نشاط کودکان در‌ حصار‌ خانه‌های قوطی‌ کبریتی

ویژه کودکان 2 تا 3 سال

‌ توپ بازی : برای مشارکت کودک، در ابتدا می‌توانیم کمی با او توپ بازی کنیم، بعد از او بخواهیم تا توپ‌هایش را دسته‌بندی کند. مثلا توپ‌های همرنگ را در یک سبد قرار دهیم، بعد آنها را با صدای بلند بشماریم، سپس از او بخواهیم این کار را انجام دهد. این بازی را می‌توان با اشکال متفاوت دیگری مثل خانه‌سازی کودک نیز انجام داد. هدف از این بازی آشنایی کودک با مفهوم طبقه‌بندی اشکال است.

‌ تقلید صدای حیوانات : به هر یک از کودکان یک شماره می‌دهیم و به آنها می‌گوییم که هر فرد با شنیدن شماره‌اش باید صدای یک حیوان را تقلید کند. برای مثال، شماره یک صدای گنجشک، شماره دو صدای اردک و... سپس یک شماره انتخاب می‌شود و کودک باید با شنیدن شماره‌اش صدای حیوان مورد نظر را درآورد. کودکی که نتواند به موقع صدای حیوان را بگوید یا شماره‌اش را فراموش کند، بازنده است. هدف از این بازی تقویت مهارت‌های کلامی، رفع خجالت و نشاط می‌باشد.

تقلید حرکات دست : یکی از والدین یا حتی یکی از کودکان، یک سری حرکات را با دست انجام می‌دهند و از دیگران می‌خواهد به صورت انفرادی این کار او را تقلید کنند. برای مثال، حرکت باز و بسته کردن انگشتان دست به صورت دوتایی و... هدف از این بازی تقویت دقت، هماهنگی چشم و دست و مهارت‌های حرکتی است.

جور کردن جفت‌ها : چند جفت جوراب و دستکش و... را با مشارکت کودک انتخاب کنیم و از هر جفتی یکی را برداریم و در گوشه‌ای قرار دهیم، البته باید در دسترس کودک باشد. بعد از او بخواهیم که جای هر یک را به ما بگوید. برای مثال، یک جوراب زیر میز، یک دستکش روی مبل و... بعد از کودک بخواهیم تا جفت‌ها را در کنار هم قرار دهد، البته در یک مدت زمان کوتاه. در این بازی تحرکات جسمی، دقت و نشاط کودک تقویت می‌شود.

بشین پاشو: در این بازی به کودکانمان توضیح بدهیم که وقتی می‌گوییم بنشینید، باید بایستند و وقتی می‌گوییم بایستید، باید بنشینند؛ یعنی بر عکس حرف ما عمل کنند. برنده کسی است که بدون اشتباه به دستورات عمل کند. هدف از این بازی تقویت سرعت عمل، تحرکات جسمی و مغزی و دقت کودک است.

حدس بزن : یکی از اسباب‌بازی‌های کودک را داخل پارچه‌ای قرار می‌دهیم و از او می‌خواهیم تا با لمس کردن حدس بزند که این کدام اسباب بازی اوست؛ سپس او را تشویق و تحسین کنیم. با این بازی ادراک فضایی کودک تقویت می‌شود.

قصه‌گویی :در این سن کتاب‌های خوبی برای کودکان وجود دارد. کتاب‌هایی را تهیه کنیم که تصاویر بزرگ دارند و دارای اشیا یا حیوانات هستند؛ بعد با توجه به تصاویر، داستانی را بیان کنیم. البته در هنگام قصه گفتن بهتر است، مثلا صدای حیوانات را تقلید کنیم تا جذابیت بیشتری برای کودک داشته باشد. هدف از این بازی پرورش قدرت تخیل و ذهنی خلاق است.

بازی با کاغذ :در این بازی از کودکان می‌خواهیم کاغذهای باطله را در مدت زمان معینی پاره کنند، هر کسی بتواند کاغذها را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کند، او برنده است یا از بچه‌ها بخواهیم کاغذها را که در مقابلشان قرار دارد، مچاله و سپس در سبد وسط اتاق پرتاب کنند و... هدف از این بازی تقویت سرعت عمل، دقت، تخلیه هیجانی و مهارت‌های حرکتی ظریف می‌باشد.

ویژه کودکان 4 تا 6 سال

تشخیص جهات :این بازی می‌تواند به شکل انفرادی یا با تشکیل چند گروه 2 نفره انجام شود. بازی به این صورت است که چشمان یکی بسته می‌شود و نفر دیگر به عنوان راهنما فقط با دادن علامت چپ و راست، بالا و پایین، جلو و عقب و...‌ فرد را راهنمایی می‌کند، تا شیء مورد نظر را پیدا کند. البته زمان خیلی مهم است و هدف از این بازی تقویت دقت و تمرکز و نیز جهت‌یابی می‌باشد.

به یاد سپردن : در این بازی ما می‌توانیم جای برخی از وسایل را عوض کنیم و با ایجاد صدا مسیر را به کودک نشان دهیم. هدف از این بازی تقویت دقت و تمرکز، تحریک حافظه و نشاط می‌باشد.

خرید وسایل : در این نوع بازی می‌توانیم با کاغذ، پول درست کنیم و برخی وسایل خانه را قیمت‌گذاری کنیم
کودک باید با پولی که در اختیار دارد بهترین خرید را بکند. هدف از این بازی آموزش‌های اقتصادی به کودک می‌باشد.

