دانش فضایی

پرتاب فالکون ۹ ؛ اواسط آذر

کمپانی خصوصی فناوری‌های اکتشافات فضایی که با عنوان اسپیس ایکس نیز شناخته می‌شود، به‌تازگی خبر داد قصد دارد موشک فالکون ۹ را ـ که حدود چهار ماه پیش هنگام پرتاب منفجر شد ـ پس از اصلاح و ارتقا بار دیگر در ‌اوایل دسامبر(اواسط آذر) به سکوی پرتاب بازگرداند. این موشک که با ارتفاع ۶۳ متر، حامل محموله‌ای دو تُنی به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی بود، در کمتر از سه دقیقه پس از پرتاب از فلوریدا هفتم تیر امسال منفجر شد. علت انفجار وجود یک پایه فولادی معیوب در قسمت بالایی موشک گزارش شد.

کد خبر: ۸۴۹۹۰۲

پایه معیوب شکست و مخزن گاز پرفشار هلیوم را در محل قرارگیری آن حرکت داد. نشت حجم زیاد هلیوم در نتیجه شکستن پایه نگهدارنده موجب افزایش بیش از حد فشار موتور و در نهایت انفجار آن گردید. اکنون اسپیس ایکس کوشیده با رفع این نقص و نیز رعایت سایر اقدامات احتیاطی از بروز مجدد واقعه جلوگیری کند.

لی روزِن، معاون مأموریت و عملیات راه‌اندازی اسپیس ایکس در کنگره بین‌المللی فضانوردی اعلام کرد، موشک فالکون ۹ شش تا هشت هفته آینده یک بار دیگر آماده پرتاب خواهد شد. این موشک که پس از ۱۸ بار پرتاب موفق با نقص فنی مواجه شد در مأموریت آتی حامل یک ماهواره مخابراتی متعلق به کمپانی خدمات ماهواره‌ای اِس‌ای‌اِس خواهد بود. اسپیس ایکس به علاوه قصد دارد موشک مرحله اول را به جای سقوط در اقیانوس، روی یک پلتفرم در اقیانوس اطلس به صورت سالم فرود آورد. این کمپانی به منظور تضمین فرود موفقیت‌آمیز فالکون ۹ از یک نسخه به‌روز شده که از نسخه پیشین این موشک قدرتمندتر است، استفاده خواهد کرد.

هدف اسپیس ایکس از این اقدام، بازگرداندن موشک‌ها پس از هر پرتاب به چرخه مصرف است تا از هزینه‌های مأموریت‌های فضایی کاسته شود. ساخت موشک‌های فضایی ده‌ها میلیون دلار هزینه برمی‌دارد و اغلب این موشک‌ها پس از یک بار پرتاب، دیگر قابل استفاده نیستند. کمپانی فرانسوی آریان اسپیس و نیز کمپانی آمریکایی بلو اوریجین متعلق به جف بِزوس مدیرعامل آمازون، پیشتر از طرح‌های مبتکرانه ساخت موشک‌های قابل استفاده مجدد سخن گفته بودند. این در حالی است که اسپیس ایکس،‌ نخستین کمپانی ای است که این ایده را به مرحله اجرا درمی آورد.

برخی کارشناسان معتقدند، با توجه به این که از پرتاب ناموفق فالکون ۹ چند ماه می‌گذرد، این کمپانی زودتر از موعد قابل انتظار به مأموریت فضایی جدید اقدام کرده است. پس از انفجار موشک آنتارِس در ششم آبان سال گذشته، کمپانی اوربیتال اِی‌تی‌کی تا کنون اقدام به پرتاب جدیدی نکرده است. ناسا نیز بعد از فاجعه شاتل کلمبیا در سال ۲۰۰۳ یک وقفه دو ساله را در از سر گرفتن پرتاب‌های مجدد تجربه کرد. چنانچه پرتاب مجدد فالکون ۹ برای دومین بار با شکست مواجه شود، می‌تواند پایانی بر مأموریت‌های سرنشین دار این کمپانی قلمداد شود.