بی‌اعتمادی در کودکان بدسرپرست رشد می‌کند

یکی از دوره‌های مهم رشد هر انسانی، کودکی اوست، بخصوص دوره بین صفر تا دو سالگی که به آن دوره اعتماد در برابر بی‌اعتمادی می‌گوییم. در این دوره کودک باید در محیطی بزرگ شود که از محبت و توجه کافی برخوردار است. محیطی که در آن پدر و مادر به عنوان تکیه گاه‌های اصلی هر کودک، بدون هیچ قید و شرطی به او محبت کنند. هرچه میزان این محبت در این دوسال باشد میزان اعتماد او به اطرافیانش، دنیا و در نهایت به خودش بیشتر می‌شود.

از این نظر باید تاکید کنیم پدر و مادری وظیفه بسیار مهمی است، درحقیقت زمانی که زن وشوهری تصمیم می‌گیرند صاحب بچه شوند باید در بهترین شرایط روحی و سلامت روانی قرار داشته باشند، اما متاسفانه این مورد را در خانواده‌هایی که بدسرپرست هستند، کمتر می‌بینیم. به همین دلیل اولین توصیه ما برای سر و سامان دادن به اوضاع آشفته خانواده‌هایی که در آنها سرپرست صلاحیت چندانی ندارد، این است که پدر و مادر تحت مشاوره قرار بگیرند. اگر دچار آسیب‌های اجتماعی هستند و به این دلیل به کودک خود رسیدگی نمی‌کنند یا او را مورد آزار قرار می‌دهند، تحت آموزش قرار بگیرند و اگر نیاز به مشاوره دارند، راهنمایی شوند. البته این مورد شامل حال همه خانواده‌های اینچنینی نمی‌شود و در موارد زیادی هم بهترین راه‌حل این است که بچه‌ها را از فضای متشنج این خانه‌ها جدا کنیم و به دور از پدر و مادر در فضایی نگهداری کنیم که آرامش بیشتری داشته باشند.

از طرف دیگر اگر این امکان وجود ندارد بهتر است با آموزش‌هایی بچه‌ها را نسبت به شرایطی که در آن قرار دارند، آگاه کنیم. البته نباید فراموش کنیم که ما نمی‌توانیم از بچه‌ها انتظار داشته باشیم خانواده‌هایشان را اصلاح کنند. آنها این توانایی را ندارند. فقط می‌توانیم شرایطی فراهم بیاوریم که خودشان با وجود حضور در محیط و شرایطی نامناسب کمترین آسیب را ببینند. به همین دلیل بهتر است بررسی‌های بیشتری انجام و مشخص شود درجه آسیبی که خانواده به کودک می‌زند چقدر است. همین طور کودک در چه سنی قرار دارد. در نهایت با توجه به این عوامل به فکر چاره باشیم.

مریم نجابتیان

روان‌شناس و مدیر گروه مشاوره وزارت ورزش و جوانان