از «سیب» بپرسید

دکتر خشایار احمدی ‌‌/‌‌ متخصص گوش و حلق و بینی

دلایل متعددی برای خونریزی از بینی وجود دارد که شما به دو مورد از آن اشاره کردید. فشار خون بالا ممکن است یکی از دلایل خونریزی از بینی باشد، اما در سن شما این مساله خیلی جدی نیست؛ مگر این‌که ناگهان به دلیل خاصی فشار خون شما افزایش یافته باشد که در توضیح به آن اشاره نکرده‌اید. اما بهتر است برای اطمینان به متخصص مراجعه کنید و فشار خون‌تان را اندازه بگیرید. اما علت‌‌های دیگر خونریزی از بینی بسیار زیاد است. به این دلیل معمولا آن را به دو نوع خونریزی قسمت قُدامی یا جلوی بینی و خونریزی قسمت خلفی یا عقبی بینی تقسیم‌بندی می‌کنند. چون درباره علت خونریزی از بینی اطلاعات بیشتری خواسته‌اید به بعضی از موارد آن اشاره می‌کنم.

اشاره کردید هنگام صبح بعد از شستن دست و صورت به این مشکل دچار شدید. یکی از دلایل خونریزی از بینی، فشار آمدن به مویرگ‌ها به دلیل فین کردن شدید است. به این ترتیب مویرگ‌های بینی پاره می‌شود و این پارگی، خونریزی موقت ایجاد می‌کند. دست کردن داخل بینی نیز ممکن است به مویرگ‌ها آسیب بزند و باعث خونریزی از بینی شود. بنابراین حواس‌تان باشد که برای تمیز کردن بینی، روش‌های تهاجمی را انتخاب نکنید! اما مساله بعدی سرماخوردگی یا آنفلوآنزاست؛ زیرا در این بیماری‌ها ممکن است مخاط بینی خشک شود یا دراثر فین مکرر، مویرگ‌ها آسیب ببینند و خون‌دماغ شوید. بنابراین هر چند در توضیح به آن اشاره نکردید، ممکن است در اثر سرماخوردگی دچار این مشکل شوید. در حال حاضر محیط بیرون از منزل، گرم نیست، اما ممکن است هوای گرم داخل منزل که معمولا به دلیل استفاده از وسایل گرمایی مختلف خشک هم می‌شود، مخاط بینی را خشک کند و باعث خون‌دماغ شود. بنابراین بهتر است در فصل سرد سال، در منزل بخور استفاده کنید تا محیط خانه مرطوب باشد. در زمان ابتلا به سرماخوردگی و گرفتگی بینی مصرف بعضی داروها مانند داروهای ضدالتهاب را تجویز می‌کنند. مصرف این داروها ممکن است مخاط بینی را خشک کند و همین امر باعث خون‌دماغ شود. در توضیح به این اشاره نکرده‌اید که دچار انحراف بینی هستید یا نه؟ یکی از دلایل بروز خون‌دماغ، انحراف تیغه میانی بینی است. این مساله باعث بسته‌شدن کانال و در نتیجه خون‌دماغ می‌شود. بنابراین اگر دچار این مشکل هستید، نسبت به رفع آن اقدام کنید. در سن شما بالا بودن میزان چربی خون کمتر اتفاق می‌افتد، اما اگر به هر دلیل مانند اضافه‌وزن، مصرف خوراکی‌های چرب یا چربی خون بالا به دلیل اضطراب، دچار این مشکل هستید، این مساله نیز ممکن است زمینه‌ساز بروز خونریزی از بینی شود. گاهی ممکن است بوییدن بوی محرک نیز باعث خون‌دماغ شود. سینوزیت نیز ممکن است دلیل بروز خون دماغ باشد، اما در توضیح نیز باز به این مساله اشاره نکرده‌اید که دچار سینوزیت هستید یا نه؟ بنابراین هر یک از عواملی که به آن اشاره شد شاید زمینه‌ساز خونریزی از بینی شود، اما همه عوامل بروز خون‌دماغ این موارد نیست و باید برای بررسی علت آن، بویژه همان‌طور که اشاره کردید طی دو هفته، این مساله تکرار شده است، اقدام کنید. بنابراین توصیه می‌شود به متخصص گوش و حلق و بینی و متخصص داخلی برای بررسی وضع بدنی‌تان مراجعه کنید.

بهرخ. م هستم؛ از اصفهان پیامک می‌زنم (09130000184). 28 سال دارم. به سفر علاقه دارم، اما یکی از مهم‌ترین مشکلاتم حالت تهوع در سفر است. این وضع وقتی با وسایلی مانند اتوبوس مسافرت می‌روم تشدید می‌شود و دچار حالت تهوع شدید می‌شوم. همین مساله باعث شده تا به غیر از خودروی شخصی با وسیله دیگری سفر نکنم. هرچه میزان حرکت وسیله نقلیه بیشتر باشد، این حالت تشدید می‌شود. علت این مساله چیست و چه طور می‌توان این مشکل را برطرف یا مهار کرد؟ آیا علت آن می‌تواند ابتلا به بیماری خاصی باشد؟

