سایه عهدشکنی آمریکا بر برجام

این موضوعی است که حتی مقامات اروپایی نیز نسبت به آن انتقاد دارند و در همین زمینه خبرگزاری فرانسه می‌نویسد: یک سال پیش توافق تاریخی با قدرت‌های جهانی سبب ایجاد شوق و امید شد اما منتقدان می‌گویند موانع آمریکا سبب تلخکامی در مسیر این امیدها شده است.

نتیجه چنین وضعی باعث شده تا علاوه بر انتقاد شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی از کارشکنی‌های آمریکا در مسیر تعامل با ایران، حمایت از برجام در میان هموطنانمان نیز کاهش یابد و آن‌طور که نتایج نظرسنجی موسسه ایران‌پل در کانادا نشان می‌دهد، حمایت از برجام در میان مردم ایران حدود 13درصد کاهش داشته است. یکی از مهم‌ترین دلایل این مساله نیز لمس نشدن آثار برجام در زندگی مردم است به طوری که به گزارش فارس و بر اساس همین نظرسنجی که به صورت تلفنی از میان 1007 ایرانی انجام شده، 73 درصد ایرانی‌ها می‌گویند پس از برجام وضعشان بهتر نشده است.

انتقاد مقامات ایرانی

این موضوعی است که مقامات کشورمان نیز بارها نسبت به آن انتقاد کرده و درباره بدعهدی آمریکا هشدار داده‌اند.

در همین باره اسدالله عباسی، عضو فراکسیون ولایت مجلس با تاکید بر این‌که توافق برجام در حد شعار و حرف بود و اقدام عملی نشد، افزود: در بخش تحریم‌های هوایی و تعهدات ارزی نه تنها هیچ اقدامی از سوی غرب صورت نگرفته بلکه هنوز شاهد سنگ‌اندازی در این بخش هستیم. وی به جام جم گفت: بانک‌ها قادر نیستند ارتباط ارزی داشته باشند و این نشان می‌دهد که فرمایشات رهبری که فرمودند هیچ اعتمادی به طرف غربی نمی‌توان داشت، واقعیتی محض است.

البته با توجه به افزایش انتقادات از عملکرد آمریکا در قبال برجام، مقامات کاخ سفید تلاش کرده‌اند در ظاهر با انجام برخی اقدامات، مقداری از بار انتقادات بکاهند و جلساتی که جان کری، وزیر خارجه آمریکا در چند نوبت با روسای شرکت‌ها و بانک‌های بزرگ اروپایی برای برطرف کردن نگرانی آنها از تعامل با ایران برگزار کرده، گوشه‌ای از این اقدامات است. همچنین به گزارش تسنیم و به نقل از رویترز، فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس دیروز از برگزاری نشستی در لندن با حضور نمایندگان بانک مرکزی ایران و وزارت خزانه‌داری آمریکا و بانک‌های بین‌المللی به‌منظور بررسی تحریم‌های ایران خبر داد.

اما مشکل اینجاست که با وجود این اقدامات ظاهری، آمریکا در عمل به گونه‌ای تهدیدآمیز رفتار می‌کند و همین مساله باعث ادامه نگرانی اروپایی‌ها از تعامل اقتصادی با ایران می‌شود.

مجید تخت‌روانچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده کشورمان در همین زمینه در گفت‌وگو با آنا با بیان این‌که تعهدات آمریکا در برجام خیلی بیشتر از آن چیزی است که انجام داده اظهار کرد: برای شکستن فضای ضدایرانی، آمریکا باید یک صدا داشته باشد، نه این‌که وزیر خارجه یک حرف بزند و وزارت خزانه‌داری، حرفی دیگر.

پیغام ایران به آمریکایی‌ها

البته مقامات وزارت خارجه و دست‌اندرکاران اجرای برجام در کشورمان بارها در مذاکراتی که با آمریکایی‌ها داشته‌اند، نسبت به این مساله تذکر داده‌اند و آن‌طور که سیدعباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری دوشنبه‌شب گفت وزارت امور خارجه به آمریکایی‌ها پیغام داده که نباید جامعه جهانی را با تاکید بر تحریم‌های اولیه، از معامله با ایران بترسانند.

