آمریکا برای تصمیمات سخت در مذاکرات ‌آماده می‌شود؟

به گزارش جام‌جم، دور تازه گفت‌وگوهای هسته‌ای در وین، در حالی با حضور وزرای امور خارجه کشورهای غربی ادامه یافته که دیروز برای دومین بار جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف به گفت‌وگو نشستند. مذاکراتی که پس از پایان اولین دور آن، کری گفت: «مذاکرات بسیار خوبی بود اما تازه اول راه است و باید همچنان ادامه دهیم.» همزمان وزیر خارجه کشورمان نیز تصریح کرد: «در مذاکرات هسته‌ای هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم، اما هفت روز سخت و سنگین را برای ادامه مذاکرات پیش‌رو داریم. بحث‌ها خیلی خوب بوده و احساس کردم که همه طرف‌ها با علاقه برای این‌که اگر امکان داشته باشد راهی پیدا شود، برای آن تلاش می‌کنند و امیدواریم همین جو با جدیت ادامه یابد.»

ادامه مذاکرات با سفر وزرای خارجه 2-6

دو طرف در حالی تا روز یکشنبه فرصت دارند به توافقی که «تاریخ‌ساز» توصیف شده دست یابند که به‌نظر می‌رسد تلاش‌ها برای دستیابی به روش‌هایی «نوگرایانه» برای حل مسائل باقی مانده در داخل پرانتزهای متن توافق، ادامه دارد. پس از پایان مذاکرات وزرای خارجه ایران با همتایان آمریکایی، فرانسوی، انگلیسی و آلمانی خود، فابیوس، وزیر خارجه فرانسه گفت «مذاکرات هسته‌ای مفید و دقیق بود» و هیگ، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز تصریح کرد: «دیپلمات‌ها در وین باقی خواهند ماند و از هفته باقی‌مانده پیش از ضرب‌الاجل بیستم جولای برای پیشرفت در مذاکرات استفاده می‌کنند.» او تاکید کرده «مذاکرات تا رسیدن به توافق ادامه خواهد داشت.» اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان هم گفته «امیدوار است مهلت باقی مانده تا بیستم جولای برای ایران کافی باشد که برای رسیدن به توافق هسته‌ای فکر کند.»

همزمان با این اظهارنظرها، کمیته روابط خارجی پارلمان بریتانیا نیز توصیه کرده است: باید به حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران اعتماد کرد چون او متعهد به رسیدن به توافقی در مورد برنامه هسته‌ای ایران است.

در بیانیه این کمیته آمده است: هیچ شانسی برای توافقی که به ایران اجازه غنی‌سازی ندهد، وجود ندارد.

وزرای امور خارجه کشورهای اروپایی پس از مذاکرات روز یکشنبه وین را ترک کردند، اما وزیر خارجه آمریکا برای ادامه مذاکره با ظریف، دیروز هم در وین حضور داشت.

سفر فریدون به وین به درخواست ظریف

مهمان دیگر این روزهای مذاکرات هسته‌ای، حسین فریدون، دستیار ویژه و برادر رئیس‌جمهور کشورمان است که مشاور وزیر امور خارجه نیز محسوب می‌شود. هرچند یک عضو تیم مذاکره‌کننده گفته «...فریدون جهت حضور در این دور از مذاکرات به وین سفر کرد تا گزارش تفصیلی از آنچه در دور اخیر مذاکرات روی داده به اطلاع آقای دکتر روحانی برساند» اما برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی کرده‌اند که سفر فریدون پیچیدگی مذاکرات را نشان می‌دهد و او حامل راهکارهایی است که رئیس‌جمهور برای رفع موانع در نظر گرفته است.»

صادق، مشاور رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با نسیم گفته است: حضور حسین فریدون در کنار تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در وین، بنابر درخواست وزیر امور خارجه به منظور انتقال اخبار مذاکرات ژنو به رئیس‌جمهور است.

اوباما و کامرون درباره پرونده هسته‌ای چه گفتند؟

با وجــــــــود شدت گرفتن تلاش‌ها برای دستیابی به راه‌حل‌های ابتکاری و غلبه بر مسائل مورد اختلاف، هنوز نمی‌توان گفت راه رسیدن به توافق نهایی هموار است. اما عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای چندی قبل گفته بود: پس از گذشت شش ماه از مذاکرات میان دو طرف بویژه این چند روز، فکر می‌کنیم که بحث‌ها پخته‌تر و آماده‌تر شده است.

بحث‌ها جمع‌بندی و اختلافات میان دوطرف کاملا مشخص شده و حتی با دقت کامل، حد و مرزهای آن هم مشخص شده است. گزینه‌هایی که درباره اختلافات وجود دارد ارائه شده و در حقیقت با توجه به جلسات فشرده‌ای که میان ایران و 1+5 برگزار شده می‌توان گفت که همه بحث‌ها برای تصمیم‌گیران سیاسی آماده شده است.

