پاسخ به 4 پرسش حقوقی خوانندگان

اگر زن به علت عدم تمکین ناشزه شود تا چه مدت ناشزه است و در صورت فوت شوهرش زنی که ناشزه شده از وی ارث می‌برد یا خیر؟

زن ناشزه به زنی گفته می‌شود که حقوق واجب و وظایف شرعی را نسبت به همسرش رعایت نکند. پس از ازدواج هریک از زن و شوهر نسبت به یکدیگر دارای وظایفی هستند که مکلفند حقوق دیگری را محترم شمرده و رعایت کنند.

به هر حال قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران برای تعیین حدود وظایف و حقوق زن و شوهر نسبت به یکدیگر مقرراتی را وضع کرده، از جمله این‌که به زن ناشزه (نافرمان) نفقه تعلق نمی‌گیرد. ولی لازم به ذکر است چه زن ناشزه باشد چه نباشد مهریه و ارث حق اوست. زن زمانی که به وظایف شرعی و قانونی خود عمل کند دیگر ناشزه نیست.

شوهرم فوت کرده است. او قبل از مرگ 50 میلیون تومان به برادرش داد اما بابت آن چک یا سفته‌ای نگرفت، اما قبل از مرگ این موضوع را نزد سه نفر از دوستانش مطرح کرده بود. می‌توانم با کمک شاهدان پول را پس بگیرم؟

شخصی که ادعایی را مطرح می‌کند باید دلایلی برای اثبات ادعای خود ارائه کند تا آن دلایل به صدور حکم شایسته‌ای منجر شود. بنا بر ماده 1258 قانون مدنی «دلایل اثبات دعوی شامل اقرار، ارائه اسناد کتبی، شهادت، امارات (نشانه) و قسم است» اقرار به معنای اعتراف کسی است که ادعایی علیه او مطرح شده و یا خود او ادعایی دارد. یکی از شرایط اقرار، قصد به اقرار است و شخص نباید به اجبار اقرار کند.

شهادت شهود هم یکی از دلایل اثبات دعوی است. «شهود باید دارای شرایطی از قبیل بلوغ، عقل، عدالت، ایمان و طهارت مولد باشد» و همچنین باید به حد بلوغ شرعی رسیده باشند که ماده 1314 سن 15 سال را در این خصوص عنوان می‌کند. شهادت شهود باید برای هر دو طرف دعوی بر اساس عدالت باشد. شهود باید مرتکب گناهان کبیره نشده باشند و اصرار بر گناه صغیره نیز نداشته باشند (شهادت اشخاص متولد از عمل زنا مورد پذیرش نیست). اگر مشخص شود دلایل ارائه اثبات دعوی خواهان کذب بوده، قانونگذار مجازاتی را درخصوص شهادت کذب و سوگند دروغ برای آنها در نظر خواهد گرفت. در این پرونده می‌توانید با توجه به شهادت شهود دادخواست خود را در دادگاه مطرح کنید.

یک قطعه زمین کشاورزی از پدرم به ارث رسیده ولی برادرم حاضر به تقسیم‌بندی نیست و حدود 15 سال است که خودش زمین را می‌کارد، من برای رسیدن به سهمم چه کاری باید انجام دهم؟

شما ابتدا باید با در دست داشتن گواهی انحصار وراثت (جهت این‌که بتوانید به‌عنوان وراث شناخته شوید) وارد دعوی شده و دادخواستی مبنی بر تحریر ترکه و مهر و موم ترکه و بعد از آن تقسیم و مطالبه ماترک ارث (اموال به‌جا مانده از متوفی) تنظیم کنید.

ترکه: دارایی متوفی را می‌توان به دو بخش مثبت و منفی تقسیم کرد. بخش مثبت دارایی عبارت است از حقوق و اموال و مطالبات متوفی از اشخاص دیگر و بخش منفی آن عبارت است از بدهی‌هایی است که متوفی به دیگران حتی ورثه خود دارد. مجموعه بخش مثبت و منفی دارایی متوفی ترکه نامیده می‌شود.

تحریر ترکه: مقصود از تحریر ترکه مشخص شدن دارایی‌های متوفی است.

چکی در سال 80 صادر و در سال81 برگ عدم پرداخت دریافت و در سال93 شکایت شده، می‌خواستم بدانم تاخیر و تادیه به آن تعلق می‌گیرد یا خیر؟

شرط حذف مجازات کیفری صادرکننده چک بی‌محل شامل موارد زیر است:

1ـ در صورتی که دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند یا شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت نکند دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت.

2ـ کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی منتقل شده، حق شکایت کیفری نخواهد داشت مگر آن‌که انتقال قهری باشد مثل ارث.

3ـ هرگاه بعد از شکایت کیفری، شاکی چک را به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو به دیگری واگذار کند تعقیب کیفری متوقف خواهد شد.

4ـ در صورتی که چک وعده‌دار یا سفیدامضا صادر شده باشد صادرکننده چک قابل تعقیب کیفری نیست.

با توجه به این‌که در قانون صدور چک و همچنین قانون تجارت محدودیتی برای مدت ارائه چک و مطالبه وجه آن از بانک پیش‌بینی نشده، ذینفع چک می‌تواند طبق مصوبه کمیسیون حقوقی بانک‌ها تا ده سال برای وصول وجه چک به بانک مراجعه کند.

با توجه به مطالب فوق شما نمی‌توانید نسبت به چک خود شکایت کیفری انجام دهید ولی با تنظیم دادخواست می‌توانید خسارات و تاخیر در تادیه را درخواست کنید.