ایران صادرات نفت خام خود را ٢ برابر می‌کند

ایران چهارمین دارنده بزرگ ذخایر نفت خام جهان به شمار می‌رود و ظرفیت تولید نفت خام این کشور حدود چهار میلیون بشکه در روز است؛ چنانچه محدودیت‌های پیش‌روی تولید این کشور برداشته شود، این کشور می‌تواند مقام دومی خود را در اوپک احیا کند.

تحریم‌های اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا در سال ٢٠١٢، مانع همکاری‌های شرکت‌های اروپایی با ایران و خرید نفت خام از این کشور شد، در حالی که محدودیت‌های آمریکا، خریداران آسیایی را نیز مجبور به کاهش واردات نفت خام از ایران کرد.

بازگشت ایران برای احیای سهم از دست رفته خود در بازار نفت، می‌تواند بازارهای جهانی را وارد شرایط حساسی کند.

قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال سال گذشته با بیش از ٤٥ درصد کاهش روبه‌رو شد و هم‌اکنون حدود ٦١ دلار برای هر بشکه دادوستد می‌شود، این در حالی است که عرضه جهانی نفت خام روزانه دو میلیون بشکه از تقاضای جهانی برای این ماده فراتر رفته است.

اوپک را متقاعد می‌کنیم

به گزارش شانا، منصور معظمی به روزنامه وال‌استریت ژورنال گفت: ایران در نظر دارد به محض لغو تحریم‌ها صادرات نفت خام خود را دو برابر کند و در حال متقاعد کردن اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برای ازسرگیری نظام سهمیه‌بندی است.

این تحولات می‌تواند عربستان را که برای افزایش صادرات نفت خود تقلا می‌کند و با ازسرگیری نظام سهمیه‌بندی اوپک مخالفت کرده است، وارد رقابتی تازه کند. آنها تائید می‌کنند که بازگشت کامل ایران به بازارهای جهانی برای گرفتن سهم از دست رفته صادرات نفت خود، چگونه می‌تواند وضع کنونی و حالت طبیعی میان کشورهای بزرگ تولیدکننده را تغییر دهد، در حالی که به نظر می‌رسد تهران به توافق هسته‌ای با کشورهای گروه ١+٥ نزدیک شده است و این توافق لغو تحریم‌ها را به دنبال خواهد داشت. معظمی گفت: چنانچه تحریم‌ها برداشته شود، ایران می‌تواند صادرات نفت خام خود را به دو میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه برساند، در حالی که این مقدار با رقم کنونی روزانه یک میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه مقایسه می‌شود. وی افزود: ما مانند خلبانی هستیم که روی باند فرودگاه آماده پرواز است، این شرایطی است که همه کشورمان با آن روبه‌روست.

اعضای اوپک بویژه عراق و عربستان سعودی در ماه‌های اخیر رکوردهای تازه‌ای از تولید و صادرات نفت خام خود بجا گذاشته‌اند، در حالی که از سوی دیگر شاهد نشانه‌هایی از مقاومت تولید نفت خام آمریکا هستیم.

معاون وزیر نفت در امور برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری گفت: انتظار نمی‌رود قیمت‌های جهانی نفت خام بیش از این کاهش یابد؛ زیرا روند کنونی رشد اقتصادی جهان، نشان از افزایش تقاضا برای نفت خام در بازارهای جهانی دارد.

معظمی تصریح کرد: ایران طرح ازسرگیری نظام سهمیه‌بندی تولید اعضای اوپک را دنبال خواهد کرد.

اوپک در سال ٢٠١١ به دلیل حساسیت و رعایت نکردن سهمیه‌های تولید تعیین شده از سوی برخی اعضای اوپک، نظام سهمیه‌بندی را متوقف کرد و سقف تولید روزانه ٣٠ میلیون بشکه را برای ١٢ عضو این سازمان در نظر گرفت؛ عراق از نظام سهمیه‌بندی اوپک معاف بود.

البته وقوع بهار عربی و در پی آن کاهش شدید تولید و عرضه نفت خام لیبی در جریان ناآرامی‌های سیاسی سال ٢٠١١ این کشور، یکی دیگر از دلایل توقف نظام سهمیه‌بندی اوپک به شمار می‌رود. اعضای اوپک در پی رکود شدید اقتصادی جهان در سال ٢٠٠٨ و به دنبال افت شدید قیمت‌های جهانی نفت خام در چند مرحله تصمیم گرفتند روزانه چهار میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه از مجموع سهمیه تولید اعضای این سازمان بکاهند و این رقم را به ٢٤ میلیون و ٨٤٥ هزار بشکه در روز برسانند.

به مدل‌های قبلی بازگردیم

تولید کنونی اعضای اوپک هم‌اکنون از رقم روزانه ٣١ میلیون بشکه در روز فراتر رفته است. معظمی گفت: سازوکار کنونی برای تولید اعضای اوپک مناسب نیست، باید به مدل پیشین که براساس توانایی تولید و ظرفیت تولید بود، بازگردد.

تصمیم برای ازسرگیری نظام سهمیه‌بندی تولید اعضای اوپک به تصویب در نشست وزیران نفت این سازمان نیاز دارد. بیژن زنگنه، وزیر نفت در نشست 15 خردادماه 94 اعضای اوپک در وین اتریش در جمع خبرنگاران از افزایش تولید و عرضه نفت خام ایران بلافاصله پس از لغو تحریم‌های این کشور خبر داد و پیشنهاد ازسرگیری نظام سهمیه‌بندی این سازمان را در نشست ١٦٧ پیشنهاد کرد.

ایران همچنین تهدید کرده بود حتی در صورت عدم احیای نظام سهمیه‌بندی و سطح قیمت‌ها، تولید و عرضه نفت خود به بازارهای جهانی را افزایش خواهد داد.

به گفته مقام‌های کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس، علی النعیمی، وزیر نفت عربستان پیشنهاد ازسرگیری نظام سهمیه‌بندی اوپک را رد کرد، وی معتقد است تا زمان نهایی نشدن افزایش تولید نمی‌توان درباره این پیشنهاد بحث کرد.

معظمی گفت: بدون اظهارنظر درباره کشور خاصی، نظر شخصی من این است که اوپک با این تصمیم موافقت خواهد کرد، اجرایی شدن آن زمانبر خواهد بود، اما به نفع اعضای این سازمان است.

آغاز مذاکرات

بنابر اعلام وزارت نفت و شرکت‌های خارجی، ایران هم‌اکنون با خریداران قدیمی خود در اتحادیه اروپا از جمله شرکت معامله‌گر ویتول سوئیس و تولیدکنندگان بزرگی مانند شرکت انگلیسی ـ هلندی شل، توتال فرانسه و انی ایتالیا و مشتریان کنونی خود در آسیا برای خرید محموله‌های نفتی بیشتر در ارتباط است و مسئولان این شرکت‌ها بتازگی برای مذاکره با مقام‌های ایرانی به تهران سفر کرده‌اند.