شاید مهیا بودن زمینه برای اخذ تصمیمات سخت از سوی مقامات غربی باشد که باعث شده باراک اوباما ، رئیس‌جمهور آمریکا و دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس طی تماسی تلفنی درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کنند. ایرنا نوشته است که رهبران آمریکا و انگلیس از ایران خواسته‌اند برای اثبات ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود گام‌های اطمینان‌بخشی بردارد. هرچند جزئیات بیشتری از این مکالمه تلفنی اعلام نشده، اما به‌نظر می‌رسد غرب برای رها شدن از زیر بار فشار افکارعمومی بر سر پرونده هسته‌ای ایران، نیاز به اخذ تصمیماتی دارد که سال 2013 گرفته بود.

فشار تندروها برای شکست مذاکرات

همزمان با افزایش خوشبینی‌ها به مذاکرات هسته‌ای با سفر وزرای خارجه کشورهای غربی به وین و دعوت نماینده چین در گفت‌وگوها از طرفین برای انعطاف بیشتر، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل فشار خود را برای شکست مذاکرات افزایش داده و در گفت‌وگویی با فاکس‌نیوز هشدار داد توافق هسته‌ای با ایران که در پی ادامه مسیر هسته‌ای است، فاجعه بار خواهد بود. او این ادعای خود را تکرار کرده که «این مساله برای آمریکا و دیگران فاجعه بار خواهد بود. توافق بد واقعا بدتر از عدم حصول توافق است.»

علاوه بر این اظهارات نتانیاهو، فشارهای تازه لابی‌های تندرو با هدف جلوگیری از تمدید مذاکرت هسته‌ای صورت گرفته و این در حالی است که سایت انتخاب به نقل از آسوشیتدپرس با اشاره به این موضوع نوشته است: مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران و 1+5 در حال گفت‌وگو در مورد تمدید مذاکرات هسته‌ای هستند.

پروفسور متیو بان، مشاور وزیر انرژی آمریکا و استاد دانشگاه هاروارد هم در گفت‌وگو با مهر انگیزه بالای ایران و کشورهای 1+5 را عاملی مثبت برای حصول توافق جامع هسته‌ای تا تاریخ بیست‌ونهم تیر دانسته و گفته است: «سرنوشت مذاکرات به تعداد سانتریفیوژها گره خورده است... مذاکرات به احتمال زیاد تمدید می‌شود...» البته واحد مرکزی خبر به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشته «تمدید مذاکرات تنها در صورتی ممکن است که هر دو طرف موافق آن باشند و بویژه آمریکا مخالف این اقدام است مگر این‌که ابتدا تهران بر سر مسائل مهمی سازش کند.

با این همه جولیان برگر، ستون‌نویس و مسئول بخش دیپلماسی و امنیت جهانی گاردین به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی توییت کرده است: معتقدیم تمدید فایده‌ای نخواهد داشت؛ یا الان یا هرگز.»

هشدار ظریف به 1+5 درباره شکست احتمالی مذاکرات

به این ترتیب در حالی‌که تنها پنج روز دیگر تا پایان ضرب‌الاجل شش ماهه توافق ژنو برای دستیابی به یک توافق پایدار زمان باقی است، همچنان خبرهای متفاوت و بعضا متناقضی از اتاق مذاکرات بیرون می‌آید. از یک‌سو برخی دیپلمات‌ها از «شکاف‌های عمیق» و «مواضع غیرعملی» یکدیگر گلایه می‌کنند و از سوی دیگر سخن از «مذاکرات فوق‌العاده» و «امیدواری به توافق تا بیستم جولای» به میان می‌آید. همین ماهیت دوگانه گفت‌وگوها باعث شده تا هنوز تحلیلگران به گمانه‌زنی درباره فرجام این دور از گفت‌وگوها بسنده کنند. گمانه‌زنی‌هایی که فرجام یک توافق «تاریخ‌ساز» را در هاله‌ای از ابهام فروبرده است.

وزیر خارجه کشورمان گفته «در صورت دست نیافتن به توافق نهایی، ایران سانتریفیوژها را افزایش داده و بازرسی‌ها را کمتر خواهد کرد... به نظر من بهترین احتمال این است که تعامل وجود داشته باشد و به یک راه‌حل برسیم در غیر این صورت ایران مجبور نخواهد بود که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه بازرسی‌های بیشتر بدهد. ما بازرسی‌های معمول آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را خواهیم داشت» و این همان هشداری است که به‌نظر می‌رسد غرب باید آن را جدی بگیرد.

روزنامه انگلیسی گاردین نوشته «غنی‌سازی، رآکتور اراک، فعالیت‌های نظامی ایران، نظارت‌های آژانس و مساله لغو تحریم‌ها»، پنج موضوع مورد اختلاف طرفین در مذاکرات است که ممکن است دستیابی به توافق نهایی را تحت‌الشعاع قرار دهد و برخی کشورها را برای ناهموار‌سازی مسیر تعامل وسوسه کند. ظریف اگرچه گفته است وارد بازی «مقصرسازی» نخواهیم شد، اما اکنون نگاه‌ها به هتل پاله‌کوبورگ وین است که کدام کشورها در مسیر گفت‌وگوها سنگ‌اندازی می‌کنند تا شاید خطای محاسباتی سال 2005 بار دیگر تکرار شود.