چرا گردشگری سلامت در آذربایجان شرقی پا نگرفت؟

به عقیده کارشناسان وجود رقابت در عرصه بهداشت و سلامت باعث شده بیشتر کشورها با ورود به این عرصه و تجهیز خود به امکانات درمانی و نیروهای متخصص، بخت خود را در این بازار امتحان کنند و اگر ما نتوانیم در این رقابت پا به پای آنها پیش برویم، خواه ناخواه تا چند سال آینده ظرفیت و فرصت‌های داشته خود را از دست داده و از گردونه رقابت حذف خواهیم شد.

این در حالی است که استانی همچون آذربایجان شرقی باوجود امکانات و تجهیزات پیشرفته درمانی و فعالیت نیروهای متخصص پزشکی و نیز مجاورت با کشورهای جمهوری نخجوان، ارمنستان، ترکیه و عراق که هر یک از آنها تاثیر زیادی در ایجاد قطب گردشگری سلامت کشور و منطقه دارند، از ظرفیت‌های خوبی در این زمینه برخوردار است که متاسفانه نتوانسته از این ظرفیت بخوبی استفاده کند و حتی در حال از دست دادن همان تعداد بیمارانی است که در گذشته به این استان سفر می‌کردند.

در همین زمینه چندی پیش استاندار آذربایجان شرقی از ارائه خدمات نامطلوب به گردشگران سلامت در استان انتقاد کرده و گفته بود: این امر مهم‌ترین عامل کم شدن تعداد مراجعات گردشگران به این استان است که باید هرچه زودتر جلوی این روند گرفته شود.

اسماعیل جبارزاده افزود: هم اکنون باوجود مبادی ورودی و خروجی فعال در استان و تردد گردشگران از طریق این مبادی، متاسفانه به جای این‌که تاکسی‌های تائید شده مسافران را جابه‌جا کنند، این کار توسط خودروهای شخصی انجام می‌شود که در صورت وقوع حادثه ناگوار، دولت آذربایجان با بازخواست از دولت ایران خواستار توضیح درباره این مساله خواهد شد.

فرماندار تبریز نیز با تائید کاهش تعداد مراجعان گردشگری سلامت به استان می‌گوید: در چند سال اخیر شاهد حضور بیماران زیادی از کشورهای همجوار بخصوص جمهوری آذربایجان بودیم که در قالب گردشگران سلامت وارد کشور می‌شدند و آذربایجان شرقی به دلیل نزدیکی به آنها و نیز داشتن تجهیزات پزشکی و نیروی متخصص درمانی، اولین پایگاه ورودی آنها قلمداد می‌شد، اما به مرور زمان و با اقدامات صورت گرفته از جانب مسئولان داخلی و خارجی مرتبط با این موضوع رفته رفته از تعداد مراجعان خارجی با عنوان گردشگران سلامت در این استان کاسته شد.

شهرتی‌فر می‌افزاید: یکی از این اقدامات تجهیز کردن مراکز درمانی کشورهایی است که برای درمان مجبور بودند بیماران خود را به ایران روانه کنند.به گفته وی، عامل دیگری که در کاهش ورود گردشگران سلامت به داخل تاثیرگذار بوده، این است که پزشکان ایرانی براساس توافقات صورت گرفته با دست‌اندرکاران و مسئولان داخلی و خارجی، به کشور مورد نظر رفته و در آنجا به مداوای بیماران می‌پردازند.

این مسئول یادآور می‌شود: همچنین گذشت زمان، تبلیغات و فراهم کردن امکانات درمانی و نیز ایاب‌و‌ذهاب راحت‌تر باعث شده به مرور بیماران خارجی برای درمان خود به استان‌های دیگری چون گیلان، آذربایجان غربی و تهران سفر کنند.

شهرتی‌فر در عین حال رفتار سودجویانه و نادرست برخی افراد اعم از رانندگان تاکسی، افراد راهنما و کارکنان برخی مطب‌ها را عامل بسیار مهم در کاهش ورود آمار گردشگران سلامت به استان دانسته و تاکید می‌کند: متاسفانه وجود افراد سودجو در عرصه گردشگری اعتماد مراجعه کنندگان را سلب و زمینه نارضایتی بیماران خارجی را فراهم کرده است.

فرماندار تبریز نحوه پذیرش بیماران را در عرصه رقابت بسیار مهم و حساس قلمداد کرده و یادآور می‌شود: در دنیای کنونی که روز‌به‌روز بر تعداد رقابت‌کنندگان و مراکز جذب گردشگر درمانی افزوده می‌شود، اگر عملکرد متولیان مربوط اعم از رانندگان مرز و راهنمایان آنها تا محل اقامت، مطب‌ها و کلینیک‌ها مطلوب‌تر باشد، مسلما در جذب گردشگر ان موفق‌تر عمل خواهیم کرد.

جذب نیروهای متخصص

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان نیز با اشاره به این‌که گردشگری سلامت پردرآمدترین نوع گردشگری است، چون میانگین مدت اقامت به طول دوره درمان بستگی دارد و میزان درآمد آن نیز بیشتر است، می‌افزاید: این امر باعث شده بیشتر کشورهای پیشرفته در زمینه گردشگر سلامت و جذب گردشگر، سرمایه‌گذاری‌های خود را افزایش دهند و در کشور ما و به تبع آن استان آذربایجان شرقی هم به دلیل وجود افراد متخصص و بیمارستان‌های مجهز، بیمارانی از کشورهای همسایه چون آذربایجان، نخجوان و کردستان عراق وارد می‌شوند.

حمزه‌زاده پایین بودن هزینه‌های درمان، اشتراکات فرهنگی، قومیتی و زبانی و بالا بودن قدرت خرید آذربایجانی‌ها را از دیگر عوامل تاثیرگذار در جذب گردشگران سلامت عنوان کرده و می‌افزاید: در سال‌های گذشته استان‌های دیگر در این زمینه فعالیتی نداشتند و بیشتر بیماران و گردشگران سلامت به آذربایجان شرقی و تبریز مراجعه می‌کردند، اما با گذشت زمان و تجهیز آنها به مراکز درمانی به روز و نیروی انسانی متخصص، آنها نیز به جذب گردشگران سلامت اقدام کردند. با این حال درصد جذب آنها نسبت به استان ما کمتر است.

وی با بیان این‌که‌ هم اکنون همه مراکز درمانی و بیمارستان‌ها در سطح استان مشغول ارائه خدمات درمانی به گردشگران خارجی هستند، خاطرنشان می‌کند: هم اکنون همه مراکز درمانی و بیمارستان‌هایی که مشغول ارائه خدمات درمانی به گردشگران سلامت هستد، در حال ساماندهی است تا به این ترتیب خدمات‌دهی به بیماران خارجی فقط در بیمارستان‌های مجهز به امکانات بیشتر انجام شود.

وی همچنین از صدور مجوز فعالیت برای شرکت‌ها و آژانس‌های مسافرتی واجد شرایط خبر داده و یادآور می‌شود: اداره کل طبق دستورالعمل و به منظور جلوگیری از فعالیت سودجویان، تمام دفاتر و آژانس‌های مسافرتی واجد شرایط را ارزیابی کرده و با هماهنگی مسئولان استان مجوز لازم برای فعالیت در زمینه گردشگری سلامت صادر شده است.

سعیده دلال علیپور - جام جم تبریز