هیات‌های تجاری و اعتماد به نفس ملی

در همین حال، شکل جالب ماجرا این است که تحریم‌کنندگان دیروز و آنان که به بهانه‌های مختلف دست اقتصاد ایران را در پوست گردو گذاشتند و باعث توقف بسیاری از خطوط تولید به‌خاطر عدم ارسال قطعه، توقف ارائه فناوری، خروج سرمایه‌ها یا کارشناسان و غیره شدند، در صف اول ورود به اقتصاد ایران هستند لذا کشورهایی چون آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و... شتابزده چمدان می‌بندند تا از کیک فرصت‌های اقتصاد ایران سهمی بیشتر به خود اختصاص دهند اما جالب‌تر، این است که ادبیات، نوع برخورد و سخنگویی این هیات‌های خارجی از سر بی‌نیازی و بی‌اعتنایی است؛ انگار که برای جلوگیری از انتقاد بجای اقتصاد ایران از بدعهدی، دست پیش را می‌گیرند که پس نیفتند و لذا استراتژی بهترین دفاع، حمله است را انتخاب کرده‌اند.

نمونه بارز این جنگ روانی، در اظهارات جالب لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه است که در طول مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب، رسانه‌های ایرانی بدرستی لقب «مرد منفور مذاکرات» را به او داده بودند.

فابیوس دیروز و در آستانه سفر به تهران به خبرگزاری فرانسه گفته است: درست است که فرانسه در مذاکرات هسته‌ای با ایران موضع سختگیرانه‌ای داشت، اما آیا به خاطر آن، شرکت‌های فرانسوی باید تنبیه شوند؟!...

ملاحظه می‌کنید که تحریم‌کنندگان دیروز چگونه با فرار به جلو و با پررویی هر چه تمام‌تر، سابقه بد عهدی خود را با شرکای ایرانی به فراموشی سپرده و تقاضا دارند، در سفر جدید هیات‌های تجاری‌شان به ایران، ‌آب هم از آب تکان نخورد لذا باید به مذاکره‌کنندگان با این هیات‌های خارجی که عموما تشکل‌های بخش خصوصی و دستگاه‌های اقتصادی هستند، تذکر داد که اسیر این جنگ‌های روانی نشوند و در مذاکرات به طرف مقابل بفهمانند که مجبور است در قراردادهای احتمالی آینده، شرایط و مکانیزم‌هایی را بپذیرد که در صورت بروز تلاطم‌های سیاسی، نتواند مانند گذشته بدعهدی کند و بدعهدی احتمالی غرامت سنگین و تبعات حقوقی متعددی را در پی‌خواهد داشت.

با این حال این سوال پیش می‌آید که چرا در گذشته، یک چنین مکانیزم‌های تنبیهی در قراردادهای منعقده با شرکای خارجی اقتصاد ایران پیش‌بینی نشده بود. پاسخ این پرسش مهم را باید در کمبود اعتماد به نفس ملی در مذاکرات اقتصادی و اسیر شدن در جنگ روانی حساب شده غربی‌ها جستجو کرد؛ آنجا که آنان در عین بی‌تابی برای حضور فوری در اقتصاد ایران، دم از بی‌نیازی و بی‌اعتنایی به فرصت‌ها و بازار بکر ایران می‌زنند و برخی از شرکای ایرانی هم از ترس از دست دادن شریک، اسیربازی برندهای بزرگ می‌شوند.

به نظر می‌رسد اگر اعتماد به نفس ملی سرجایش باشد، ترفندهای رقبا کارساز نیست و آنان سرانجام به عمده شرایط ایران تن می‌دهند.

سید علی دوستی موسوی - دبیر گروه اقتصاد