چراغ سبز به خودروهای آمریکایی

در حالی سایت سازمان توسعه تجارت خبر مجوز واردات خودروهای آمریکایی را در سال‌جاری منتشر کرده که مقام معظم رهبری در شروط اجرای برجام، صراحتا نسبت به ممنوع شدن واردات کالاهای مصرفی از آمریکا به تمام مسئولان و مقام‌های دولتی تاکید کرده بودند.

در آذرماه سال گذشته پس از تاکید و دستور مقام معظم رهبری مبنی بر ممنوعیت واردات کالاهای مصرفی از آمریکا، محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت طی بخشنامه‌ای بر این مهم تاکید کرده و سازمان توسعه تجارت نیز فهرستی از 227 کالای مصرفی ممنوع‌الواردات از آمریکا را منتشر کرده بود که اقدام قابل تقدیری بود.

اما مجوزی که اخیرا سازمان توسعه تجارت برای واردات خودروهای آمریکایی صادر کرده، موجب می‌شود خودروسازان آمریکایی که پس از انقلاب اسلامی از بازار ایران محروم بودند، مجددا جای پایی در بازار ایران پیدا کنند.

حال پرسش اینجاست که چطور با توجه به اهمیت موضوع، باز هم سازمان توسعه تجارت واردات خودروهای آمریکایی را مجاز اعلام کرده و تذکرات داده‌شده از سطح عالی نظام را نادیده گرفته است؟

برخی کارشناسان بر این باورند که حرکت خودروهای تولیدشده آمریکا در خیابان‌های کشور را می‌توان به نوعی بی‌توجهی مسئولان به ممنوعیت واردات کالاهای مصرفی تشبیه کرد. کارشناسان می‌گویند خودروهای آمریکایی به هیچ عنوان جزو کالاهای اساسی محسوب نمی‌شوند و چه ضرورتی به واردات آنها وجود دارد؟

نکته جالب این است که برخی مسئولان می‌گویند این کالا از مبدأ ایالات متحده آمریکا نبوده و به همین دلیل از نظر قانونی مشکلی برای واردات آن نیست. در حالی که نباید فراموش کنیم به هر حال این خودرو نمادی از اقتصاد و صنعت آمریکاست که با استفاده از خلأ قانونی روانه خیابان‌های کشورمان می‌شود.

توجیه دیگر مسئولان، این است که خودرو کالای مصرفی نیست، بنابراین واردات آن ایرادی ندارد. به نظر می‌رسد این توجیه، فقط بازی با واژگان است.

این سیاست بار منفی دارد

دکتر عبدالمجید شیخی، اقتصاددان با اشاره به مجوز سازمان توسعه تجارت برای واردات خودروهای آمریکایی به خبرنگار ما گفت: این سیاست دوگانه بار منفی بسیار نگران‌کننده‌ای برای مسئولان ایجاد خواهد کرد. چون در نگاه اول این تصور ایجاد می‌شود که فرمایشات مقام معظم رهبری نادیده گرفته شده و همین مساله می‌تواند تبعات نگران‌کننده‌ای برای اقتصاد ما داشته باشد.

وی افزود: این روند نماد اصلی طرح نفوذ است که باید نسبت به آن واکنش نشان دهیم. چون عملا سیاست‌ها به نوعی طراحی شده‌اند که زمینه برقراری روابط مستقیم با آمریکا مهیا شود. در حالی که مقام معظم رهبری بارها در این زمینه تاکید فرموده و به مسئولان هشدار داده‌اند که هوشیار باشند، اما در عمل می‌بینیم روند کار به گونه‌ای متفاوت از آنچه مشخص شده، صورت گرفته است.

این اقتصاددان تصریح کرد: امروز که به قول مسئولان دولتی تحریم‌ها رفع شده و ایران می‌تواند با تمام کشورها بجز رژیم صهیونیستی معاملات تجاری داشته باشد، پرسش اینجاست که چرا آمریکا؟ آیا واقعاً واردات خودرو از این کشور این‌قدر مهم است که مسئولان نمی‌توانند با آن مخالفت کنند؟

وی درباره اهمیت منافع واردات کالا برای دولت نیز گفت: شاید دولت بر این باور است وقتی کالایی وارد می‌شود، تعرفه‌ای هم برایش در نظر گرفته شده و سرانجام درآمدی برای خود ایجاد کرده است؛ در حالی که این درآمد همیشگی نیست. پس نباید این‌قدر کوته‌بین باشیم که با واردات کالا قصد تأمین نیازهای مالی کشور را داشته باشیم. باید به جای خروج ارز از کشور آن را برای تأمین شغل و ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور سرمایه‌گذاری کنیم.

