شکارچیان 1000 گنجشک به دام افتادند

کیانوش شادی‌وند، رئیس اداره محیط زیست شهرستان دهلران با بیان این‌که این صیادان در منطقه دشت عباس دهلران که هم‌مرز با استان خوزستان است، دستگیر شدند، به جام‌جم می‌گوید: یگان حفاظت این اداره هنگام گشتزنی در منطقه دشت‌عباس با یک اکیپ صیاد غیرمجاز پرندگان برخورد کرده و برای بررسی و دستگیری این صیادان غیرمجاز وارد عمل می‌شود که صیادان بدون توجه به ماموران یگان حفاظت با وسیله نقلیه‌ای که به همراه داشتند، اقدام به فرار می‌کنند و با توجه به حساسیت موضوع، یگان حفاظت نیز برای دستگیری این صیادان به تعقیب و گریز آنها مبادرت کرده و در نهایت موفق به دستگیری آنها می‌شود.وی با بیان این‌که بیش از هزار گنجشک از وسیله نقلیه این صیادان کشف و ضبط شد، می‌افزاید: این دو صیاد اکنون به همراه پرونده‌ای که برای آنها تشکیل شده و برای بررسی بیشتر و طی کردن مراحل قانونی، به مراجع قضایی تحویل داده شده‌اند.

وی تصریح می‌کند: این شکارچیان غیرمجاز اگرچه فقط شامل دو نفر بودند، ولی در اظهارات خود یادآور شدند که این گنجشکان متعلق به آنها نیست و شکار این شمار از گنجشکان را با همراهی چند گروه دیگر انجام داده‌اند که اکنون از منطقه متواری شده‌اند. شادی‌وند درباره دلیل شکار این میزان گنجشک از سوی این شکارچیان، یادآور می‌شود: طبخ و عرضه گوشت گنجشک در برخی مناطق محلی خوزستان رواج دارد و شکارچیان، گنجشکان را به منظور فروش به این مراکز محلی صید کرده بودند.

این کارشناس مسئول در محیط‌زیست دهلران با بیان این‌که صید گنجشک در خوزستان به دلیل فراوانی این پرنده، رایج بوده و گاهی با صدور مجوز همراه است، می‌گوید: اما در استان ایلام تاکنون حکمی مبنی بر صدور مجوز برای شکار این پرنده صادر نشده و بنابراین شکار آن غیرمجاز و تخلف محسوب می‌شود.

شادی‌وند دلیل فراوانی پرندگانی همچون گنجشک و سار در خوزستان را وجود مزارع گسترده و پربار آنجا می‌داند و خاطرنشان می‌کند: این موضوع در مورد منطقه دشت عباس دهلران نیز صدق می‌کند و وجود مزارع زیاد از یک سو و بارندگی‌های مطلوب امسال از دیگر سو باعث افزایش تعداد این پرندگان نسبت به سال‌های گذشته در منطقه شده است.

دزفول، مرکز شکار و فروش گنجشک

خوردن گنجشک که روز به روز طرفداران فراوانی پیدا می‌کند، ادامه حیات این پرنده را تهدید می‌کند، زیرا هم فروشندگان آن در حال افزایش هستند و هم تعداد شکار آن. حتی کار به جایی رسیده که برخی از فروشندگان خوزستانی شرمنده مشتریان خود در‌بعدازظهرها می‌شوند، زیرا گنجشکی برای فروش به آنها ندارند.

اگر این روزها سری به بازار اهواز و برخی شهرهای دیگر استان همچون دزفول بزنید، دستفروشانی را مشاهده می‌کنید که گنجشک‌های سلاخی شده را به سیخ کشیده‌اند و در سینی‌هایی، آنها را در معرض فروش قرار می‌دهند.

شیوه خوردن آنها هم به چند طریق است، به طوری که برخی آنها را کباب می‌کنند، برخی به عنوان گوشت در خورش استفاده می‌کنند و برخی هم آنها را سرخ می‌کنند ولی در نهایت همه این شیوه‌ها باعث شده، ادامه نسل گنجشک‌ها که بی‌آزارترین پرنده‌های اطراف ما و عنصر موثری از چرخه طبیعت هستند، با خطرات جدی مواجه شود.

