دریا گردشگر می‌پذیرد

قصد گله کردن نیست چراکه فردا روزی ملی به نام یکی از همین‌هاست، روز ملی خلیج فارس که هر چند بهانه نامگذاری‌اش خروج پرتغالی‌هاست، اما به واسطه شیطنت کشورهای همسایه بیشتر از قبل محبوب ما ایرانی‌ها شد. بهترین راه پاسداری از این خلیج پایدار نه جنبش‌های مجازی و همایش‌های واقعی که ترغیب مردمان و شهروندان ایرانی و گردشگران خارجی است برای دیدنش.

دریا از عوامل قدرت و توسعه کشورهای پیشرفته محسوب می‌شود و به موازات آن گردشگری دریایی که از شاخه‌های صنعت گردشگری در دنیای مدرن امروزی است در کشورهایی که ساحل دارند از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و توانسته درآمدهای قابل ملاحظه‌ای را نصیب آنها کند و در آبادانی روزافزون کشورشان سهم بزرگی را به خود اختصاص دهد.

از این منظر ایران کشوری غنی محسوب می‌شود. قرار گرفتن در جنوب بزرگ‌ترین دریاچه جهان و حضور در کرانه‌های خلیج همیشه فارس و دریای عمان ظرفیت ارزشمندی برای توسعه صنایع دریایی و گردشگری دریایی محسوب می‌شود که به شکوفایی اقتصاد و بالا رفتن سطح زندگی مردم می‌انجامد. اولین و مهم‌ترین مساله در این خصوص شرایط فعلی گردشگری دریایی در ایران است.

گردشگری دریایی، فقط شنا نیست

متاسفانه بیشتر افراد با شنیدن نام گردشگری دریایی تنها شنا در چند متر از خط ساحلی به یادشان می‌آید؛ در صورتی که گردشگری دریایی چیزی فراتر از این حرف‌هاست و فعالیت‌های دیگری چون تورهای غواصی و انواع ورزش‌های آبی را که تعدادشان هم کم نیست، شامل می‌شود. برای نمونه، در جنوب ایران بازدید از جنگل‌های حرا با استفاده از قایق‌های مجهز و ایمن برای گردشگران از بهترین جلوه‌های گردشگری دریایی در ایران محسوب می‌شود، بنابراین اولین اقدام درخصوص گسترش گردشگری دریایی فرهنگسازی است.

به دلیل توجه نکردن به جاذبه‌های طبیعی و خصوصا آبی، ایران از حیث جذب گردشگر در این حوزه بسیار دور مانده و بیشترین تمرکز روی گردشگری تاریخی و فرهنگی بوده است که البته در جای خود مهم و پراهمیت بوده و هست، اما پرداختن به آن نباید ما را از دیگر ظرفیت‌های ارزشمند کشورمان دور کند. یکی از عوامل موثر در شکوفایی گردشگری دریایی جذب سرمایه‌گذاران خصوصی و ترغیب آنان برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری دریایی است.

با ورود بخش خصوصی به این حوزه و ایجاد رقابت، سرعت رشد گردشگری دریایی افزایش می‌یابد و به دلیل این که برگشت سرمایه با رونق این شاخه از گردشگری امری واضح و آشکار است، متولیان این امر باید با برنامه‌ریزی صحیح و تبلیغات کافی در جذب بخش خصوصی به وارد شدن به این حوزه تلاش کنند. در همه جای دنیا این وظیفه به عهده دولت‌هاست تا بتوانند احساس امنیت لازم را برای بخش خصوصی فراهم و آنان را به سرمایه‌گذاری ترغیب کنند.

تقاضای گردشگری دریایی در ایران

با توجه به این که مردم بیشتر مناطق کشورمان در اقلیم گرم و خشک به سر می‌برند و بسیاری از مناطق با بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند، گردشگری دریایی می‌تواند بخش بزرگی از بازار تقاضای گردشگری داخلی را به خود اختصاص دهد.

انجام هر گونه فعالیتی که با آب مرتبط باشد، از انواع ورزش‌های آبی گرفته تا حتی قدم زدن در ساحل و نظاره دریا، اثرات بسیار مفیدی بر جسم و روح انسان‌ها می‌گذارد و علاوه بر کاهش استرس‌های ناشی از زندگی پردغدغه امروزی و آرامش‌بخشی فراوان، انرژی دوباره‌ای برای از سرگیری زندگی به انسان می‌بخشد. از این رو مسافرت به مناطق ساحلی همیشه مورد توجه گردشگران بوده است.

درخصوص جذب گردشگران خارجی به مناطق ساحلی نیز باید برنامه‌ریزی‌های بلندمدت صورت گیرد تا با تجهیز کلوپ‌های غواصی و دیگر فعالیت‌های ورزش‌های آبی بتوان سهمی از بازار گردشگری دریایی جهانی را به دست آورد.

در ایران مناطق منحصر به فردی وجود دارند که با وجود تجهیزات کافی (از همه مهم‌تر کشتی‌های تفریحی) می‌توان از آنها استفاده بهینه کرد. برای نمونه، سواحل مرجانی حاشیه خلیج فارس، جنگل‌های حرا، ماهیان رنگارنگی که در اطراف جزایر جنوبی ایران زندگی می‌کنند و... .

