معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ، 14 سال بعد

حالا ظاهرا قرار است اجرای این قانون بالاخره شکل عملی‌تری به خود بگیرد. پایان تیرماه، آخرین مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی برای تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی کتابفروشان است. در این شرایط فقط چند روز مانده به پایان این مهلت، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فهرست کتابفروشان – ارائه‌شده از سوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران - را که به تائید این معاونت رسیده‌است، برای برخورداری از معافیت مالیاتی، به رئیس این سازمان ارائه کرده است.

سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد اسلامی در نامه خود به علی عسگری، رئیس سازمان امور مالیاتی، با استناد به دستورالعملی که اواخر سال ۹۳ به امضای دو طرف رسید، خواستار همکاری و انجام اقدامات لازم این سازمان برای برخورداری کتابفروشان مذکور از معافیت مالیاتی مورد اشاره شده است. براساس نامه صالحی، اسامی کتابفروشان عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران که مشمول معافیت مالیاتی هستند، در ۲۸ صفحه به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام شده است.

فهرست ارائه شده از سوی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بر مبنای فهرست ارائه شده از سوی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران است که به تائید این معاونت رسیده است. محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در این باره می‌گوید: ما پیشتر طی نامه‌ای به معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فهرست کتابفروشان عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران را که حدود ۶۰۰ نفر هستند، اعلام کردیم و این معاونت هم پس از بررسی‌های خود، نامه‌ای را به امضای آقای صالحی به رئیس سازمان امور مالیاتی ارسال کرده است که در آن مراتب را برای برخورداری از معافیت مالیاتی این کتابفروشان تشریح کرده و خواستار اجرای دستورالعملی شده که بین وزارت ارشاد و سازمان امور مالیاتی در ۲۴ اسفند ۱۳۹۳ امضا شده است.

زمان آغاز معافیت مالیاتی

اما پرسشی که مطرح است این‌که با ارسال این نامه، ناشران از چه زمانی مشمول معافیت مالیاتی می‌شوند؟ آموزگار در این‌باره در گفت‌و‌گو با مهر توضیح داده است: براساس این توافق، شروع زمان اجرای دستورالعمل یادشده قرار است از ابتدای سال ۹۳ باشد، یعنی کتابفروشان از ابتدای سال ۹۳ باید مشمول معافیت مالیاتی باشند. البته الان کماکان پرونده‌های سال ۹۲ در حال رسیدگی است و با توجه به این‌که کتابفروشان عموما مشمول بند «ج» ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم هستند و تکلیفی به داشتن دفاتر ندارند و تنها تکلیفشان، ناشی از قانون برنامه پنجم توسعه، یعنی تسلیم اظهارنامه مالیاتی است، همکاران کتابفروش تا ۳۱ تیرماه فرصت دارند اظهارنامه خود را تسلیم حوزه‌های دارایی کنند.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت: با توجه به این‌که مقرر است از ابتدای سال ۱۳۹۳ معافیت مالیاتی درباره این شغل (کتابفروشی) اعمال شود، دیگر پرداخت مالیات علی‌الحساب از سوی مودی در زمان تسلیم اظهارنامه - که تا پیش از این مودی ناگزیر از انجام (پرداخت) آن بود - ضرورتی ندارد و کتابفروشان کافی است به دستورالعمل مصوب مورد توافق سازمان امور مالیاتی و وزارت ارشاد ۲۴ اسفند ۹۳ و نیز فهرستی که ما به معاونت فرهنگی ارسال کرده‌ایم و این معاونت هم به سازمان امور مالیاتی ارائه کرده، استناد کنند و معافیت مالیاتی خود را یادآور شوند.

آموزگار در عین حال از ابلاغ‌نشدن دستورالعمل یادشده از سوی سازمان امور مالیاتی به شعب آن خبر داد و افزود: با این‌که چند ماه از امضای این دستورالعمل می‌گذرد، این دستورالعمل هنوز از سوی سازمان امور مالیاتی به حوزه‌های مالیاتی تابعه آن ابلاغ نشده است. کتابفروشان همکار به ما مراجعه و اعلام می‌کنند که هنگام تسلیم اظهارنامه مالیاتی، ممیزان مالیاتی از آنها مالیات خوداظهاری ۴۰ درصدی را به عنوان مالیات علی‌الحساب مطالبه می‌کنند و وقتی که آنها (کتابفروشان) اظهار کرده‌اند که ما مشمول معافیت مالیاتی شده‌ایم، ممیزان اعلام کرده‌اند که چنین دستورالعملی به ما ابلاغ نشده است.

