زهری با قابلیت کشتن سلول‌های سرطانی!

به گزارش ایسنا، زنبور Polybia paulista با تولیدکردن زهری که حاوی نوعی ماده مبارزه‌کننده قدرتمند با سرطان است، از خود محافظت می‌کند.

محققان نشان دادند چگونه سم زهر «Polybia-MP1» یا «MP1» به طور گزینشی سلول‌های سرطانی را بدون آسیب‌رساندن به سلول‌های عادی می‌کشد.

سم «MP1» با لیپیدهایی تعامل برقرار می‌کند که به طور نامعمول بر روی سطح سلول‌های سرطانی توزیع شده‌اند و روزنه‌هایی خلق می‌کند که به مولکول‌های حائزاهمیت برای عملکرد سلول سرطانی امکان نشت‌کردن می‌دهد.

ارائه درمان‌های سرطانی که به ترکیب لیپیدی غشای سلول حمله می‌کنند، گروه کاملا جدیدی از داروهای ضدسرطانی خواهند بود.

این امر در ارائه ترکیبات جدید دارویی کارآمد خواهد بود که در آن‌ها، چندین دارو به طور همزمان برای درمان سرطان و با حمله‌کردن همزمان به بخش‌های مختلف سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند.

سم MP1 علیه پاتوژن‌های میکروبی و با مختل‌کردن غشای سلول باکتریایی عمل می‌کند. این پپتید ضدمیکروبی نوید جدیدی برای محافظت‌کردن از انسان در مقابل سرطان است.

این سم می‌تواند رشد سلول‌های سرطان پروستات و مثانه و همچنین سلول‌های مقاوم در مقابل داروهای چندگانه را مهار کند.

با این حال، تاکنون مشخص نبود که چگونه MP1 به طور گزینشی سلول‌های سرطانی را بدون آسیب‌رساندن به سلول‌های عادی نابود می‌کند.

دانشمندان تصور می‌کردند کلید حل این معما شاید در ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد غشای سلول‌های سرطانی نهفته باشد.

در غشاهای سلول‌های سالم، فسفولیپیدهایی به نام فسفاتیدیل‌سرین (PS) و فسفاتیدیل اتانل آمین (PE) در ورقه درونی غشا و مشرف به درون سلول قرار گرفته‌اند. اما در سلول‌های سرطانی، PS و PE در غشای بیرونی و مشرف به پیرامون سلول واقع شده‌اند.

دانشمندان نظریه خود را با خلق مدلی از غشاها ارائه دادند که تعدادی از آن‌ها حاوی PE و PS بودند و در معرض MP1 قرار داده شدند. محققان از طیف وسیعی از تکنیک‌های تصویربرداری و زیست‌فیزیکی برای توصیف اثرات نابودگرانه MP1 بر روی غشاها استفاده کردند.

نتایج نشان داد وجود PS اتصال MP1 به غشا را افزایش داد و از سوی دیگر وجود PE توانایی MP1 برای مختل‌کردن سریع غشا را بالا برد و اندازه روزنه‌های سلول سرطانی را زیاد کرد.

این روزنه‌های بزرگ که ظرف چند ثانیه شکل گرفتند، به مولکول‌های حیاتی مانند آر‌ان‌ای و پروتئین‌ها امکان فرار آسان از داخل سلول‌های سرطانی را دادند.

دانشمندان در تحقیقات آتی به دنبال تغییردادن توالی آمینواسید MP1 برای بررسی چگونگی ارتباط ساختار این پپتید با عملکردش و ارتقای بیشتر گزینش‌پذیری آن برای درمان‌های بالینی هستند.

درک سازوکار عملکرد این پپتید به مطالعات بیشتر برای ارزیابی پتانسیل آن جهت کاربرد در پزشکی کمک می‌کند.

جزئیات این تحقیق در مجله «Biophysical» ارائه شد.