کاهش آلودگی هوا یا حقوق شهروندی

تا جایی که اسکندر مومنی جانشین فرمانده نیروی انتظامی درباره اجرای این طرح و نظر پلیس در این خصوص به ایسنا می‌گوید: قطعا هر طرح جدید الزاماتی دارد که اولویت آن رعایت حقوق مردم است. لذا معتقدیم طرح‌های پی در پی و مطالعه نشده که در آن حقوق مردم نقض شود، نباید نظم مردم را برهم بزند.

این در حالی است که رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران به مهر می‌گوید: طرح کاهش یا LEZ، هیچ مشکلی ندارد و باید هر چه زودتر اجرا شود. اقبال شاکری ادامه می‌دهد: نکته مهم این طرح، دغدغه اجتماعی آن، یعنی رعایت عدالت در برخورداری مردم از امکانات شهر است که این موضوع در تهیه و تدوین طرح مذکور نیز مورد تأکید قرار گرفته است.

رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران در ادامه با تأکید بر این که براساس بررسی‌های به‌عمل آمده، اجرای طرح زوج و فرد، نتیجه لازم را در بر نداشته می‌گوید: طرح کاهش، هیچ‌گونه مشکل اجرایی ندارد و به عنوان طرحی که برخورداری عادلانه مردم از معابر شهری را هدف‌گذاری کرده، باید هر چه زودتر اجرا شود.

طرحی که با عدالت اجتماعی منافات دارد

در صف موافقان و مخالفان LEZ اسامی آشنای دیگری هم به چشم می‌خورد. رئیس پلیس سابق راهور تهران یکی از مخالفان اجرایی شدن این طرح است. آن هم وقتی که بوضوح اعلام می‌کند این طرح با عدالت اجتماعی منافات دارد. سرهنگ هادی هاشمی در ادامه به جام‌جم می‌گوید: با این طرح تنها کسانی می‌توانند وارد محدوده مرکزی شهر شوند که از تمکن مالی بالایی برخوردار باشند و بتوانند وسایل نقلیه گرانقیمتی را بخرند که استانداردهای ایمنی زیست محیطی بالایی دارند. درحالی که این موضوع با عدالت اجتماعی منافات دارد.

رئیس پلیس سابق راهور تهران با اشاره به توان اقتصادی پایین بیشتر خانواده‌ها و روی آوردن آنها به خودروهای داخلی می‌گوید: بیشتر خودروهای تولید داخل از نظر استانداردهای زیست‌محیطی در محدوده رنگ سبز(گروه سبز خودروهای برقی، هیبریدی و خودروهای یورو5 به بالا) قرار نمی‌گیرند؛ متاسفانه درحال حاضر خودروسازان ما یا برای خودشان دولت تشکیل داده‌اند یا پشت دولت و وزارت صنایع پنهان شده اند. حمایت دولت از آنها هم باعث شده که به روند تولید خودروهای بی کیفیت و فاقد استاندارد ادامه بدهند . از طرف دیگر تعرفه‌های سنگین گمرکی و مالیاتی برای خودروهای خارجی باعث شده جمعیت زیادی از شهروندان ما بالاجبار به سمت خرید خودرو‌های داخلی هدایت شوند. خودروهایی که به دلیل کیفیت پایینشان در محدوده زرد (خودروهایی با استاندارد زیر یورو 5) قرار می‌گیرند.

این کارشناس عالی ترافیک می‌گوید: محدوده مرکزی شهر جدای از مسائل زیست‌محیطی که خیلی مهم است و باید برای حفظ آن کوشید، متعلق به همه شهروندان است، خیابان‌ها بیت‌المال است چرا برای ورود به آن باید محدودیتی از این نوع به وجود بیاید؟ این خلاف عدالت است چون واقعیت موجود جامعه ما این است که مردم ما از نظر اقتصادی در وضعیتی نیستند که خودروی گروه سبز و یورو5 به بالا بخرند.