او با اشاره به تلاش اتحادیه متبوعش در مجاب کردن کتابفروشان عضو برای تسلیم بموقع اظهارنامه‌هایشان به حوزه‌های مالیاتی با وجود این‌که مطابق دستورالعمل یادشده، نیازی به داشتن دفتر ندارند و اساسا تکلیفی بر آنها در این خصوص تحمیل نشده است، از سازمان امور مالیاتی خواست دستورالعمل یادشده را به حوزه‌های مالیاتی ابلاغ کند: «امیدوارم اجرای این دستورالعمل با مشکل و مانع رو به رو نشود و این‌گونه نباشد که کتابفروشان از یک طرف روی کاغذ معاف باشند، اما از طرف دیگر از آنها مالیات اخذ شود.»

آنچنان که از فحوای سخن رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان پیداست اعضای این صنف همچنان مالیات پرداخت می‌کنند و ناشران و کتابفروشان امیدوارند این فهرست این بار بتواند ماموران مالیاتی را توجیه کند که آنان دیگر مشمول پرداخت مالیات نیستند.

از معافیت مالیاتی خبرنگاران چه خبر؟

یکی از اقشاری که سال‌هاست براساس قانون باید مشمول معافیت مالیاتی شوند، اصحاب رسانه هستند. با وجود وعده‌های مسئولان در دولت‌های مختلف اما تا امروز هیچ اقدام عملیاتی جدی صورت نگرفته و همچنان اصحاب رسانه مالیات پرداخت می‌کنند.

سال 1386 خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت: براساس بند (ل) ماده 139 قانون و مقررات مالیاتی، فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری از پرداخت مالیات معاف هستند و لازمه آن اخذ گواهی عدم کسر مالیات، از اداره امور مالیاتی است.

سه سال بعد از این خبر، یعنی سال 1389 خبرگزاری مهر در خبری اعلام کرد براساس تفاهم جدید سازمان امور مالیاتی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبرنگاران مشمول معافیت مالیاتی شدند.

در سال 90، علی عسکری، رئیس کل سازمان امور مالیاتی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خبرنگاران خواست با مراجعه به ادارات این سازمان در سراسر کشور و اعلام وضع حرفه‌ای خود، برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی اقدام کنند.

سال 1393 خبرگزاری مهر در خبر دیگری نوشت: لادن حیدری، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت ارشاد با بیان این که معافیت مالیاتی خبرنگاران قانون است، گفت: هیچ خلائی در این زمینه وجود ندارد و امیدواریم با پیگیری‌های خود خبرنگاران و نیز معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، این قانون اجرایی شود.

حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد هم درخصوص بحث مالیات مطبوعات چندی قبل گفت: بند (ل) ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم، کاملا شفاف است و تصریح دارد که رسانه‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند، اما مساله این است که در بعضی جاها سلیقه‌ای عمل می‌شود.

سال گذشته حسین وکیلی، معاون امور مالیات‌های مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور هم درباره علت اخذ مالیات از خبرنگاران به‌رغم صراحت قانونی در مورد معافیت مالیاتی آنها، گفت: خبرنگارانی که به عنوان حقوق‌بگیر برای یک رسانه کار می‌کنند، مشمول فصل حقوق می‌شوند، نه این ماده واحده. معافیت‌های حقوق‌بگیرها هم در ماده ۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم تعیین شده و ربطی به ماده ۱۳۹ ندارد.

با این حال آخرین خبر در این‌باره به صحبت‌های حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برمی گردد که حدودا یک ماه و نیم قبل به موضوع معافیت مالیاتی از مشاغل فرهنگی ـ هنری و تفاهم‌نامه وزارت ارشاد و سازمان مالیاتی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر چنین تفاهم‌نامه‌ای امضا شده است و من برای روشن شدن این تفاهم‌نامه، نکاتی را بیان می‌کنم؛ برای این‌که طیف وسیع‌تری تحت پوشش معافیت مالیاتی قرار گیرند، ما تفاهم‌نامه‌ای را امضا کردیم که چهار حوزه را دربرمی‌گیرد، اما لازم است بگویم شرط برخورداری از این معافیت این است که نهادها مجوزهای لازم را داشته باشند و منطبق با ضوابط فعالیت کنند. علاوه بر اینها اظهارنامه مالیاتی خود را هر سال تکمیل کرده و به سازمان مالیات داده باشند. در غیر این صورت از این معافیت برخوردار نخواهند بود. موسسات انتشاراتی اعم از نشر کتاب به‌صورت مکتوب یا الکترونیک، موسسات مطبوعاتی و فعالان مطبوعاتی اعم از چاپی و الکترونیک، فعالیت‌های فرهنگی در حوزه دیجیتال، جشنواره‌های قرآنی، فرهنگی ـ هنری، نمایشگاهی و... و فعالیت‌های هنری اعم از تولید، توزیع، نشر و تکثیر موسیقی و همین‌طور آثار سینمایی و خانگی، هنرهای تجسمی و سنتی از این جمله است.