‌پانتومیم : اول ما بزرگ‌ترها می‌توانیم با هنر خود و با نمایش بازی کردن بدون حرف زدن فعالیتی را نشان دهیم و از کودکمان بخواهیم که کلمه مورد نظر را حدس بزند و در مرحله بعد بر عکس؛ البته زمان خیلی اهمیت دارد و هدف از این بازی تقویت دقت، تمرکز، تحریک حافظه و نشاط می‌باشد.

‌بازی حافظه : نفر اول بازی می‌تواند کلمه‌ای را بگوید، دومی باید کلمه دیگری را به آن اضافه کند و به همین ترتیب، تا جمله معنی‌داری کامل شود. کسی که نتواند کلمات نفرات قبل را بگوید، می‌بازد. یا بازی اسم و فامیل. هدف از این بازی‌ها تقویت دقت و آموزش حروف و کلمه‌سازی با حروف می‌باشد.

‌بازی با آب : اشیا گوناگونی را به کودک می‌دهیم، که آنها را داخل آب قرار دهد و ببیند که آیا در آب فرو می‌رود یا نه، بعد درباره آن صحبت کنیم. «چه اتفاقی می‌افتد؟» «اوه نگاه کن روی آب ایستاده شنا می‌کند» و... در این بازی کودکان بر اثر کسب تجربه یاد می‌گیرند که بعضی از اشیا در آب فرو می‌روند؛ مثل، چوب، پلاستیک و بعضی روی آب شناور می‌مانند؛ مثل، فلز و... و بعضی از اجسام نیز مانند پارچه، کاغذ آب را به خود جذب می‌کنند و... هدف این بازی‌ها پرورش خلاقیت می‌باشد.

‌ حس لامسه: در این بازی اشیا مختلفی را درون یک جعبه مقوایی مثل جعبه کفش، قرار می‌دهیم، به طوری که کودک آنها را نبیند، سپس روی دیواره کناری آن را، سوراخی ایجاد می‌کنیم؛ بعد از او می‌خواهیم دستش را درون جعبه برده و با لمس کردن اشیا آنها را نام ببرد. این بازی به تقویت حس لامسه کودک کمک می‌کند.

‌نشانه‌گیری : برای این بازی سبد یا جعبه پلاستیکی را گذاشته و از کودک می‌خواهیم تا توپ یا کاغذ مچاله شده را از فاصله‌ای معین به داخل سبد پرتاب کند. این بازی به تقویت دقت و تمرکز کودک ما کمک می‌کند.

‌ بازی نمایشی : در قالب اجرای نمایش با کودکان، از وسایلی مثل عروسک‌های نمایشی یا حتی عروسک‌هایی که خودمان در منزل هم می‌توانیم بسازیم، می‌شود استفاده کرد. این بازی‌ها و حرف‌هایی که در آن زده می‌شود گاهی به کشف برخی نگرانی‌ها، ترس‌ها و آرزوهای بچه‌ها می‌انجامد و حتی می‌شود با این روش آن مشکلات را حل کرد.

‌تغییر کاربری اسباب‌بازی : ما با خلاقیت خود می‌توانیم کاربری‌های دیگری به اسباب‌بازی اضافه کنیم. به عنوان مثال می‌توان از پازل‌هایی که برای کودکمان تکراری شده برای آموزش رنگ‌ها، داستان‌سازی برای اتفاق تصویر و... استفاده کنیم. همچنین می‌توانیم مسابقه سرعت بین دو نفر که به طور مجزا پازل را می‌سازند، برگذار کنیم. هدف از این کار پرورش ذهنی خلاق می‌باشد.

و در پایان‌

اگر مجبوریم بخاطر زندگی در آپارتمان‌های کوچک، کودکان را از بازی‌های پر سر و صدا و پر جنب و جوش در داخل خانه منع کنیم، باید فرصتی را برای انجام چنین بازی‌هایی در بیرون از خانه فراهم کنیم. زیرا بازی‌های پرتحرک همانند اکسیژن برای کودکان ضرورت دارد. بنابراین باید به کودکانمان اجازه فعالیت بدنی و جست و خیز و بپر بپر را بدهیم، تا استخوان‌های محکم و قوی داشته باشند، زیرا وقتی عضلات کودک به کار گرفته نشود و به استخوان‌های او بر اثر بازی فشارهایی وارد نشود، این بچه‌ها در آینده دچار پوکی استخوان می‌شوند. بنابراین باید طی روز زمانی را به بازی کودکانمان اختصاص دهیم و او را به نزدیک‌ترین پارک محل ببریم. البته این نکته مهم است که زمانی کودک را به محیط‌های بیرون مثل پارک ببریم که کودک میل به انجام بازی‌های پرتحرک داشته باشد تا بخوبی از بازی اشباع شده و در منزل به بازی‌های کم تحرک و فکری بپردازد. همچنین می‌توانیم او را در کلاس‌های ورزشی ثبت‌نام کنیم تا کودک حداقل هفته‌ای 3 بار بتواند انرژی خود را تخلیه کند؛ زیرا کودکان ذاتا با نشاط و پرتحرک هستند و این نشانه سلامتی جسم و روحشان است.

مترجم: نسرین علی‌محمدی
منبع: kidshealth.com