر می‌رسد طرح‌های جمع‌آوری متکدیان باید به گونه‌ای اجرا شود که نیازمندان واقعی آسیب بیشتری نبینند.

غربالگری گدایان

چهارشنبه گذشته بود که نشست برنامه‌ریزی طرح جمع‌آوری متکدیان تهران به ریاست استاندار تهران و با حضور فرماندار تهران و مسئولان بهزیستی، نیروی انتظامی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و شهرداری تهران برگزار شد.

در این نشست عیسی فرهادی، فرماندار تهران اعلام کرد در ماه‌های گذشته گدایان و سر تیم متکدیان تهران شناسایی شده‌اند؛ افرادی که سه تا 30 میلیون تومان در ماه درآمد دارند.

آن‌طور که او گفته، قرار است افرادی که امروز جمع‌آوری می‌شوند غربالگری شوند تا به این شکل اتباع بیگانه در اختیار پلیس اتباع بیگانه و آنهایی که ایرانی هستند نیز به شهرداری سپرده شوند. افزون بر این اموال سرشبکه گدایان نیز توقیف شده و آنها به سه ماه تا دو سال حبس محکوم خواهند شد.

آفت طرح‌های مقطعی

این بار اولی نیست که مسئولان برای جمع‌آوری گدایان طرح‌هایشان را محک می‌زنند، اما با توجه به جولان گداها در معابر کلانشهرها می‌توان گفت این طرح‌ها راه به جایی نمی‌برد.

حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره علل شکست طرح جمع‌آوری متکدیان تاکید می‌کند: طرح جمع‌آوری این افراد باید تداوم داشته باشد؛ زیرا در غیر این صورت موفقیتی به‌دست نخواهد آمد.

آن‌طور که او تصریح می‌کند براساس قانون تکدیگری جرم است و برای پاکسازی کلانشهرها از گدایان باید نهادهایی مانند قوه قضاییه، پلیس، کمیته امداد و بهزیستی بدرستی به وظیفه‌شان عمل کرده و با یکدیگر همکاری کنند.

کارشناسان می‌گویند در این بین قوه قضاییه باید خدمات قضایی ارائه کند و با در نظر گرفتن مجازات مناسب برای افراد شیاد، از برگشت آنها به سطح خیابان‌ها جلوگیری کند. افزون بر این پلیس باید تشخیص هویت افراد را بدرستی و به‌موقع انجام دهد تا به این شکل اتباع بیگانه از کشور خارج شده و افراد باسابقه دستگیری شناسایی شوند. سازمان‌های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی نیز باید خدمات مناسبی به نیازمندان واقعی ارائه کنند.

ضعف در ساماندهی

به نظر می‌رسد تکدیگری در تهران بیشتر به شکل ساماندهی شده اتفاق می‌افتد؛ یعنی عده‌ای افراد را به گدایی وادار کرده و درآمدشان را برمی‌دارند، به همین خاطر کارشناسان معتقدند برخورد با این فرصت‌طلبان صحیح نبوده به همین دلیل آنها ترسی از عملکردهای باندی و سازماندهی شده ندارند.

محسن ولیئی، مدیرکل کمیته امداد تهران نیز درباره این‌که چرا طرح‌های برخورد با تکدیگری در کشورمان تاکنون نتیجه بخش نبوده است، خاطرنشان می‌کند: بخشی به دلیل ساماندهی نشدن مناسب آنهاست یعنی بهزیستی محل مناسبی برای نگهداشتن آنها ندارد. این در حالی است که کارشناسان معتقدند نیروی انتظامی نیز باید برخورد جدی‌تری با این افراد داشته باشد.

ولیئی نیز برخوردهای مقطعی را دلیل دیگری برای حل نشدن مساله تکدیگری می‌داند؛ زیرا به گفته او اگر این طرح‌ها محدود به تابستان شود و تداوم نداشته باشد این مساله حل و فصل نمی‌شود.

کارشناسان تاکید می‌کنند برای حل این مساله باید سرمایه‌گذاری ویژه‌ای برای اشتغال‌زایی و فرهنگ‌سازی کرد، چراکه در غیر این صورت این مساله کماکان به قوت خود باقی خواهد ماند. در این بین هستند افرادی که معضل تکدیگری را مساله‌ای فرهنگی می‌دانند و براین باورند که باید برای حل این مساله دست به کار فرهنگی زد.

با توجه به اظهارنظر کارشناسان باید تاکید کرد مساله تکدیگری در کشورمان حل و فصل نمی‌شود، چون سرمایه‌گذاری برای اشتغال‌زایی و پرداختن به مسائل فرهنگی جدی دنبال نمی‌شود؛ افزون براین نهادهای مسئول توانایی کار فرابخشی را ندارند و برخورد با مساله تکدیگری را محدود به فصل تابستان می‌کنند.

تکدیگری معضلی فرهنگی تا اقتصادی

فرزاد هوشیار، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران مدتی پیش در این باره به خبرنگاران گفته بود معضل متکدیان بیشتر فرهنگی است تا امنیتی و پلیسی.

او با اشاره به این‌که 50 درصد متکدیانی که جمع‌آوری می‌شوند ثروتمند هستند، یادآور شد: فقط 15 درصد افراد جمع‌آوری شده نیازمندان واقعی هستند و در این بین بیشترشان نیز سالخورده‌اند.

مهدی آیینی - جامعه