الزام به انجام تحقیقات بیشتر

طرح جدید کاهش آلودگی هوا در خیابان‌های پایتخت دوروز پیش در کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم خبرساز شد. اسماعیل دوستی یکی از اعضای کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر در این باره به جام‌جم می‌گوید: طرح جدید روز یکشنبه در کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد در مورد این طرح بررسی‌های بیشتری انجام شود و بعد از بررسی‌های به‌عمل آمده دوباره این گزارش به شورا ارائه شود.

از نظر این عضو شورای شهر، دلایل زیادی برای اجرایی نشدن طرح LEZ وجود دارد. دوستی با اشاره به این موضوع می‌گوید: تا پلیس راهور اجازه ندهد این طرح اجرایی نمی‌شود.

در حقیقت دو ایراد بزرگ به بحث گرفته شده است؛ یکی موضوع معاینه فنی خودروها است؛ از طرف دیگر افکار عمومی ممکن است به این طرح ایراد بگیرد، زیرا خیلی از رانندگان خودروهای داخلی نمی‌توانند در سطح شهر تردد داشته باشند. درحالی که رانندگان خودروهای لوکس و گرانقیمت می‌توانند در شهر تردد کنند، برای این سوال‌ها هم باید پاسخ قانع‌کننده‌ای پیدا شود.

جزئیات طرح محدوده کاهش آلودگی هوا

سابقه طرح LEZ را که جست‌وجو کنید به صدونوزدهمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور می‌رسید. به 31 تیرماه و زمانی که دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور بعد از پایان این جلسه از تصویب طرح محدوده کاهش آلودگی هوا (LEZ) در سومین جلسه شورای عالی ترافیک کشور در سال 94 خبر داد.

مهدی یدی همدانی جایگزینی محدوده کاهش آلودگی هوا به جای طرح زوج و فرد را دومین دستور کار این جلسه خواند و به خبرنگاران گفت: این طرح در این جلسه به تصویب رسید ولی برخی ابهامات جزیی در خصوص دسته بندی خودروها وجود دارد که نیازمند ایجاد سیستم آماری جدیدی در بانک اطلاعاتی پلیس راهور برای خودروها به لحاظ ‌زیست محیطی است.

شاخص ناسالم بودن هوا

یدی همدانی درباره شاخص‌های در نظر گرفته شده برای تشخیص ناسالم بودن هوا گفت: شاخص مورد استفاده AQR است که هوا در آن به شش رده هوای پاک، سالم، ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم، بسیار ناسالم و وضعیت خطرناک تقسیم می‌شود و اگر شاخص AQR بالای 150 قرار گیرد هوا ناسالم است که تقریبا با شرایط اضطرار در گذشته برابر است. در این شرایط وزارت بهداشت باید اعلام کند که وضعیت هوا ناسالم بوده و این موضوع در کارگروه استان که به دبیری سازمان حفاظت محیط‌زیست تشکیل می‌شود، مطرح و بعد از تایید از طریق حفاظت محیط‌زیست موضوع به مردم اعلام می‌شود.

رنگ‌بندی براساس استاندارد‌های زیست‌محیطی

در طرح LEZ خودروها به سه گروه تقسیم می‌شوند. بر این اساس خودروها به سه گروه‌ قرمز، زرد و سبز تقسیم شدند؛ که گروه قرمز شامل خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی، گروه زرد خودروهایی با استاندارد زیر یورو 5 که شامل اکثر خودروهای کشور هستند و گروه سبز خودروهای برقی، هیبریدی و خودروهای یورو5 به بالا هستند. برای گروه قرمز یعنی خودروهای فرسوده و خودروهایی که معاینه فنی ندارند در تمام روزهای کاری سال از ساعت6 صبح تا ساعت 19 ورود به محدوده طرح ممنوع خواهد بود. برای گروه زرد که اکثر خودروها را شامل می‌شوند در روزهایی که هوا در شرایط ناسالم قرار بگیرد محدودیت تردد زوج و فرد اعمال می‌شود و گروه سبز که خودروهای پاک هستند تابع وضعیت هوا نیستند و در همه شرایط می‌توانند وارد محدوده شوند.

مینا مولایی

جامعه