دکتر ایرج خسرونیا ‌‌/‌‌ متخصص داخلی ـ گوارش

با توضیح‌هایی که ارائه کردید معلوم است به بیماری مسافرتی دچار هستید. این بیماری معمولا با حرکت‌های غیرعادی مثل حرکت ناگهانی وسایل نقلیه، سوار شدن به وسایل تفریحی که حرکت دایره‌وار یا چرخشی دارند و به طور کلی هر حرکت ناگهانی ایجاد می‌شود. در واقع حرکت نامعمول اصلی‌ترین دلیل این اتفاق است. این حرکت‌ها باعث حرکت مایع درون گوش میانی شده و این مساله نیز زمینه‌ساز ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌شود و معمولا همراه با این حالت یعنی تهوع و استفراغ حالت‌هایی مانند تعرق، احساس سرما و رنگ‌پریدگی، لرز خفیف، افزایش بزاق دهان و سردرد نیز به وجود می‌آید.

این حالت ممکن است در کودکان هم دیده شود که در این حالت کودک با گریه و بی‌قراری این مساله را نشان می‌دهد. همان‌طور که خودتان هم اشاره کردید، وقتی حرکت وسیله نقلیه زیاد شود، حالت تهوع و سرگیجه و در واقع همان نشانه‌های بیماری مسافرتی شما نیز تشدید می‌شود. بنابراین بهترین راه برای جلوگیری از بروز این حالت استفاده از وسایل نقلیه‌ای است که حرکت کمتری دارند. به همین دلیل هم سفر با وسیله نقلیه شخصی بهترین وسیله است. علاوه براین که در صورت سفر با خودروی شخصی نیز بهتر است صندلی جلو بنشینید که حرکت آن کمتر است. درباره سفر با هواپیما نیز باید در ردیف‌های جلویی هواپیما بنشینید. زیرا قسمت بال و دم هواپیما تکان زیادی دارد. سفر با اتوبوس معمولا بیشترین عارضه را دارد؛ بویژه اگر جای شما صندلی‌هایی باشد که روی چرخ اتوبوس است. به این دلیل که حرکت و تکانه اتوبوس را به شما منتقل می‌کند. قایق و کشتی نیز همین اثر را دارد.

بنابراین بهتر است تا حد ممکن از سوار شدن به این وسایل خودداری کنید. البته درباره کشتی، نشستن روی عرشه می‌تواند به شما کمک کند تا کمتر دچار این حالت شوید. اگر با قطار یا هواپیما سفر می‌کنید، ضمن انتخاب مکان مناسب نشستن، سعی کنید در طول سفر راه نروید. به این دلیل که حرکت شما، مزید بر علت می‌شود و حالت‌تان را تشدید می‌کند. درطول سفر، سرتان را پایین نیندازید و از مطالعه یا کار کردن با تبلت و موبایل خودداری کنید. به نقطه‌ای دور تمرکز کرده و سعی کنید سرتان را کمتر به چپ و راست بچرخانید. اگر زمان مسافرت شما به وعده‌های غذایی اصلی نزدیک است یا مثلا پس از سوار شدن داخل هواپیما، قطار یا اتوبوس وعده غذایی مربوط را به شما ارائه کردند آن را نخورید. زیرا غذا خوردن پیش از حرکت یا در حین حرکت وسیله نقلیه، باعث تشدید حالت سرگیجه و تهوع می‌شود. نوشیدن آب، قهوه، چای و... نیز محیط معده را آبکی و مستعد حالت تهوع می‌کنند. بهتر است معده خالی باشد.

اگر مدت مسافرت‌تان طولانی است و احساس گرسنگی می‌کنید، آبنبات یا شکلات تلخ بخورید و پس از رسیدن به مقصد غذا بخورید. بهتر است حتی بعد از رسیدن به مقصد نیز کمی صبر کنید و بعد وعده غذایی را میل کنید. اگر با خودروی شخصی یا وسیله‌ای سفر می‌کنید که امکان دسترسی به هوای تازه دارید، حتما شرایط‌تان را طوری تنظیم کنید که هوای تازه به شما برسد. به این ترتیب خطر بروز حالت تهوع و استفراغ کاهش می‌یابد. دارودرمانی یکی دیگر از راهکارهای کنترل این حالت است. در این شرایط متخصص دارویی تجویز می‌کند کمی قبل از سوار شدن به وسیله نقلیه دارو را باید بخورید. این دارو باعث کاهش و کنترل نشانه‌های بیماری مسافرتی می‌شود. اغلب این داروها آرام‌بخش و خواب‌آور هستند.

بنابراین در صورت مصرف این داروها و بروز این نشانه‌ها نگران نشوید. در نهایت این‌که همراه داشتن یک خوراکی ترش مانند لیموترش تازه، نارنج و آبنبات ترش می‌تواند با ایجاد تاثیر مثبت روی معده مانع از بروز حالت تهوع شود. بنابراین نگران نشوید؛ دچار بیماری خاصی نیستید. بیماری مسافرتی یکی از بیماری‌های شایع است و زنان بیش از مردان به این مشکل دچار می‌شوند، اما بیماری خطرناک، عجیب و غیرقابل‌کنترلی نیست.