گردشگری دریایی و اشتغالزایی

پنج استان جنوبی کشور که جزو استان‌های محروم نیز محسوب می‌شوند با گسترش فعالیت‌های گردشگری در شرایط بهتری قرار خواهند گرفت. با توجه به این که صنعت گردشگری بیشتر مبتنی بر خدمات است و به نیروی انسانی زیادی نیاز دارد، می‌تواند معضل بیکاری را در این استان‌ها از بین ببرد. جوانان محلی بهترین راهنمایان تور هستند و با شناخت کاملی که از محل زندگی خود و پیرامون آن دارند، در صورت بروز هر مشکلی می‌توانند کمک‌های فراوانی کنند.

بسیاری از گردشگران علاقه‌مند مشاهده ماهیگیری به روش سنتی و به وسیله تور از سوی ماهیگیران محلی هستند، دوست دارند فعالیت‌هایی را که در کنار ساحل به وسیله ملوانان صورت می‌گیرد، نظاره کنند، غذاهای دریایی ایرانی را امتحان کنند، از صنایع دستی مناطق جنوبی سوغاتی با خود ببرند و... این مسائل هم سبب جذب گردشگر بیشتر به مناطق ساحلی دارای سبک و سیاق سنتی می‌شود و هم سبب حفظ برخی آداب و رسوم محلی گشته از فراموشی‌شان جلوگیری می‌کند.

پیشنهاد نامگذاری روز خلیج فارس

احمد مسجد جامعی، رئیس شورای شهر تهران از دوره وزارتش خاطره‌ای دارد که شنیدنی است. او می‌گوید: زمانی که وزیر ارشاد بودم نشریه نشنال جئوگرافیک نام دیگری را برای خلیج فارس مورد استفاده قرار داد و بعدها شبکه الجزیزه این کار را تقویت و تکرار کرد. معمولا در این مواقع به رسانه مربوط تذکر می‌دادند، اما ما تذکر ندادیم و نماینده آن رسانه‌ها را اخراج کردیم؛ چون کار غیراخلاقی و غیرقابل گذشتی مرتکب شده بودند. در آن زمان رفتار تند مدیریتی ارشاد برای عده‌ای سوال شده بود که چطور به دلیل چنین اتفاقی خبرنگار دو رسانه اخراج شدند. در آن اسناد، نامه‌ای از ایرانشناسان حوزه کانادا و آمریکا که در راس آنها ریچارد فرای بود دریافت کردیم. آقای فرای در این نامه رفتار وزارت ارشاد در قبال آن رسانه را تائید کرده بود یعنی همان رفتاری که برای خیلی‌ها علامت سوال به حساب می‌آمد و نظر وزارت ارشاد را تند می‌خواندند. ریچارد فرای در همان نامه پیشنهاد داده بود برای تکرار نام خلیج فارس و تکرار و ثبت آن در اذهان مردم روزی را به نام روز خلیج فارس تعیین کنند.

مرثیه‌ای بر یک رویا

ـ ساحل کنگان؛ ساحل بند‌ر کنگان در بوشهر چند‌ سالی است که عرصه شهرک‌سازی توسط شهرد‌اری قرار گرفته که با اعتراض و فشار ساکنان این شهر ساحلی مواجه شد‌ه است تا جایی که شهرد‌ار این شهر طی اظهارنظری که انجام د‌اد‌، تخریب اراضی‌ساحلی از سوی شهرد‌اری فعلی با مد‌یریت خود‌ را تکذیب کرد‌ و آن را مربوط به د‌وره‌های قبلی شهرد‌اری دانست.

ـ ساحل بهمنشیر در خوزستان که همچنان سنگینی زخم‌های جنگ تحمیلی را بر د‌وش خود‌ حس می‌کند‌ با تخریب توسط سازمان آب و برق این شهر، امید‌ گرد‌شگرانش را به یأس تبد‌یل کرد.

ـ ساحل عسلویه هم از تخریب د‌رامان نماند‌ه ولی تخریب ناشی از ساخت‌وساز و تصرف توسط افراد‌ شخصی و د‌ستگاه‌های د‌ولتی نبود‌ه بلکه ناشی از آلود‌گی پسماند‌های صنعتی است که روزانه به د‌ریا ریخته می‌شود‌.

ـ ساحل آستارا هم وضع چندان مساعدی ندارد، همین چند وقت پیش رئیس اد‌اره محیط‌زیست شهرستان آستارا طی مطلبی در روزنامه شهروند به پیشروی ۲۰ متری آب د‌ریای خزر به علت تخریب ساحل این شهر خبر د‌اد‌.

ـ ساحل گناوه بزرگ‌ترین پارک جنگلی که روی تپه‌های شنی و ماسه‌ای د‌ر ساحل زیبای خلیج‌فارس که به نام تل‌چیتی معروف بود‌، مورد‌ تعرض لود‌رها و بلد‌وزرهای مالکان خصوصی قرار گرفت.

ـ ساحل چمخاله، مورد‌ مشابه بند‌ر گناوه را می‌توان د‌ر سواحل چمخاله شهرستان لنگرود‌ و سواحل حسن‌رود‌ از توابع شهرستان انزلی مشاهد‌ه کرد‌. د‌ست‌اند‌ازی به این اراضی ملی به قد‌ری بود‌ه که اعتراض برخی از اهالی این مناطق را درپی د‌اشته است.

ـ ساحل لنگه، بین بند‌رلنگه و بند‌رخمیر منطقه‌ای است زیبا و بکر که چند‌ی است با عملیات خاکبرد‌اری د‌ست و پنجه نرم می‌کند‌. د‌لیلش را اد‌اره ترابری، تعریض جاد‌ه به علت پرخطر بود‌نش بیان کرد‌ه است.

آذر کمانی