مسئولان، معنی واقعی اقتصادمقاومتی را درک نکرده‌اند

داریوش اسماعیلی، عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز در این زمینه به خبرنگار ما گفت: با توجه به مجوز سازمان توسعه تجارت برای واردات خودروهای آمریکایی درمی‌یابیم مسئولان هنوز معنی واقعی اقتصادمقاومتی را که مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده، درک نکرده‌اند و همین امر باعث شده تا دقیق و صحیح برای تحقق آن سیاستگذاری انجام نداده باشند.

وی افزود: زمانی مسئولان دولتی می‌توانند دقیق قانونگذاری کنند که به دقت اقتصادمقاومتی را درک کرده باشند، اما امروز می‌بینیم خلأهای قانونی گسترده‌ای در این زمینه وجود دارد و زمینه سوءاستفاده برخی را فراهم کرده است که اصلی‌ترین دلیل آن، عدم درک صحیح فرمایشات مقام معظم رهبری یعنی اجرای سیاست اقتصادمقاومتی بوده است.

این نماینده مجلس معتقد است، حتی اگر دولت به دنبال کسب درآمد از این طریق باشد، کاملا در اشتباه است. چون سرمایه‌های ملی کشور را که می‌تواند برای اقتصاد ایران ارزش افزوده داشته و برای جوانان این مرز و بوم اشتغال ایجاد کند، بدون هرگونه منفعت در اختیار دیگران قرار داده تا آنها به نفع خود استفاده کنند.

وی تصریح کرد: سیاست جدید سازمان توسعه تجارت و دیگر مسئولان متناقض با اصل اقتصادمقاومتی است و باید مسئولان در این زمینه بسرعت این نقیصه را برطرف کرده و زمینه اجرای فرمایشات مقام معظم رهبری را فراهم کنند. چون اگر این اتفاق صورت نگیرد کم‌کم شاهد افزایش مشکلات اقتصادی در کشور خواهیم بود.

این عضو کمیسیون صنایع با تاکید بر رعایت اصول اقتصادمقاومتی گفت: پرسش اصلی درباره واردات خودروی آمریکایی این است که آیا این خودرو نیاز اصلی کشور بوده که مسئولان اجازه واردات آن را داده‌اند؟ آیا به تبعات اجتماعی آن هنگام تردد در سطح کشور توجه کرده‌اند؟ بنابراین بهتر است سیاستگذاران و مسئولان مربوطه در این زمینه دوباره فکری کرده و پس از آن تصمیم‌گیری صحیح را انجام دهند.

مجوزی که 6 ماه پیش صادر شد

فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در این مورد گفت: شش ماه پیش یک شرکت داخلی به عنوان نماینده رسمی شورولت فعالیت خود را در ایران آغاز کرد و گواهی فعالیت آن صادر شده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر امکان ثبت سفارش برای واردات شورولت فراهم است و حتی چند نفر نیز متقاضی واردات این محصولات به صورت آزاد هستند.

احتشام‌زاد در پاسخ به این پرسش که با توجه به ممنوعیت واردات کالاهای مصرفی از آمریکا، مجوز واردات شورولت چطور صادر شده است، افزود: خودرو کالای مصرفی نیست بلکه سرمایه‌ای است و جزو گروه 10 کالایی محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد: در مجوز سازمان توسعه تجارت، مبدأ واردات شورولت، کره‌جنوبی عنوان شده و قرار نیست این خودروها از آمریکا وارد شوند.

توضیحات مسئول انجمن واردکنندگان خودرو در حالی است که حتی اگر مبدأ واردات این خودروها کره‌جنوبی باشد، باز هم محصول آمریکایی محسوب شده و سود آن نصیب شرکت اصلی که متعلق به آمریکاست، خواهد شد. ضمن این‌که گروه 10 اولویت کالایی واردات را کالاهای مصرفی تشکیل می‌دهد.

همچنین با وجود پیگیری‌های روزنامه جام‌جم مسئولان سازمان توسعه تجارت، پاسخی به این موضوع ندادند.

عماد عزتی

اقتصاد