آمریکایی‌ها تحریم‌های جمهوری اسلامی ایران را به دو بخش اولیه و ثانویه تقسیم کرده‌اند که فقط تحریم‌های ثانویه، مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای است و قرار بوده در قالب برجام برطرف شود اما تحریم‌های اولیه، تحریم‌هایی هستند که از ابتدای انقلاب تاکنون به بهانه‌های مختلف علیه کشورمان اعمال شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، عراقچی با بیان این‌که بنا بود با اجرای برجام، تحریم‌ها برداشته شود، گفت: با اجرای برجام موانع تحریمی از سر راه اقتصاد ایران برداشته شد اما برخی مشکلات ناشی از تحریم‌های اولیه و زمانبر بودن برخی همکاری‌های اقتصادی همچنان وجود دارد. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام البته معتقد است در مدت زمان گذشته از امضای برجام، هر دو طرف به تعهدات خود بر اساس برجام پایبند بوده‌اند و اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل نمی‌کرد، قطعا نقض برجام صورت گرفته بود و ایران این موضوع را پیگیری می‌کرد. عراقچی همچنین می‌گوید: آمریکا و غرب اگر با هر عنوان حقوق بشری یا تروریسم، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کنند گرچه از نظر برجام، نقض توافق نیست اما ما خودمان را مکلف به تبعیت از نظر مقام معظم رهبری می‌دانیم و آن را نقض برجام به حساب می‌آوریم.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام این موضوع را در ارتباط با تلاش‌هایی مطرح کرد که در آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران به بهانه‌هایی چون حقوق بشر، فعالیت‌ موشکی و حمایت از تروریسم در جریان است.

البته به نظر می‌رسد در زمینه فعالیت موشکی کشورمان، فعالیتی هماهنگ و فراتر از اقدامات انفرادی آمریکایی‌ها در جریان است که در این زمینه می‌توان به اظهارات اخیر بان‌کی مون، دبیر کل سازمان ملل و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان اشاره کرد که فعالیت‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران را مغایر قطعنامه 2231 سازمان ملل دانسته‌اند.عراقچی در همین زمینه در گفت‌وگوی ویژه خبری با بیان این‌که بان‌کی‌مون بر اساس قطعنامه 2231 باید هر شش ماه یک‌بار به شورای امنیت گزارش دهد، گفت: پیش‌نویس گزارش بان‌کی‌مون نامتوازن و غیرمنصفانه است و ما به دبیرکل سازمان ملل در این باره اعتراض کردیم و چند روز پیش دکتر ظریف مکالمه تلفنی بسیار تندی با بان‌کی‌مون داشت و به او گوشزد کرد که باید گزارشش متوازن باشد. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام افزود: در پیش‌نویس گزارش بان‌کی مون به تست موشکی ایران اشاره شده و آمده است که این مساله با روحیه سازنده حاکم بر توافق هسته‌ای ناسازگار است و این قطعا ناشی از فشار آمریکا و اروپاست.

در همین رابطه محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت دیروز در نشست خبری اظهار کرد: این موضوع در حال بررسی در هیات مخصوصی در شورای عالی امنیت ملی است؛ هر کجا احساس کنیم اقداماتی علیه برجام صورت می‌گیرد، موضعگیری می‌کنیم، اگر هم توطئه‌ای باشد اقدامات تلافی‌جویانه‌ای انجام می‌دهیم.

وزارت امور خارجه، بدعهدی آمریکا را به گوش جهانیان برساند

در مجموع یک‌سالگی توافق برجام آنچه می‌توان به طور قطع گفت این‌که گرچه شاید مقامات آمریکایی با زیرکی، اقدامی انجام نداده باشند که نقض صریح برجام است اما با دوگانگی که در حرف و عملشان وجود دارد به گونه‌ای جلو آمده‌اند که ایران نتواند از منافع برجام، بهره‌مند شود. در چنین فضایی، احمد صفری نماینده کرمانشاه در مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: دستگاه دیپلماسی کشور برای اجرایی شدن هر چه سریع‌تر برجام باید منسجم‌تر وارد میدان شود و بدعهدی طرف مقابل را به گوش جهانیان برساند.

وی با تاکید بر این‌که دولت آمریکا ناگزیر است تعهداتی را که پذیرفته، نه تنها روی کاغذ بلکه در عمل نیز اجرا کند تصریح می‌کند: البته این مساله چند بار از سوی دکتر ظریف گوشزد شده، ولی بهتر است که تیم پیگیری اجرای برجام، بر اجرای مفاد این توافق پافشاری کند تا تعهدات طرف مقابل در برجام عملیاتی شود.