نوع دیگر برنامه‌سازی

یک برنامه پرمخاطب باید چه مشخصاتی داشته باشد تا بتواند پرمخاطب لقب بگیرد؟ برنامه‌های عید امسال تلویزیون نشان داد که هر اثر پرمخاطبی باید مختصات خودش را داشته باشد، نیازهای مخاطب را بشناسد و در حد امکان چند قدمی هم از او جلو باشد.

این نشانه‌های حداقلی یک برنامه پرمخاطب تلویزیونی است، اما البته طبیعی است که باید چنین برنامه‌ای ویژگی‌های دیگری هم داشته باشد مثلا فرم و ساختارش به همان اندازه که لازم است نو باشد باید برای مخاطب این رغبت را ایجاد کند که به تماشای چنین برنامه‌ای بنشیند و همین ایجاد رغبت در مخاطب یعنی این که سازندگان اثر نصف راه را رفته و می‌توانند نزد خود این گونه تصور کنند که بارشان سالم به مقصد خواهد رسید، اما بعضی وقت‌ها هم پیش‌بینی‌ها درست از آب درنمی‌آید. گرچه روی کاغذ و براساس تجربه‌های پیشین نتایج دیگری حاصل شده است. برنامه‌های امسال عید تلویزیون هم کم و بیش این گونه بود. یعنی با وجود آن که معمولا آثار نمایشی به خودی خود هر ساله می‌توانستند بسیاری از مخاطبان را پای شبکه‌های سیما بنشانند، اما امسال اتفاقی افتاد که در نوع خودش کم‌نظیر بود و آن پیش افتادن آثار ترکیبی بر این نوع آثار بود. خندوانه، دورهمی و شب کوک برخی از برنامه‌هایی بودند که توانستند در این کارزار بیشترین مخاطب را با خود همراه کنند. شاید یکی از بزرگ‌ترین ویژگی تمام این نوع برنامه‌ها حضور پرتعداد تماشاگرانی بود که در صحنه این آثار را همراهی می‌کردند.

بجز این سازندگان این برنامه‌ها تلاش کرده بودند علاوه بر استفاده از هنرمندان شناخته شده، عنصر غافلگیری را هم به کار اضافه کنند. مثلا هنرمندی شعله‌ور که در حال خواندن یک ترانه است به همان اندازه غافلگیرکننده است که مثلا تراشیده شدن موی سر یک هنرمند محبوب آن هم روی صحنه که این دومی گرچه تذکر گرفت، اما سر و صدایی که در فضای مجازی ایجاد کرد، باعث شد تا این برنامه بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

دو: ساخت برنامه‌هایی چون خندوانه، دورهمی و شب‌کوک نشان داد که هنوز می‌توان با همان ساختارهای پیشین برنامه‌های جذابی را روانه آنتن کرد به شرط آن‌که «محتوای قابل اعتنایی برای ارائه به مخاطب» داشته باشد و بجز این با نوآوری‌ها و تازگی هم همراه باشد. اگر در خندوانه رامبد جوان در ایام عید نوع دیگری از برنامه را تدارک می‌بیند که هم در شکل و هم در محتوا برای مخاطب تازگی دارد همان امتیازی که باعث می‌شود مخاطب باز هم کار را دنبال کند و آن را دوست داشته باشد، مهران مدیری هم در دورهمی، کم و بیش این‌گونه عمل کرده است.

نوع استندآپ کمدی‌هایی که مدیری در این برنامه اجرا می‌کند بیش از پیش اندازه توانایی‌های او را مشخص می‌کند. رودررویی با مخاطبان پرتعداد در نمایش‌هایی که اجرا می‌شود، اندازه ریسک‌پذیری او را به نمایش می‌گذارد و این‌که او تلاش کرده به نوعی نواقص در حاشیه‌های 1 و 2 را با یک کار قابل اعتنا جبران کند که باید گفت کم و بیش هم موفق بوده است.

در برنامه شب‌ کوک هم چنین اتفاقی افتاده و مخاطب پیگیر مسابقات تلویزیونی، با نوع دیگری از این نوع مسابقات مواجه شده است.

به نظر می‌رسد تلویزیون با توجه به تجربیات عید امسال باید بیش از اینها به برنامه‌های ترکیبی و تجربه راه‌های نرفته در این زمینه بپردازد، آن هم به یک دلیل ساده: مخاطب به این نوع برنامه‌سازی روی خوش نشان داده است.

مهدی غلامحیدری - دبیر قاب‌ کوچک