جالب این‌که به دلیل جثه کوچک گنجشک‌ها، تهیه غذا از آنها باعث نابودی تعداد فراوانی از این پرنده می‌شود، زیرا برای یک وعده غذای معمولی یک فرد که البته پرخور هم نباشد، حداقل ۲۰ گنجشک باید شکار و کشته شود که در نتیجه برای یک وعده غذایی یک خانواده پنج نفری، صد گنجشک باید شکار شود.

خانمی که در بازار نادری اهواز روزانه تعدادی فراوانی گنجشک می‌فروشد، در حالی‌که با مهارت و سرعت خاصی پرهای گنجشک‌ها را از بدن آنها جدا کرده و به سیخ می‌کشد، می‌گوید: مردم روز به روز استقبال بیشتری از گنجشک‌ها می‌کنند، به طوری که من در روز بیش از هزار تا از آنها را می‌فروشم.

وی در این خصوص که مشتریانش معمولا از چه قشری هستند، یادآور می‌شود: فرقی نمی‌کند، این پرنده‌ها طرفداران زیادی دارد. از مردم بالای شهر گرفته تا پایین‌شهر و اخیرا نیز بالاشهری‌ها برای کلاس گذاشتن، این پرنده‌ها را خریده و جلو مهمان خود می‌گذارند.

این فروشنده درباره منطقه صید و شکار این گنجشک‌ها نیز می‌گوید: شهرستان دزفول بیشترین حجم شکار گنجشک را به‌خود اختصاص داده و معمولا بیشتر گنجشک‌ها از دزفول به اهواز آورده می‌شوند، ولی معمولا در اغلب شهرهای استان خوزستان مانند شوشتر و حمیدیه شکار گنجشک‌ها صورت می‌گیرد. این پرنده‌ها معمولا به وسیله یک توری بزرگ که روی آن گندم یا دیگر مواد خوردنی ریخته شده و با کشیدن ناگهانی آن، صید می‌شوند. یکی دیگر از فروشنده‌های اهوازی نیز در این‌باره می‌گوید: از وقتی مرغ گران شده، فروش گنجشک بیشتر شده، به گونه‌ای که عرضه گنجشک جوابگوی تقاضای بی‌شمار و رو‌به افزایش مردم نیست!

وی یادآور می‌شود: کار من چون شامل یک سینی و یک گونی مخصوص آرد است، مزاحمت چندانی برای کسی ایجاد نمی‌کند، ضمن این‌که اگر هم روزی قرار است مانع کار ما شوند، براحتی جابه‌جا می‌شویم، ولی ما مشتری داریم و حتی به صورت تلفنی هم سفارش می‌گیریم.

تغییر جثه گنجشک‌ها

شکار بی‌رویه گنجشک‌ها خطرات و تبعات منفی زیادی را برای این پرنده‌ها به وجود آورده است، به گونه‌ای که یک کارشناس حیات وحش در این باره عنوان می‌کند: شکار بی‌رویه گنجشک در شهرستان دزفول عامل تغییر جثه این پرنده شده است.

مونا قدسی می‌افزاید: طبق مطالعات انجام گرفته در ارتباط با زیست‌سنجی گنجشک معمولی در شهرستان دزفول در استان خوزستان، اختلاف معنی‌داری در برخی از متغیرهای کمی از جمله طول و وزن بدن، در مقایسه با مناطق دیگر مشاهده شده است که این می‌تواند به دلیل مصرف غذایی بیش از حد گنجشک در جوامع انسانی شهرستان دزفول باشد.

وی خاطرنشان می‌کند: شهرستان دزفول با داشتن آب و هوا و پوشش گیاهی مناسب، شرایط مناسبی برای رشد کافی این پرنده دارد، بنابراین تنها موردی که می‌تواند کاهش جثه این پرنده را در‌پی داشته باشد، شکار بیش از حد است.

فاطمه مرادزاده / گروه ایران