شمارش معکوس برای آغاز ثبت نام متفاوت‌ترین سال تحصیلی

در ساختار قدیم نظام آموزشی، انتخاب رشته تحصیلی دانش‌آموزان به بعد از امتحانات خرداد اول دبیرستان موکول می‌شد و محصلان هر رشته از سال دوم دبیرستان از دیگران جدا می‌شدند در حالی که امسال این اتفاق از پایه دهم (اول دبیرستان سابق) رخ می‌دهد و انتخاب رشته در روزهای بعد از امتحانات خرداد پایه نهم (سوم راهنمایی سابق) انجام می‌شود.

زمان زیادی نیز تا عملی شدن این فرآیند باقی نمانده و طبق توضیحات مسعود ثقفی، سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران به جام‌جم، انتخاب رشته دانش‌آموزان پایه نهم از 31 خرداد آغاز و در 25 مرداد ختم می‌شود.

براساس این اطلاعات، بیشترین مهلت ثبت‌نام برای مدارس دولتی عادی و هیات امنایی (دبیرستان‌ها و هنرستان‌ها) در نظر گرفته شده و مدارس خاص شامل نمونه دولتی، شاهد، فرهنگ، استعدادهای درخشان و غیردولتی هرکدام ضوابط و مقررات ویژه خود را در ثبت‌نام اعمال خواهند کرد اما تا آنجا که به مدارس دولتی عادی و هیات امنایی به‌عنوان پرمخاطب‌ترین مدارس کشور مربوط است، ثبت‌نام در این مدارس رایگان بوده و تنها شرط ثبت‌نام، رعایت محدوده جغرافیایی محل سکونت دانش‌آموزاست، ضمن این که دریافت هرگونه وجه نقد بابت فوق برنامه‌ها نیز در حین ثبت‌نام غیرقانونی است.

جزئیاتی از نحوه ثبت‌نام‌ها

سال تحصیلی 96ـ95 در حالی از مهر امسال کلید می‌خورد که چانه‌زنی‌ها برای تغییر اسامی و محتوای رشته‌های تحصیلی دوره متوسطه به نتیجه نرسیده و همه چیز به حالت معمول است. پیش از این به نقل از معاونان وزیر آموزش و پرورش گفته شده بود که سه گزینه تحولی مد نظر است، اول این‌که در دوره دوم متوسطه (دبیرستان سابق) هیچ رشته‌ای وجود نداشته باشد و همه دانش‌آموزان تحت نظام جامع یا عمومی تحصیل کنند، دوم این‌که دانش‌آموزان تا سال یازدهم، رشته عمومی بخوانند و برای سال دوازدهم انتخاب رشته ‌کنند و سوم تقسیم رشته‌های دبیرستانی به دو دسته علوم‌انسانی و علوم پایه و تلفیق رشته‌های علوم تجربی و ریاضی.

اما حالا که دفترچه راهنمای هدایت تحصیلی و ثبت‌نام دانش‌آموزان پایه دهم در سایت آموزش و پرورش قرار گرفته، دیگر مطمئنیم که هیچ‌کدام از این سه گزینه عملی نشده و رشته‌های تحصیلی کماکان همان رشته‌های سابق است یعنی ریاضی، تجربی، ادبیات و علوم‌انسانی و فنی و حرفه‌ای و کارـ دانش.

طبق توضیحات سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران، دانش‌آموزان برای ثبت‌نام در هر کدام از این رشته‌ها تا
31 اردیبهشت وقت دارند برگه تقاضای ثبت‌نام را از دفتر مدرسه محل تحصیل خود دریافت کرده و پس از تکمیل، آن را به مدیرمدرسه تحویل دهند. مدیرمدرسه نیز موظف است هر دانش‌آموز را براساس فرم هدایت تحصیلی، ظرفیت هر رشته محل، محدوده جغرافیایی محل سکونت و تائید ستاد ثبت‌نام منطقه، به مدرسه مورد نظر معرفی کند.

نکته‌ای که سال تحصیلی پیش‌رو را از بقیه سال‌ها متمایز می‌کند نحوه صدور فرم هدایت تحصیلی برای دانش‌آموزان است که براساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش باید شش ملاک درآن لحاظ شود؛ ازجمله نظر دانش‌آموز، نتایج آزمون‌های مشاوره‌ای، عملکرد تحصیلی و نمرات درسی، نظر والدین، نظر معلمان و اظهارنظر مشاور مدرسه. علاوه بر اینها این که امکانات اجرایی آموزش و پرورش تا چه حد اجازه جذب دانش‌آموز در رشته‌ای خاص را می‌دهد و این که جامعه بیشتر به چه رشته‌هایی نیاز دارد نیز دو عاملی است که در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان تاثیرگذار است.

گرچه منتقدان بر این باورند این شرایط به‌ظاهر جدید، تفاوت چندانی با سبک و سیاق هدایت تحصیلی درسال‌های قبل ندارد، اما می‌توان بخوبی فهمید که هدف از هدایت تحصیلی با این شیوه جدید، تلاشی است در جهت افزایش جمعیت رشته‌های مهارتی و کاستن ازجمعیت دانش‌آموزان رشته‌های نظری بویژه رشته علوم تجربی که بشدت دچار فربه‌گی و استقبال کاذب است. از سوی دیگر این که از زبان مسئولان آموزش و پرورش مدام تکرار می‌شود که علاقه و استعداد دانش‌آموز همچنین نظر اولیای آنها در انتخاب رشته تحصیلی موثر است گرچه به باور منتقدان برنامه تازه‌ای نیست، اما به هر حال پررنگ کردن آن نزد افکارعمومی اتفاقی خوش است؛ چون باعث ساختن فرهنگی می‌شود که می‌گوید ملاک انتخاب رشته باید علاقه و استعداد باشد نه چشم و همچشمی و پیروی ناآگاهانه از موجی عمومی.

مریم خباز

جامعه